Nét đẹp văn hóa của tục khai bút đầu Xuân

	Ngành GD&ĐT Hà Nội tổ chức Lễ khai bút đầu Xuân Mậu Tuất 2018
	Muôn kiểu khai bút đầu xuân của giới trẻ Việt
	Hà Nội khai bút đầu xuân: “Nhân - Nghĩa - Trí - Dũng - Liêm”

Người Việt quan niệm cây bút là công cụ gắn bó giữa đời sống trí tuệ và tâm hồn. Khai bút tượng trưng cho may mắn và thành công trong học tập và sự nghiệp, thể hiện truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo của các thế hệ học trò cả nước. Khai bút đầu năm không phải nghi lễ bắt buộc phải thực hiện trong ngày Tết nhưng trong tiềm thức người Việt, nó đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống, được giữ gìn cho đến tận ngày nay.

Theo sử sách ghi lại, tục khai bút và đi xin chữ đầu xuân bắt đầu xuất hiện vào khoảng thế kỷ XIII, được gắn liền với hình ảnh người thầy giáo Chu Văn An đã về Chí Linh (Hải Dương) để mở lớp dạy học.

Từ xưa, thường chỉ có những ông đồ, thầy đồ, học sĩ… mới thực hiện nghi thức khai bút. Sau lễ cúng giao thừa, họ sẽ đốt lư trầm bên bàn viết và cầm cây bút thảo những câu đối hay, những chữ có ý nghĩa lên giấy đỏ hoặc giấy hoa tiên.

Ngày nay nghi thức này đã trở nên phổ biến hơn. Từ các học sinh, các nhà văn nhà thơ và những người làm nghề viết lách, ai cũng đều chọn ngày để khai bút. Ai cũng muốn mở đầu năm mới bằng những nét đẹp ý hay. Khai bút không chỉ tượng trưng cho sự khởi đầu một sự nghiệp, sự học mà còn gửi gắm rất nhiều tâm tư, nguyện vọng về một năm mới suôn sẻ, hạnh phúc và thành công.

Người Việt thực hiện khai bút đầu năm để mong một năm mới thuận lợi, suôn sẻ, thành công. Ảnh minh họa. Nguồn Hà Nội mới

Về nội dung, trước đây, nhiều ông đồ thường chọn những câu tục ngữ, danh ngôn, câu đối mang dư vị Tết sẽ mang đầy ý nghĩa trong ngày đầu xuân, cũng như đem lại sự lạc quan, tinh thần phấn khởi, vui vẻ trong dịp năm mới. Tuy nhiên, hiện nay, nội dung viết khai bút đầu Xuân đều được mở rộng hơn rất nhiều.

Đó có thể là dòng chữ ghi họ tên, tuổi, quê quán của người cầm bút hoặc một vài câu thơ được sáng tác ngẫu hứng. Đôi khi, nó cũng chỉ đơn giản là những xúc cảm hay những mong ước tốt đẹp về gia đình, bạn bè, công việc, học hành, thi cử…

Tuy nhiên với một số người muốn những lời viết ra đầu năm có nhiều ý nghĩa thì họ thường chọn những câu thơ, câu danh ngôn hay tạo động lực cho bản thân sẽ củng cố thêm niềm tin và bản lĩnh cho bạn đứng trước khó khăn thử thách.

Học sinh thường có suy nghĩ rằng, nếu đầu năm khai bút chữ đẹp thì cả năm việc học sẽ gặp thuận lợi, nếu chữ xấu, cẩu thả thì cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng học tập. Vì thế, trước khi khai bút, các bạn hãy xác định trước xem mình nên viết những gì, dài hay ngắn…

Về thời điểm khai bút, thông thường thì lễ khai bút sẽ được thực hiện vào thời điểm sau giao thừa, chính là thời khắc đầu tiên của năm mới, mỗi người thường tự chọn cho mình một thời điểm được coi là giờ tốt, giờ đẹp nhất để thực hiện nghi lễ. Nhưng hiện nay tục khai bút không còn bó buộc trong ngày đầu tiên của năm mới, phần lớn các bạn học sinh hiện nay sẽ khai bút vào những ngày cuối cùng của kỳ nghỉ lễ hoặc ngày đầu khai xuân trên trường.

Thời điểm thích hợp nhất để tiến hành khai bút đầu xuân là kể từ sau giao thừa cho đến ngày mùng 5 Tết. Vì vậy, chỉ cần từ ngày mùng 1 đến trước khi đi học hoặc đi làm trở lại, các bạn có thể lựa chọn giờ hoàng đạo trong ngày để làm lễ khai bút.

Theo các chuyên gia phong thủy, năm Kỷ Hợi 2019, ngày đẹp nhất để khai bút là ngày mùng 4 Tết, tức 8/2/2019. Giờ hoàng đạo trong ngày gồm giờ Tý (từ 23h-1h), giờ Sửu (từ 1h-3h); giờ mão (từ 5h-7h), giờ Ngọ (từ 11h-13h); giờ Thân (từ 15h-17h) và giờ Dậu (từ 17h-19h). Tuy nhiên mọi người nên chọn thời điểm ban ngày, khi trời đất còn sáng sủa, có ánh nắng chiếu rọi để thực hiện khai bút đầu năm.

Ngọc Tú