“Họa sĩ khóa Kháng chiến (1950 -1954)” - một ấn phẩm nhiều tư liệu quý

	Hòa sắc “Số 5” nơi phố cổ Hà Nội
	Họa sĩ nhí đồng hành cùng “Thiện Nhân và những người bạn”
	Tình yêu Việt Nam của cố họa sĩ Cuba René Mederos

Ấn phẩm này giàu chất sử liệu về một giai đoạn đặc biệt của lịch sử mỹ thuật Việt Nam.

Trường CĐ Mỹ thuật Việt Nam (nay là ĐH Mỹ thuật Việt Nam, ở 42 phố Yết Kiêu, Hà Nội) nằm trong số 5 trường CĐ được thành lập cùng thời điểm, dựa trên cơ sở hệ thống giáo dục từ thời Pháp thuộc (trong đó có Trường CĐ Mỹ thuật Đông Dương, ra đời năm 1925). Nhà trường đã tuyển sinh khóa đầu tiên ở năm 1946, nhưng việc học chỉ được 2 tháng thì gián đoạn, do toàn quốc kháng chiến chống Pháp, tháng 12/1946.

“Họa sĩ khóa Kháng chiến (1950 -1954)” do NXB Mỹ thuật ấn hành, dày 300 trang, in màu, với 255 hình ảnh sáng tác của họa sĩ Tô Ngọc Vân và các học trò, phần lớn chưa từng công bố. Ấn phẩm gồm 3 phần chính. Phần 1: “Họa sĩ khóa Kháng chiến - một biên niên sử”: Khái quát về lịch sử và diễn biến chính trong khóa học, vai trò của họa sĩ - giám đốc nhà trường Tô Ngọc Vân (nguyên là sinh viên và giảng viên của Trường CĐ Mỹ thuật Đông Dương), trong việc định hướng hành trình nghệ thuật của các thành viên trong khóa.

Tại buổi ra mắt sách, từ trái sang: Nhạc sĩ Dương Thụ, nhà nghiên cứu mỹ thuật Đào Mai Trang, họa sĩ Ngọc Linh và ông Lê Hải Đức - Chủ tịch Quỹ Kim Long.

Phần 2 giới thiệu “Về 22 sinh viên của khóa học”. Trong số này, một số tên tuổi đã định vị trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam hiện đại (như: Công Nhân, Trọng Kiệm, Trần Lưu Hậu, Lê Lam…); một số khác có nhiều đóng góp quan trọng trong lịch sử điện ảnh cách mạng (như: Đào Đức, Mai Long, Ngô Mạnh Lân, Ngọc Linh,...). Bên cạnh đó, có những người mà cuộc đời và nghệ thuật của họ chưa ngừng gây nên các cuộc tranh luận (như họa sĩ Lê Huy Hòa). Một số khác, gia tài nghệ thuật của họ cũng sẽ khiến thế hệ sau không khỏi ngạc nhiên (như: Ngô Minh Cầu, Đặng Đức, Ngọc Linh...). Phần 3 là những suy cảm của tác giả sau hành trình khảo cứu về khóa học này.

Với sự chủ trì buổi ra mắt sách của nhạc sĩ Dương Thụ, một số học viên “Họa sĩ khóa Kháng chiến” đã chia sẻ cùng công chúng những suy nghĩ, tình cảm của họ về khóa học mà chắc chắn, cuốn sách chưa thể nói hết. Một số sáng tác của các họa sĩ trong “khóa Kháng chiến” đã được giới thiệu ở dịp này.

Điều đặc biệt, ấn phẩm này được hình thành từ ý tưởng của ông Lê Hải Đức - Chủ tịch Quỹ Kim Long (thuộc Cty CP đầu tư Kim Long - Hà Nội) và tác giả Đào Mai Trang đã dành hơn 2 năm nghiên cứu tư liệu và gặp gỡ một số họa sĩ/cựu sinh viên khóa Kháng chiến. Trước đó, nhằm hỗ trợ phát triển văn hóa - xã hội, Quỹ Kim Long đã tài trợ cho giải “Biếm họa báo chí Việt Nam lần thứ IV - năm 2014” do Báo Thể thao và Văn hóa tổ chức, tài trợ cho “Trại sáng tác đồ họa Huế lần 2 - năm 2015”.

“Họa sĩ khóa Kháng chiến (1950 - 1954)” thuộc dự án xuất bản do Quỹ khởi xướng và hỗ trợ tác giả Đào Mai Trang thực hiện. Cuốn sách thứ 2 sẽ viết về “Khóa Tô Ngọc Vân” - khóa học chính thức thứ 2 và là khóa học đầu tiên kể từ khi hòa bình lập lại ở miền Bắc XHCN, của Trường Mỹ thuật Việt Nam.

Là một nhà nghiên cứu mỹ thuật có sự lao động bền bỉ, kỹ tính, tác giả Đào Mai Trang đã chủ biên và đồng tác giả cuốn “12 nghệ sĩ mỹ thuật đương đại Việt Nam” (NXB Thế giới, 2010), tác giả cuốn “Nghệ thuật & Tài năng, một cận cảnh về thế hệ nghệ sĩ 8X của mỹ thuật Việt Nam” (NXB Phụ nữ, 2014). Phần chuyển ngữ tiếng Anh các ấn phẩm này đã được Quỹ Phát triển và Trao đổi văn hóa (ĐSQ Đan Mạch tại Việt Nam) và Viện Goethe Hà Nội tài trợ.

Lê Quang Vinh