Kiểm soát việc mua bán axit công khai: Không lẽ bó tay?

	Kinh hoàng di chứng bỏng do tạt axit
	Vấn nạn giải quyết mâu thuẫn bằng axít: Cần xử lý cả người bán

Mua axit… vào 14h

Dù Luật Hóa chất ra đời đã nhiều năm và Bộ Công Thương ban hành thông tư quy định cụ thể về nội dung ghi phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất độc, nhưng thực tế axit đang được bán một cách công khai ở nhiều nơi trên địa bàn Hà Nội. Chúng được bán nhiều và rẻ đến nỗi không ít người ví mua hóa chất độc hại dễ như mua rau cỏ.

Trong vai những khách hàng đi tìm mối mua axit, phóng viên đã tiếp cận một số cửa hàng có giao dịch mua bán hóa chất này tại khu phố Phương Mai (phường Phương Mai, quận Đống Đa), một trong những khu vực chuyên buôn bán  thuốc, hóa chất và thiết bị y tế ở Hà Nội. Khi biết nhu cầu cần mua axit của chúng tôi, các chủ cửa hàng đều rất xởi lởi và thoải mái trong việc bán loại hóa chất này.

Axit - Ảnh minh họa.

Đặc biệt, có một “quy tắc” riêng trong giao dịch này, đó là quy tắc “ báo giá 14 giờ chiều”. Tại các cửa hàng này thường không bày bán và dự trữ sẵn axit, chỉ khi có khách đến giao dịch thì chủ cửa hàng mới liên hệ đến “mối” để lấy hàng.  

Chúng tôi đã liên hệ với hai cửa hàng để hỏi mua axit. Nhân viên bán hàng đề nghị phóng viên để lại số điện thoại và hẹn đúng 14 giờ chiều sẽ báo lại chi tiết giá cả, số lượng hàng bán. Quả nhiên, đúng chuẩn 14 giờ chiều, hai số điện thoại từ hai cửa hàng đều đồng loạt gọi điện đến số máy mà phóng viên đã để lại, thông báo mỗi lít axit đậm đặc không pha chế có giá là 70.000 đồng, nếu lấy nhiều thì sẽ được giảm giá.

Qua tìm hiểu ở Hà Nội, tình trạng mua bán axit còn diễn ra công khai tại các phố như Hàng Hòm, Lê Thánh Tông…

Cần có biện pháp quản lý chặt chẽ

Để xóa sổ các cơ sở kinh doanh hóa chát nhỏ lẻ, theo ông Nguyễn Văn Thanh - Cục trưởng cục Hóa chất, Bộ Công Thương: Tại Việt Nam hiện nay, vấn đề quản lý axit đã được quan tâm từ lâu. Cuối năm 2007, Luật Hóa chất được ban hành, trong đó, axít chính thức được đưa vào quản lý.

Sau đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 108/2008/NĐ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất. Nghị định 108 đã phân loại hóa chất axít ra gần 30 loại, và “liệt” hóa chất này vào danh mục hóa chất phải khai báo khi lưu thông trên thị trường, vì hóa chất axít có đặc tính độc hại lớn. Bộ Công Thương ban hành tiếp Thông tư số 28/2010/TT quy định cụ thể về nội dung ghi phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất độc.

Thông tư này quy định rõ, khi mua, bán hóa chất độc, bên bán và bên mua đều phải ghi rõ trong phiếu kiểm soát: Họ tên người bán (người mua); địa chỉ; số chứng minh nhân dân, ngày cấp, nơi cấp; điện thoại; thông tin hóa chất… Tuy nhiên dường như những văn bản trên chưa được thực hiện đồng bộ trên thực tế.

Nhìn dưới góc độ pháp lý, Luật sư Trịnh Nam Ninh (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho rằng: “Hiện nay quy định đã đầy đủ thì phải thực thi tốt, mấu chốt là khâu đưa axit ra thị trường. Các cơ sở buôn bán axit cần được kiểm tra chặt chẽ, phải thực hiện chế độ theo dõi người mua, lưu giữ các thông tin về người mua axit.

Trong đó, chỉ được bán cho người đủ 18 tuổi, có đầy đủ giấy tờ về số lượng axit nhập vào và bán ra hàng tháng… Mặt khác, người mua axit cũng cần phải nêu rõ mục đích sử dụng, mục đích này phải hợp pháp, trong một số trường hợp phải xuất trình được giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng, xuất trình chứng minh nhân dân và làm cam kết về mục đích sử dụng là hợp pháp khi thực hiện giao dịch mua bán axit”.

Về phía cơ quan quản lý thị trường với tư cách là lực lượng chuyên trách được tổ chức từ Trung ương đến huyện, có chức năng kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu tranh chống các vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại ở thị trường trong nước cần kiểm tra phát hiện và nhanh chóng xử phạt các trường hợp buôn bán axit trái phép. Nếu phát hiện có yếu tố tội phạm cần gửi hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra, khởi tố hình sự.

T.Thủy – H.Duy