Phù phép xe "hết date" - Kỳ 1: Chạy bất chấp

Nhiều ngày qua, Phóng viên Báo Lao động Thủ đô "theo chân" nhiều xe ô tô đã "hết date" nhưng vẫn ngang nhiên đi vào các công trường xây dựng lớn, trong đó có Khu đô thị mới Thủ Thiêm, thành phố Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM).

"Đi như chỗ không người"

Tại đây chúng tôi (phóng viên) phát hiện xe BKS 57K-48... đang vận chuyển nước để phục vụ thi công công trình. Điều đáng nói, toàn thân phương tiện này đã rệu rạo, các thiết bị chiếu sáng, tín hiệu đèn đều tê liệt và “rụng” hết. Theo thông tin từ Cục Đăng Kiểm Việt Nam (VR) cung cấp, xe BKS 57K-48... này thuộc dòng Huyndai, là ô tô tải chuyên dụng, sản xuất năm 1990 tại Hàn Quốc, có số máy D8AVL-047909, số khung KMFCA19VPLU-005122 do ông Dương Thanh Hùng, ngụ tại 34/8A, Khu phố 1, phường Bình Thuận, quận 7, TP.HCM đứng tên. Như vậy theo số liệu này thì xe BKS 57K-48 đã hết NHSD từ nhiều năm nay.

Trước đó tại công trường thi công nâng cấp, mở rộng dự án đường Lương Định Của, phường Bình An, thành phố Thủ Đức, TP.HCM, chúng tôi cũng bắt gặp một phương tiện khác toàn thân đã rệu rạo, sơn bong tróc gần hết, các hệ thống đèn chiếu sang, đèn tín hiệu, biển số cũng không còn. “Hầu như xe này chỉ hoạt động trong công trường mà thôi, ít khi lưu thông ra ngoài đường vì không còn hạn sử dụng”, một công nhân thi công tại công trình đường Lương Định Của cho biết.

Xe BKS 57K-48... dù đã HNHSD nhưng vẫn được sử dụng lưu thông trên đường để tưới nước cho cây xanh.

Trong vai một doanh nghiệp vận tải đóng trên địa bàn tỉnh Bình Dương, chúng tôi tìm đến “vựa” xe cũ năm trên Quốc lộ 13, thành phố Thủ Dầu Một. Tại đây khi chúng tôi ngỏ ý muốn mua xe HNHSD để chở vật liệu xây dựng tại công trình thì được ông L. giới thiệu đang có 2 chiếc như vậy. Nói xong ông L. dẫn chúng tôi đến một mỏ đá nằm trên địa bàn thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Tại đây ô tô tải BKS 57K-6439 mà theo ông L. là đã HNHSD vừa mới được “dựng lại” trông còn rất bắt mắt. Theo thông tin từ VR, ô tô tải BKS 57K-6439 mà ông L. giới thiệu cho chúng tôi thuộc hiệu Mitsubishi, sản xuất 1992, hết NHSD từ 2017 (niên hạn sử dụng 25 năm), do ông Nguyễn Ngọc Hà, ngụ phường Tân Phú, quận 9 (nay là thành phố Thủ Đức), TP.HCM đứng tên.

Nhiều cơ sở đã "hóa kiếp" các phương tiện HNHSD để bán lại cho các cá nhân, tố chức đưa đến vùng sâu, vùng xa hoặc các mỏ đá để tiếp tục sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông rất cao.

Tương tự tại "vựa" buôn bán xe cũ này, xe tải BKS 61H-9897, số khung 111461 hiệu Hyundai, tải trọng 12 tấn, sản xuất năm 1994 (niên hạn sử dụng 25 năm) xe do bà Trần Thị Thành, ngụ phường Chánh Phú Hòa, Thị xã Bến Cát, Bình Dương đứng tên cũng đã HNHSD từ cuối năm 2019 nhưng đã được chủ này “mông má” để tiếp tục sử dụng.

“Xe này chỉ chạy trong các mỏ đá hoặc công trình xây dựng, nếu ra ngoài chạy phải “mua đường” mới đi được”, ông L. quả quyết, đồng thời cung cấp thêm thông tin hiện nay trên địa bàn tỉnh Bình Dương số lượng xe HNHSD còn khá nhiều nhưng chủ yếu hoạt động trong các mỏ đá, lò gạch vì những khu vực này không có các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý.

Hoán cải "xe nát" thành "xe ngon"

Theo chủ một số cơ sở chuyên kinh doanh xe cũ tại TP.HCM, xe HNHSD phần lớn được mua về với giá rất rẻ, sau đó “mông má” rồi bán lại cho các doanh nghiệp vận tải hoặc những người có nhu cầu sử dụng.

Trong vai một doanh nghiệp đang có nhu cầu mua xe cũ để vận chuyển vật liệu xây dựng tại công trường, chúng tôi tìm đến một “lò” chuyên kinh doanh và buôn bán xe cũ nằm trên đường Nguyễn Văn Linh, huyện Bình Chánh, TP.HCM. Ông Trần Văn N. - chủ cơ sở này cho biết, hiện đang có 4 xe hiệu Huyndai, sản xuất năm 1990 nhưng khung, máy còn rất tốt, nếu sơn, phết lại có thể sử dụng khoảng 5- 6 năm nữa mới hỏng. Khi chúng tôi hỏi những chiếc xe này được mua từ đâu về thì ông N. cho biết: “Chủ yếu mua từ các chủ doanh nghiệp vận tải ở TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai. Giá mỗi chiếc chỉ mấy chục triệu đồng, sau khi mua về nếu phương tiện nào còn tốt thì để nguyên, sơn, phết lại bán, phương tiện nào hư hỏng ít hơn thì tháo ra từng bộ phận rồi lắp ráp lại với nhau thành xe mới hoặc bán từng món cho những ai cần”.

Tuy nhiên cũng theo ông N., hầu hết những trường hợp mua loại phương tiện này về phải hợp thức hóa hoặc làm giấy tờ giả mới có thể lưu thông an toàn được. Những phương tiện này chỉ lưu thông trong khu vực hầm đá, cảng hoặc vùng sâu ít cơ quan chức năng kiểm tra.

Nhiều phương tiện dù đã HNHSD nhưng vẫn được "hóa kiếp" để tái sử dụng.

Khi chúng tôi dò hỏi có cách nào để lưu thông các ô tô này trên tuyến đường TP.HCM mà không bị lực lượng chức năng xử phạt thì ông N. tiết lộ: “Nếu vậy phải dùng kế “mẹ bồng con”. Thấy chúng tôi tỏ vẻ không hiểu thì ông N. giải thích: “Nghĩa là anh (tức phóng viên) phải làm thêm một bộ giấy tờ, biển số giả của xe còn NHSD, còn đăng kiểm rồi gắn vào xe đã HNHSD. Mục đích là nếu bị lực lượng chức năng kiểm tra thì trình giấy tờ thật ra và “chung chi” là xong. Hoặc không nữa thì mua một chiếc xe khác còn NHSD, sau đó lấy khung “dán” vào” xe đã hết NHSD.

Trong khi đó, theo một chủ khác cũng chuyên kinh doanh xe cũ trên đường Nguyễn Duy Trinh, thành phố Thủ Đức, TP.HCM: Tùy thuộc vào loại xe, có xe phải đầu tư từ 100 - 200 triệu đồng mới xong giấy tờ, biển số. Đó là chưa tính giấy phép lưu hành đặc biệt, tiền nộp phạt để có được văn bản vi phạm hành chính, nhằm khi bị kiểm tra sẽ trình ra đối phó do giấy tờ gốc đã bị thu hồi hoặc không còn.

“Việc làm giấy tờ giả cho một xe HNHSD khá kỳ công, giá cao nhất là xe container, mỗi bộ có khi lên đến cả trăm triệu đồng. Tuy nhiên, chỉ những xe nào nhìn còn "tướng tá" thì mới làm được và phải nhờ anh em tìm, mất rất nhiều thời gian vì hiện nhiều người có giấy tờ xe dạng này nhưng họ chỉ để sử dụng chứ ít bán", chủ một lò chuyên “hóa kiếp” xe HNHSD cho biết.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay trên địa bàn TP.HCM có hàng trăm cơ sở chuyên buôn bán và “nấng cấp” xe HNHSD để bán cho các doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu sử dụng. Trong khi đó theo một lãnh đạo Phòng Cảnh sát Giao thông đường bộ, đường sắt Công an TP.HCM, hiện nay có nhều trường hợp sử dụng xe có giấy tờ đăng ký giả nhưng chưa được xử lý nghiêm.

(Còn tiếp)

Thành Đồng