“Mở rộng cánh cửa” cho ngành dầu khí Việt Nam

Trình bày dự thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết tên gọi “Luật Dầu khí” đã được sử dụng thống nhất trong thực tiễn hoạt động dầu khí từ khi Luật điều chỉnh về hoạt động dầu khí thượng nguồn được ban hành năm 1993 cho tới nay và được ghi nhận tại các hợp đồng dầu khí ký kết. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị được giữ tên gọi dự thảo Luật như đã trình, bảo đảm tính kế thừa, ổn định, liên tục của pháp luật về dầu khí.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Dự thảo luật Dầu khí (sửa đổi). (Ảnh: Quốc hội)

Tại Dự thảo Luật cũng bỏ quy định về “Thủ tướng quyết định các điều kiện đặc biệt của hợp đồng dầu khí thuộc thẩm quyền của Chính phủ” và bổ sung Điều 55 quy định về chính sách khai thác tài nguyên đối với mỏ dầu khí khai thác tận thu, phân biệt với chính sách ưu đãi đầu tư dầu khí theo hướng thực sự tạo cơ chế đột phá, mang lại nguồn thu cho ngân sách nhà nước, kể cả trong trường hợp doanh thu trừ chi phí thấp hơn thuế tài nguyên phải nộp, thay vì kết thúc sớm, không thực hiện dự án khai thác tận thu.

Thống nhất với Dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng, thời điểm hiện nay, một số mỏ dầu khí, các lô dầu khí sản lượng đã giảm hoặc hết hạn hợp đồng hoặc nhà thầu chấm dứt hợp đồng sớm dẫn đến việc suy giảm về hiệu quả kinh tế.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa-Vũng Tàu) thảo luận. (Ảnh: Quốc hội)

Tuy nhiên, pháp luật hiện hành lại chưa có quy định cụ thể về hoạt động này nên việc triển khai các dự án để tận thu nguồn tài nguyên quốc gia còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Bên cạnh đó, các cơ chế ưu đãi để thu hút đầu tư không còn thực sự hấp dẫn so với các nước trong khu vực, theo đại biểu đây chính là rào cản cho các đối tác muốn đầu tư vào hoạt động dầu khí tại Việt Nam.

Vì vậy, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị cần có quy định thật cụ thể để luật hóa các chính sách khai thác tận thu đặc thù, phân biệt với cơ chế phân chia sản phẩm và nguyên tắc thu hồi chi phí của hợp đồng chia sản phẩm dầu khí và đề nghị Chính phủ cần sớm nghiên cứu quy định chi tiết chính sách này.

Trong xu thế phát triển của ngành dầu khí hiện nay, để thu hút hoạt động đầu tư vào lĩnh vực này, ngoài các chính sách đã được đưa ra, đại biểu Nguyễn Thị Minh Thúy (đoàn Tây Ninh) khuyến nghị không nên hạn chế tính độc lập, tự chủ của cá nhân.

Đại biểu Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội) thảo luận. (Ảnh: Quốc hội)

Còn đại biểu Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội) đề nghị cần quy định chặt chẽ các quy định về điều tra cơ bản tại các điều khoản trong Luật sửa đổi để đảm bảo tính thống nhất, tránh xung đột pháp luật. Theo đại biểu Trần Văn Tiến (đoàn Vĩnh Phúc), các quy định về lựa chọn nhà thầu quy định tại Chương 3 dự thảo Luật quy định còn mang tính nguyên tắc, thiếu cụ thể, do vậy cần quy định cụ thể chi tiết hơn một số nội dung về hình thức đảm bảo dự thầu, thời gian, hiệu lực của đảm bảo dự thầu, giá đảm bảo dự thầu cũng như việc hoàn trả đảm bảo dự thầu…

Về nội dung quy định chính sách tận thu dầu khí, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, việc áp dụng nguyên tắc doanh thu trừ chi phí như dự thảo Luật sẽ tạo cơ chế đột phá, mang tính khả thi, khai thác tận thu tài nguyên hợp lý, đặc biệt là khi giá dầu thô trên thị trường thế giới biến động bất thường, bảo đảm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu giải trình. (Ảnh: Quốc hội)

Về lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí tại Chương 3, tiếp thu ý kiến góp ý của các Đại biểu Quốc hội, Dự thảo Luật đã thiết kế một Chương để phù hợp với việc quy định ký kết hợp đồng dầu khí và phù hợp với thông lệ về công nghiệp dầu khí. Theo đó, dự thảo Luật kế thừa Luật Dầu khí hiện hành, các Nghị định có liên quan và tham khảo Luật Đấu thầu để quy định chi tiết về nội dung này.

Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh dự thảo Luật đã cơ bản thể hiện được những chủ trương của Đảng, Nhà nước, bảo đảm hợp hiến, hợp pháp, thống nhất với pháp luật hiện hành, tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên đồng thời mong muốn các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua dự án Luật sau khi tiếp thu hoàn thiện lần cuối trình Quốc hội tại kỳ họp này.

Hoàng Phúc