Lao động nữ ngành Dệt may cần được quan tâm nhiều hơn

Đời sống khó khăn

Chị Khuất Thị Hà, công nhân của một công ty may mặc trên địa bàn quận Hà Đông, Hà Nội, cho biết, thời gian qua, Công ty của chị luôn quan tâm thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách đối với người lao động, đảm bảo mức lương tối thiểu theo quy định của Chính phủ. Hiện nay, lương cơ bản của chị và các công nhân trong công ty đạt 6 triệu đồng. “Trước đây, chúng tôi còn tăng ca, thêm giờ nên có thêm thu nhập, nhưng từ khi dịch Covid- 19 xảy ra đến nay, công việc ở Công ty ít đi, chúng tôi không phải tăng ca, làm thêm giờ nên thu nhập chỉ trông vào lương cơ bản mà so với những nhu cầu chi tiêu của cuộc sống mà giá cả thì leo thang vùn vụt, cuộc sống của chúng tôi rất khó khăn”- chị Hà nói. Chị Hà cho biết, với mức thu nhập ấy, trong điều kiện chồng mắc bệnh nặng không có sức lao động, con nhỏ đang tuổi ăn học, để có thể trang trải cuộc sống gia đình, chị Hà từng phải làm thêm nhiều việc, trong đó có việc bán quần áo online.

Theo Công đoàn Dệt May Việt Nam, những năm gần đây thu nhập của lao động ngành dệt may có nhiều cải thiện, tuy nhiên so với mặt bằng chung, đặc biệt trong bối cảnh giá cả nhiều mặt hàng thiết yếu tăng cao thì đời sống của người công nhân dệt may vẫn còn nhiều thiếu thốn, vất vả.

Ngành Dệt may có tỉ lệ lao động nữ cao, chiếm hơn 70%. Ảnh minh họa.

Để trang trải cuộc sống, nhiều công nhân dệt may có nhu cầu tăng giờ, làm thêm ca. Thế nhưng, theo bà Hà Thị Phương Anh - Chủ tịch Công đoàn Công ty may Liên doanh Plummy (đặt tại huyện Quốc Oai, Hà Nội), do ảnh hưởng của dịch Covid- 19, hiện nay, nhiều doanh nghiệp hầu như không có đơn hàng lớn mà chỉ có đơn hàng nhỏ lẻ nên cố gắng lắm thì cũng chỉ có thể bố trí đủ để công nhân không phải giãn ca, chờ việc, chứ không phải bố trí công nhân tăng ca, làm thêm giờ.

Không chỉ khó khăn về vật chất, đời sống tinh thần của công nhân dệt may cũng còn nghèo nàn. Theo Công đoàn ngành Dệt May Việt Nam, đại đa số các chị em sau khi hết giờ làm thường về nhà để lo toan, chăm sóc gia đình. Nếu phải làm thêm hoặc tăng ca để có thêm thu nhập thì về đến nhà là rất mệt mỏi, phải dành thời gian nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động... Do vậy, nữ công nhân dệt may ít có điều kiện theo đuổi sở thích, tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao hay học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, các kĩ năng mềm. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ, tinh thần, đời sống của la động nữ mà còn tác động tiêu cực tới chất lượng nguồn nhân lực của ngành.

Công đoàn là điểm tựa

Trước thực trạng như vậy về đời sống, việc làm của công nhân nói chung, nữ công nhân ngành dệt may nói riêng, với vai trò của mình, Công đoàn Dệt may Việt Nam đã có nhiều giải pháp chăm lo cụ thể, sâu sát và mang lại hiệu quả thiết thực cho lao động ngành dệt may nói chung, lao động nữ nói riêng. Điển hình, Công đoàn Dệt May Việt Nam đã tích cực tham gia xây dựng, hoàn thiện, và kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ chính sách đối với người lao động thông qua Thỏa ước lao động tập thể ngành, Thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp. Đến nay đã có 86 đơn vị đăng ký tham gia Thỏa ước lao động tập thể ngành, 51 đơn vị sửa đổi, bổ sung, ký lại Thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp với nhiều nội dung có lợi hơn cho người lao động, nâng tổng số doanh nghiệp trong ngành ký kết Thỏa ước lao động tập thể đạt 99%.

Nữ công nhân may Khuất Thị Hà phải trang trải cuộc sống gia đình chỉ với lương cơ bản 6 triệu đồng nên cuộc sống khó khăn

Cùng với đó, các cấp Công đoàn ngành Dệt May Việt Nam luôn chú trọng đổi mới các hoạt động chăm lo cho người lao động như nâng cao chất lượng bữa ăn ca, tổ chức khám sức khỏe cho người lao động, tổ chức các hoạt động tham quan, nghỉ mát... Công đoàn cũng luôn lắng nghe, chia sẻ và hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn, bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, lao động khuyết tật... Nhiều “Mái ấm Công đoàn” được xây dựng đã đem lại niềm vui cho nhiều gia đình công nhân lao động khó khăn về nhà ở.

Đặc biệt, một trong những hoạt động đem lại lợi ích thiết thực cho người lao động mà Công đoàn ngành Dệt May Việt Nam hết sức chú trọng là chỉ đạo các cấp Công đoàn xây dựng, quản lý, duy trì hiệu quả các thiết chế phục vụ đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động và con em của họ như Trường mầm non, điểm sinh hoạt văn hóa, ký túc xá công nhân, sân tập thể thao... qua đó giúp người lao động được nâng cao đời sống tinh thần, yên tâm công tác, gắn bó với doanh nghiệp.

Riêng tại Hà Nội, các hoạt động chăm lo đời sống cho người lao động (mà đa số là lao động nữ) của ngành dệt may cũng được Công đoàn ngành Dệt May Hà Nội đẩy mạnh, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần và Tháng Công nhân hàng năm. Ông Hoàng Thanh Sơn - Chủ tịch Công đoàn ngành Dệt May Hà Nội cho biết, trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, Công đoàn ngành đã tổ chức “Tết sum vầy”, trao 390 suất trợ cấp cho công nhân có hoàn cảnh khó khăn và 30 túi quà tết; tổ chức 3 chuyến xe đưa 103 công nhân lao động Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh về quê đón Tết với gia đình, trao hỗ trợ 150 vé xe ô tô, Công đoàn cơ sở hỗ trợ 900 vé xe cho công nhân lao động về quê đón Tết. Cũng trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần, thực hiện chỉ đạo của Công đoàn ngành, đã có 37 Công đoàn cơ sở tổ chức chương trình “Tết sum vầy” và hầu hết các cơ sở đều có các hoạt động chăm lo như tặng quà tết, trao hỗ trợ và trợ cấp khó khăn cho đoàn viên, với tổng số tiền gần 10 tỷ đồng.

Chủ tịch Công đoàn Công ty may liên doanh Plummy Hà Thị Phương Anh trò chuyện, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nữ công nhân

Đặc biệt, để bảo vệ tốt quyền lợi của người lao động, nhất là lao động nữ, Công đoàn ngành Dệt May Hà Nội đã đôn đốc, hướng dẫn Công đoàn cơ sở phối hợp với người sử dụng lao động ký mới, sửa đổi, bổ sung Thỏa ước lao động tập thể tại doanh nghiệp đồng thời phối hợp với Hội Dệt May thành phố Hà Nội thương lượng, ký kết Thỏa ước lao động tập thể ngành Dệt May Hà Nội lần 2 với nhiều điều khoản có lợi cho người lao động.

Chẳng hạn, Thỏa ước quy định, về thu nhập tối thiểu, đối với người lao động là công nhân đã qua đào tạo và làm việc trong điều kiện nặng nhọc độc hại, đảm bảo đủ thời gian làm việc tiêu chuẩn trong tháng và hoàn thành định mức lao động, chất lượng sản phẩm hoặc công việc đã thỏa thuận thì người sử dụng lao động đảm bảo mức thu nhập tối thiểu bằng mức lương tối thiểu vùng nhân hệ số 1.15.

Về tiền thưởng, hàng năm căn cứ vào hiệu quả sản xuất, kinh doanh người sử dụng lao động có trách nhiệm thưởng cho người lao động theo các hình thức như: Tháng lương thứ 13; thưởng vào dịp lễ, tết; thưởng cho người lao động có nhiều thành tích đóng góp cho doanh nghiệp ... Thỏa ước cũng quy định mức ăn ca tại doanh nghiệp thấp nhất là 15.000 đồng; trong mỗi ca làm sản xuất, hoặc mỗi ngày làm việc, ngoài thời gian nghỉ giữa giờ, doanh nghiệp phải bố trí thời gian nghỉ ngắn tập trung từ 5-10 phút để người lao động giải lao tại chỗ….

Công đoàn ngành Dệt May Hà Nội và Hội Dệt May thành phố Hà Nội ký kết Thỏa ước lao động tập thể cấp ngành với nhiều điều khoản có lợi cho người lao động

Ngoài ra, Thỏa ước khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng một số chế độ cao hơn so với quy định của pháp luật hoặc pháp luật chưa quy định cho người lao động như: Mua bảo hiểm thân thể 24h/24h; giảm giờ làm thêm; trợ cấp thai sản cho lao động nữ sinh con phù hợp với chính sách dân số quốc gia; lắp đặt phòng vắt trữ sữa tại nơi làm việc phục vụ nhu cầu vắt trữ sữa của lao động nữ đang nuôi con nhỏ; quy định thời gian nghỉ giữa giờ được tính vào thời gian làm việc…

Ông Hoàng Thanh Sơn cho biết, sau khi ký kết, hiện Công đoàn ngành và Hội Dệt May thành phố Hà Nội đang khẩn trương triển khai bản Thỏa ước đến các đơn vị trực thuộc; phấn đấu tiếp tục nâng cao số lượng đơn vị tham gia Thoả ước lao động tập thể ngành trong thời gian tới để chăm lo, bảo vệ tốt hơn nữa cho lao động ngành dệt may.

Phạm Diệp