Nhiều người dân tại thành phố Hồ Chí Minh chủ quan trong phòng dịch Covid-19

Theo ghi nhận của phóng viên, trong nhiều ngày qua tại thành phố Hồ Chí Minh, nhiều người dân đã bắt đầu xuất hiện tâm lý chủ quan, lơ là trong phòng chống dịch, không đeo khẩu trang khi ra đường và tập trung đông người tại các khu vực như công viên, phố đi bộ, khu vui chơi giải trí. Đây chính là dấu hiệu của “ảo tưởng miễn dịch cộng đồng” khi người dân cho rằng đã tiêm đủ liều vắc xin thì không còn lo bị nhiễm Covid-19.

Tuy nhiên, những số liệu về ca nhiễm mới tại thành phố Hồ Chính Minh từ đầu tháng 11 đến nay hoàn toàn chứng minh điều ngược lại, theo dữ liệu trên Cổng thông tin Covid-19 thành phố Hồ Chí Minh sáng 13/11 cho biết, gần 1 tuần nay số ca nhiễm mới liên tục vượt ngưỡng 1.000 ca/ngày, riêng ngày 12/11 ghi nhận thêm 1.388 ca nhiễm, nâng tổng số ca ghi nhận từ đợt dịch thứ 4 đến nay lên 434.248 ca.

Trong cuộc họp của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 thành phố Hồ Chí Minh sáng13/11, Giám đốc Sở Y tế Tăng Chí Thượng cho biết, trong 7 ngày vừa qua, một số địa phương trên địa bàn thành phố có số F0 tăng cao, cụ thể là huyện Hóc Môn, huyện Bình Chánh, quận Bình Tân, thành phố Thủ Đức, quận 12, quận Gò Vấp. Ghi nhận trong 3 ngày gần đây, huyện Bình Chánh và Hóc Môn là 2 nơi có nhiều trường hợp dương tính Covid-19.

Nhiều người dân vẫn vô tư không đeo khẩu trang ngồi tán gẫu với nhau ở công viên Lê Thị Riêng, quận 10.

“Phân tích biểu đồ diễn tiến ca bệnh Covid-19 tại các quận, huyện, có thể thấy, số F0 tại Bình Chánh có chiều hướng tăng và đang đi ngang trong thời gian gần đây. Hóc Môn có giai đoạn đạt đỉnh cao và hiện tại có tín hiệu đi xuống. Riêng Bình Tân và Gò Vấp vẫn đang ở mức cao và nằm ngang. Các địa phương có số ca không cao nhưng có xu hướng tăng bao gồm quận 10 và huyện Nhà Bè”, Giám đốc Sở Y tế phát biểu tại cuộc họp.

Theo thống kê đến ngày 12/11, thành phố Hồ Chí Minh đã tiêm hơn 13,7 triệu liều vắc xin cho người dân trên địa bàn, trong đó hơn 7,8 triệu liều mũi 1 và 5,9 triệu liều mũi 2. Việc hầu hết người dân tự tin vào chiếc “thẻ xanh” để có thể thoải mái sinh hoạt như bình thường cũng tiềm ẩn rủi ro khi các chuyên gia khuyến cáo rằng, việc tiêm đủ 2 mũi vaccine không đồng nghĩa với việc miễn nhiễm Covid-19.

Trong chương trình livestream “Dân hỏi - Thành phố trả lời” với chủ đề phòng, chống dịch Covid-19 khi tình hình có dấu hiệu phức tạp trở lại tối 12/11, ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu - Phó giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh cho biết, việc số ca F0 tăng trong thời gian qua là điều tất yếu khi thành phố mở cửa, gỡ bỏ giãn cách xã hội. Đây cũng là vấn đề đã được Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 thành phố Hồ Chí Minh dự báo trước.

Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu - Phó giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh trả lời câu hỏi trên chương trình "Dân hỏi - Thành phố trả lời".

Số ca F0 mới chủ yếu tập trung ở các địa phương ngoại thành, dân số đông, tập trung nhiều lao động và nhà trọ cho thuê. Ngoài ra, việc các nhà máy, xí nghiệp khôi phục sản xuất, tuyển dụng lao động mới đồng nghĩa với việc hoạt động sản xuất sẽ tăng lên, việc giao lưu tiếp xúc nhiều hơn gây ra nguy cơ lây nhiễm cao hơn.

Trong gia đoạn của dịch Covid-19 hồi đầu năm 2020, ngành y tế Việt Nam đã đi theo quan điểm “zero Covid” (không Covid) bằng việc áp dụng nhiều biện pháp mạnh tay như thực hiện chỉ thị 15, 16 và bóc tách F0, F1, F2 ra khỏi cộng đồng. Sau đó, dịch bệnh thực sự đã được kiểm soát, tuy nhiên mầm bệnh vẫn còn ấp ủ đâu đó trong cộng đồng và hệ quả là đợt dịch thứ 4 bùng phát vào ngày 27/4.

Vào thời điểm đó, vắc xin chính là hi vọng cho một khái niệm được gọi là “miễn dịch cộng đồng”, khi cho rằng chỉ cần tỷ lệ dân số được tiêm vắc xin chiếm 60 – 70% thì đại dịch sẽ sớm được kiểm soát và biến mất. Tuy nhiên, những biến chủng của virus SARS-CoV-2 liên tục xuất hiện, đỉnh điểm là biến chủng Delta với tốc độ lây lan chóng mặt và có khả năng tấn công cơ thể cao dù đã được tiêm vắc xin.

Vẫn còn nhiều người dân đeo khẩu trang "hờ" bất chấp các khuyến cáo về phòng dịch.

Ngoài ra, ông Châu cũng cho biết ở các loại bệnh khác, việc tiêm vắc xin có thể giúp cơ thể con người miễn nhiễm với căn bệnh đó ngay sau khi tiêm, nhưng đối với virus SARS-CoV-2 là ngoại lệ khi liên tục có sự biến đổi với việc xuất hiện nhiều biến chủng nguy hiểm hơn, mà các kháng thể vắc xin tạo ra không miễn dịch hoàn toàn được. Ông cũng nhấn mạnh, không phải cứ tiêm đủ liều vắc xin thì miễn nhiễm, không trở nặng và không tử vong .

“Từ khi xuất hiện biến chủng Delta với tốc độ lây nhiễm nhanh và dữ dội trong những khu vực đông dân cư, khiến dịch Covid-19 lan rộng và ăn sâu vào cộng đồng, ngành y tế địa phương phải chuyên qua giai đoạn thích ứng với virus SARS-CoV-2. Tức là sống chung với virus chứ không phải sống chung với dịch Covid-19”, ông Châu cho biết trên chương trình “Dân hỏi – Thành phố trả lời” tối 12/11.

Từ những thực tế trong thời gian qua cho thấy, tâm lý “ảo tưởng miễn dịch cộng đồng” của nhiều người dân là khá nguy hiểm. Khi họ không hiểu được sự tiến hoá của virus và nguyên nhân của những trường hợp tái nhiễm. Vì thế, việc tuân thủ các nguyên tắc phòng dịch bằng cách đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, hạn chế đến nơi đông người… vẫn là cách tốt nhất để hạn chế lây lan Covid-19.

Đến nay, vắc xin không phải là giải pháp có thể giúp miễn dịch với Covid-19 như nhiều người từng kỳ vọng. Nhiều quốc gia như Mỹ và châu Âu có tỷ lệ tiêm chủng cao, đã bắt đầu tiến hành tiêm mũi thứ 3 vì nhiều nghiên cứu cho thấy tác dụng của 2 mũi vaccine trước sẽ giảm theo thời gian.

Đối với Việt Nam, ông Châu cho biết, mới đây Bộ Y tế đã có công văn gửi cho 63 tỉnh thành yêu cầu lập một danh sách dự trù, lập kế hoạch để Bộ chuẩn bị khi có đủ nguồn vắc xin tiêm tiếp tục mũi thứ 3. Mũi thứ 3 sẽ tiêm theo thứ tự ưu tiên do lượng vắc xin còn thiếu, chủ yếu dành cho những đối tượng có nguy cơ cao và lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Minh Tuấn