Không có sự mất công bằng trong hệ thống pháp luật

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 2, ngày 27/10, Quốc hội đã thảo luận trực tuyến về Dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng và các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế.

Phát biểu tiếp thu, giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, đến nay có khoảng 300 ý kiến (269 ý kiến tại tổ, 31 ý kiến tại hội trường), rất nhiều ý kiến rất sâu sắc, trách nhiệm và cơ quan soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu tối đa.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, nếu muốn tạo nên cú huých cho các địa phương có tiềm năng, lợi thế phát triển nhanh thì cần phải có một số cơ chế, chính sách đặc thù.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: VPQH)

Theo Bộ trưởng, Đảng và Nhà nước luôn luôn chú trọng phát triển hài hòa cho các vùng, miền. Đã có rất nhiều cơ chế, chính sách từ trước đến nay của Đảng, Quốc hội, Chính phủ để đầu tư cho các vùng khó khăn. Rất nhiều chương trình, mục tiêu đều nằm ở các vùng này và hiện nay còn 3 chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới giảm nghèo và phát triển đồng bào dân tộc miền núi thì đều nằm ở các vùng khó khăn này. Như vậy, phải khẳng định là chúng ta có quan tâm xử lý hài hòa.

“Đây chỉ là một số cơ chế, chính sách có tính chất đặc thù và để cho các tỉnh này có điều kiện bứt phá lên, còn hệ thống chính sách vẫn phải đảm bảo giữ nguyên, chứ không có sự mất công bằng trong hệ thống pháp luật. Chủ trương này là nhằm khai thác, phát huy các tiềm năng, thế mạnh của các địa phương, bứt phá, phát triển tạo động lực mới, các cực tăng trưởng mới, lan tỏa, thúc đẩy các tỉnh trong vùng, đóng góp cho phát triển chung của cả nước và đặc biệt là điều tiết ngân sách lớn hơn về cho Trung ương”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh: VPQH)

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cơ chế, chính sách được nghiên cứu dựa trên các cơ sở lý luận và thực tiễn, vừa tạo điều kiện để bứt phá vừa đề cao tự lực, tự cường, vươn lên, cũng như là tính năng động, chủ động, sáng tạo của các địa phương, phù hợp với khả năng của cân đối ngân sách và không ảnh hưởng đến bội chi, vượt trần nợ công. Tăng cường phân cấp, phân quyền nhưng phải đi đôi với xác định trách nhiệm cũng như là các cơ chế để kiểm soát, kiểm tra, giám sát, phù hợp với năng lực, điều kiện thực tiễn của từng địa phương.

Về chính sách dư nợ vay, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc xác định chính sách này phải phù hợp với nhu cầu đầu tư phát triển của từng địa phương, cũng như khả năng hấp thụ vốn, khả năng vay và khả năng trả nợ. Mức dư nợ này đương nhiên khác nhau, mỗi tỉnh, thành phố có quy mô, thu ngân sách lớn khác nhau thì dư nợ mức trần cũng khác nhau.

Ví dụ như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội là 90% hay Nghệ An, Thừa Thiên Huế là 40%, trong khi đó Thanh Hóa là 60%. Việc tăng mức dư nợ vay của địa phương sẽ được kiểm soát trong giới hạn và bội chi ngân sách Nhà nước, trần nợ công của cả nước được Quốc hội xem xét, quyết định hàng năm.

Về vấn đề bổ sung có mục tiêu từ tiền tăng thu trên địa bàn của các tỉnh, thành phố, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, theo đó quy định ngân sách trung ương hỗ trợ mục tiêu cho các tỉnh, thành phố tăng từ tăng thu nhưng không vượt quá 70% và phải đảm bảo hai điều kiện khống chế.

Thứ nhất là không vượt quá tổng số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu so với thực hiện thu của năm trước. Đây là điều kiện để các tỉnh không được hạ dự báo kế hoạch để được hưởng cao hơn. Thứ hai là ngân sách trung ương không hụt thu.

Bên cạnh đó, về chính sách phí và lệ phí, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, các quy định này là thực hiện chủ trương phân cấp, trao quyền cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh được chủ động, linh hoạt để bảo đảm nguồn thu. Mỗi địa phương có thể lựa chọn điều chỉnh phí và lệ phí khác nhau.

Ngoài ra, hiện nay Chính phủ cũng đang chỉ đạo các bộ, ngành liên quan để phối hợp với các tỉnh, thành phố nghiên cứu bổ sung một số chính sách liên quan đến tổ chức bộ máy và biên chế phù hợp với đặc thù của từng tỉnh, thành phố trên cơ sở diện tích, quy mô dân số.

Phương Thảo