Sẽ cấm sử dụng hoàn toàn Amiăng tại Việt Nam

Cấm hoàn toàn mọi dạng Amiăng là cách hiệu quả nhất để loại bỏ các bệnh liên quan

Hội thảo do Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ và các Ủy ban của Quốc hội tổ chức, có sự tham gia của Ông Jeffery Kobza, Quyền trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam và Ông Phillips Hazelton, Cố vấn trưởng tổ chức ILO tại Việt Nam, đại diện Tổ chức APHEDA tại Việt Nam và đông đảo các nhà khoa học trong và ngoài nước. Sau hội thảo Bộ Y tế sẽ có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ để sớm đưa Amiăng vào danh mục hoá chất độc hại của Công ước Rotterdam, tiến tới cấm sử dụng hoàn toàn Amiăng tại Việt Nam.

Phát biểu tại Hội thảo đại diện WHO tại Việt Nam cho biết mỗi năm trên toàn cầu có tới 107.000 người chết và 1.523.000 năm phải sống với khuyết tật (DALYs) vì các bệnh có liên quan đến Amiăng như ung thư phổi, bụi phổi, ung thư biểu mô ác tính. Amiăng là một chất gây ung thư nghề nghiệp quan trọng nhất, ước tính gây ra một nửa số ca tử vong do ung thư nghề nghiệp. Tỷ lệ mắc bệnh ung thư phổi, ung thư trung biểu mô cao ở nhóm người tiếp xúc với Amiăng trên 30 năm. Tác hại tiềm tàng không chỉ trên sức khỏe của người lao động mà còn có tác hại đối với cả những người sinh sống tiếp xúc với Amiăng. WHO ước tính riêng chi phí ở Tây Âu và Mỹ là 280 tỷ USD, chi phí dành cho bệnh ung thư liên quan đến Amiăng vượt quá giá trị kinh tế của thương mại Amiăng quốc tế. Giáo sư Nico Van Zandwijk, Viện nghiên cứu các bệnh liên quan đến Amiăng cho biết chi phí cho điều trị cho các bệnh liên quan đến Amiăng cho một người tại Úc gần 100.000 đôla Úc, chi phí đền bù thiệt hại cho người bị bệnh liên quan đến Amiăng là gần 500.000 đôla Úc, chi phí cho điều trị của 100 bệnh nhân bị ung thư biểu mô ác tính tại Scotland năm 2000 là 942.038 Bảng Anh.

PGS.TS Trần Văn Thuấn, Viện trưởng Viện nghiên cứu phòng chống ung thư, phó giám đốc bệnh viện K cho biết mỗi năm Việt Nam có trên 150.000 trường hợp ung thư mới mắc và trên 75.000 trường hợp tử vong do ung thư, chi phí thuốc điều trị của 5 bệnh viện trung ương năm 2010 là 1.621 tỷ VNĐ. Chính vì các gánh nặng bệnh tật và gánh nặng tài chính do các bệnh liên quan đến Amiăng, mà cả WHO và ILO đều khuyến nghị cấm hoàn toàn mọi dạng Amiăng là cách hiệu quả nhất để loại bỏ các bệnh liên quan đến Amiăng.

 Bà Socorro Escalante chuyên gia về sức khoẻ môi trưởng của Tổ chức Y tế thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương cho biết Việt Nam là 1 trong 7/150 nước phản đối công ước Rotterdam về Amiăng, trong 7 quốc gia chỉ có duy nhất Việt Nam là nước nhập khẩu Amiăng và cũng là quốc gia ASEAN duy nhất  phản đối công ước Rotterdam về Amiăng, 6 quốc gia còn lại (Nga, Trung Quốc, Brazil, Kazkhstan, Canada và Zimbabwe) là quốc gia xuất khẩu về Amiăng. Đồng thời Việt Nam cũng là 1 trong 10 nước sử dụng nhiều nhất lượng Amiăng trắng trên thế giới để sản xuất tấm lợp.

Phát biểu tại Hội thảo ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, tại một số quốc gia phát triển Amiăng trắng chỉ còn sử dụng trong công nghệ quốc phòng, nhà máy điện hạt nhân, tuy nhiên ở Việt Nam Amiăng trắng chủ yếu dụng để sản xuất tấm lợp, thậm chí tại các vùng cao người dân còn sử dụng tấm lợp Amiăng để hứng nước mưa dùng cho sinh hoạt, vô tình chung người dân đã sử dụng phải nước có nhiễm Amiăng. Bằng chứng từ các nghiên cứu quốc tế cho thấy tiếp xúc với Amiăng lâu dài có thể gây xơ hóa phổi; canxi hóa màng phổi; ung thư phổi, màng phổi, đặc biệt là ung thư trung biểu mô ngoài ra còn gây ung thư thực quản, buồng trứng. Nồng độ tiếp xúc càng cao, thời gian càng dài thì tỷ lệ bệnh càng lớn. Vì sức khoẻ và quyền lợi của người dân, Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn toàn nhất trí với đề nghị của Bộ Y tế cần phải sử dụng các vật liệu khác thay thế Amiăng, Chính phủ sớm đưa Amiăng vào danh mục cấm của Công ước Rotterdam, tiến tới cấm hoàn toàn sử dụng Amiăng tại Việt Nam.

Giáo sư Ken Takahashi Đại học Sức khoẻ môi trường và nghề nghiệp Nhật Bản cho biết, sau hơn 40 năm nghiên cứu tất cả các loại Amiăng, từ năm 1972 Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới căn cứ trên kết quả của hàng trăm nghiên cứu ở nhiều nước trên thế giới và đã kết luận có đủ bằng chứng trên người và thực nghiệm để xếp tất cả các loại Amiăng vào nhóm 1 là các chất gây ung thư ở người. Các bằng chứng là rõ ràng và tiếp tục được tích lũy, cập nhật. Tạp chí chuyên đề số 100C của IARC năm 2012 đã nêu “mặc dù có sự khác biệt về mức độ độc hại trong các nghiên cứu của nhiều tác giả được công bố, nhưng kết luận chung là tất cả các loại Amiăng, bao gồm cả Amiăng trắng, đều gây ung thư” và “không có ngưỡng an toàn cho các chất gây ung thư”.

Được biết, thời gian ủ bệnh sau khi tiếp xúc với Amiăng thường kéo dài 20-30 năm, người lao động thường phát bệnh khi đã nghỉ hưu và các hạn chế trong việc lưu giữ hồ sơ, thông tin, thống kê báo cáo nên việc nghiên cứu một cách đầy đủ về tác hại của amiăng ở nhiều nước đang phát triển còn gặp nhiều khó khăn. Hầu hết các bằng chứng có được là từ các nước phát triển và đã được các chuyên gia của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) xem xét, công nhận. Vì vậy việc tham khảo thông tin của các nước đã có kinh nghiệm trong vấn đề này là hết sức cần thiết.

H.P