Trong kỷ nguyên công nghệ 4.0, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu, len lỏi vào mọi lĩnh vực của đời sống - từ quản lý nhà nước, sản xuất, kinh doanh đến giáo dục, đào tạo. Ở môi trường giáo dục, nơi tri thức được truyền tải mỗi ngày, chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng phần mềm hay thiết bị thông minh mà là một cuộc đổi mới toàn diện tư duy, phương thức làm việc và dạy - học. Nếu ví giáo dục là “ngôi nhà tri thức” thì tổ chức Công đoàn chính là cầu nối giúp mỗi giáo viên, mỗi cán bộ quản lý bước vào kỷ nguyên số một cách tự tin, hiệu quả và nhân văn nhất.

Khi công nghệ len lỏi vào từng lớp học, từng tiết giảng, những giáo viên mầm non - vốn quen với bảng, phấn và những bài hát, câu chuyện cổ tích - nay cũng trở thành những “người truyền cảm hứng số”. Ở Trường Mầm non Vạn Điểm, hành trình ấy được bắt đầu bằng niềm tin, sự đồng lòng và tinh thần đổi mới của mỗi đoàn viên Công đoàn. Chủ tịch Công đoàn trường, đồng chí Ngô Thị Thu Hiền, chia sẻ: “Công đoàn chính là cầu nối, truyền niềm tin, tạo động lực để đoàn viên, người lao động thay đổi tư duy, chủ động học tập, nghiên cứu, làm chủ công nghệ, góp phần hoàn thành mục tiêu dạy và học mà nhà trường đặt ra”.

Nhận thức được vai trò tiên phong của mình, Công đoàn trường Mầm non Vạn Điểm đã chủ động phối hợp với Ban giám hiệu triển khai hàng loạt hoạt động thiết thực: tuyên truyền, tập huấn, tổ chức các buổi “cầm tay chỉ việc” giúp giáo viên thành thạo công nghệ; hướng dẫn sử dụng chữ ký số, học liệu số, phần mềm quản lý hồ sơ điện tử; thành lập nhóm giáo viên có năng lực công nghệ thông tin tốt để hỗ trợ đồng nghiệp. “Ban đầu, nhiều cô giáo còn e dè, lo lắng. Nhưng khi được hướng dẫn cụ thể, thấy công việc nhẹ nhàng, tiện lợi hơn, mọi người dần thích ứng. Giờ đây, 100% đoàn viên của trường đều sử dụng thành thạo ứng dụng số trong giảng dạy và quản lý”, đồng chí Hiền cho biết.

Không chỉ là kỹ năng, điều đáng quý ở tập thể Vạn Điểm là tinh thần tự học, đổi mới, chia sẻ. Các cô giáo trẻ trở thành “hạt nhân công nghệ”, hỗ trợ những đồng nghiệp lớn tuổi hơn, giúp nhau thiết kế bài giảng điện tử, cập nhật học liệu số. Công đoàn còn phối hợp với Ban giám hiệu kịp thời động viên, khen thưởng những đoàn viên đi đầu trong ứng dụng công nghệ, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Nhờ đó, nhà trường đã xây dựng được kho học liệu số phong phú, thư viện số, hệ thống dữ liệu thiết bị số hóa, giúp việc dạy - học trở nên sinh động, linh hoạt và tiết kiệm thời gian hơn. Trẻ em được tiếp cận bài học qua hình ảnh, âm thanh, trò chơi tương tác - vừa vui, vừa hiệu quả. Đây cũng là bước đi quan trọng để nhà trường từng bước hướng tới mô hình “trường học số” - nơi mỗi giáo viên, mỗi học sinh đều là chủ thể sáng tạo trong môi trường công nghệ.

Nếu như các cô giáo mầm non “chuyển đổi số” bằng những thao tác gần gũi với trẻ, thì ở bậc cao đẳng nghề, câu chuyện lại mang màu sắc của khoa học, công nghệ và sáng tạo ứng dụng, nhằm đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ trực tiếp cho Cách mạng công nghiệp 4.0.

Với vai trò là tổ chức chính trị - xã hội trong nhà trường, Công đoàn Trường Cao đẳng Nghề Công nghiệp Hà Nội đã khẳng định vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức đoàn viên Công đoàn trong việc hiện đại hóa công tác quản lý, giảng dạy và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Trường Cao đẳng Nghề Công nghiệp Hà Nội là cơ sở đào tạo uy tín, với hơn 4.000 học sinh, sinh viên được đào tạo hàng năm trong các ngành mũi nhọn như Điện - Điện tử, Công nghệ Cơ khí, Công nghệ Ô tô, Công nghệ Thông tin. Việc chuyển đổi số tại đây được đặt ra như một trong những yêu cầu sống còn để giữ vững và phát triển thương hiệu.

Đồng chí Nguyễn Thị Kim Oanh - Chủ tịch Công đoàn Trường Cao đẳng Nghề Công nghiệp Hà Nội, chia sẻ: “Công đoàn phải là lực lượng nòng cốt trong ứng dụng chuyển đổi số. Việc này giúp đổi mới phương thức làm việc, nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời hiện đại hóa hoạt động công đoàn để chăm lo thiết thực hơn cho đoàn viên”.

Với tinh thần chủ động thích ứng và tiên phong đổi mới, Công đoàn Trường Cao đẳng Nghề Công nghiệp Hà Nội đã thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc vận động, tổ chức và triển khai đồng bộ nhiều giải pháp chuyển đổi số, mang lại hiệu quả vượt trội. Công đoàn đã cùng với Ban Giám hiệu thực hiện hiện đại hóa quản lý hành chính thông qua việc số hóa toàn bộ hồ sơ cán bộ, viên chức, nhân viên và quản lý bằng phần mềm chuyên dụng; đồng thời, triển khai chấm công qua công nghệ nhận diện vân tay và khuôn mặt nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác cao.

Song song với đó, Công đoàn đã tích cực thúc đẩy "Tư duy số" trong giảng dạy bằng cách khuyến khích và tạo mọi điều kiện để đội ngũ giảng viên không ngừng cập nhật, học hỏi, soạn thảo các bài giảng điện tử và sưu tầm học liệu số tiên tiến. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng giờ lên lớp mà còn giúp học sinh, sinh viên tiếp cận kiến thức sát với thực tiễn sản xuất công nghiệp hiện đại.

Đặc biệt, nhằm xây dựng Công đoàn số và nâng cao phúc lợi cho đoàn viên, Công đoàn trường đã ứng dụng số hóa trong việc kết nối, triển khai các chương trình “Phúc lợi đoàn viên” qua nền tảng trực tuyến, giúp đoàn viên Công đoàn dễ dàng tiếp cận ưu đãi, qua đó tăng cường tính gắn kết mật thiết giữa tổ chức và người lao động. Ngoài ra, việc duy trì các nhóm Zalo nội bộ và nền tảng trực tuyến còn giúp minh bạch hóa hoạt động thông tin, truyền đạt kịp thời về chế độ chính sách, hoạt động phong trào, đồng thời tổ chức nhiều cuộc họp, tập huấn trực tuyến hiệu quả, tiết kiệm chi phí và tối đa hóa sự thuận tiện cho người lao động.

Đồng chí Chủ tịch Công đoàn trường nhấn mạnh: “Việc ứng dụng số giúp công tác quản lý đoàn viên trở nên chặt chẽ, tiết kiệm thời gian, chi phí. Quan trọng hơn, chúng tôi có thể phát hiện kịp thời những đoàn viên Công đoàn có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau để có sự động viên, quan tâm kịp thời. Từ đó, uy tín của Công đoàn trong nhà trường ngày càng được nâng cao, tạo động lực mạnh mẽ để toàn thể cán bộ, giáo viên cùng nhau thực hiện thành công mục tiêu chuyển đổi số, xây dựng nhà trường thành một trung tâm đào tạo nghề uy tín hàng đầu”.

Nhìn từ thực tế hai mô hình tiêu biểu, có thể thấy: Chuyển đổi số không chỉ là công cụ giúp giáo dục hiện đại hóa, mà còn là phép thử năng lực đổi mới của tổ chức Công đoàn. Nếu như trước đây, Công đoàn chủ yếu tập trung vào đời sống vật chất, tinh thần của đoàn viên, thì nay, trong thời đại số, Công đoàn cần mở rộng vai trò: Vừa là người bảo vệ, vừa là người dẫn đường và kết nối tri thức.

Chuyển đổi số thành công trước hết phụ thuộc vào con người. Cán bộ Công đoàn phải là người tiên phong, có tư duy linh hoạt, hiểu biết về công nghệ, có khả năng quản lý sự thay đổi. Việc bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng số, quản trị dữ liệu, ứng dụng AI vào công tác tuyên truyền, quản lý đoàn viên là hết sức cần thiết. Nhiều cán bộ Công đoàn đã chủ động học tập, tham gia các khóa đào tạo trực tuyến, kết nối với chuyên gia để nâng cao năng lực - đó chính là biểu hiện sinh động của tinh thần học tập suốt đời trong kỷ nguyên số.

Các Công đoàn cơ sở hiện nay đều chú trọng phát triển các kênh thông tin số: Fanpage, bản tin điện tử, nhóm tương tác… giúp lan tỏa phong trào “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, gắn kết đoàn viên bằng những giá trị thực tế. Không chỉ dừng ở đó, chuyển đổi số còn mở ra cơ hội xây dựng văn hóa Công đoàn minh bạch, hiện đại, thân thiện, nơi mọi đoàn viên đều có tiếng nói và được lắng nghe. Tương lai không xa, “Công đoàn thông minh” trong ngành giáo dục sẽ là hình mẫu: Sử dụng nền tảng dữ liệu lớn (big data) để quản lý đoàn viên, chăm lo phúc lợi, tổ chức các khóa học, tọa đàm trực tuyến; kết hợp với các ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích nhu cầu, xu hướng, đưa ra chính sách phù hợp hơn cho người lao động.

Cùng với sự phát triển đó, mỗi đoàn viên cũng cần xác định vai trò chủ thể của mình trong công cuộc chuyển đổi số, không chỉ là người thụ hưởng mà còn là người kiến tạo. “Công đoàn số - con người số - giáo dục số: Ba trụ cột đồng hành kiến tạo tương lai học đường hiện đại, nhân văn và sáng tạo”. Trong thời đại mà mọi lĩnh vực đều vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ, chuyển đổi số giúp tổ chức Công đoàn nâng cao hiệu quả hoạt động, tính minh bạch và khả năng chăm lo thiết thực cho đoàn viên. Từ quản lý hồ sơ điện tử, truyền thông số đến các ứng dụng phúc lợi trực tuyến, mọi hoạt động đều hướng tới sự tiện lợi, công khai và tương tác hai chiều.

Đặc biệt trong ngành giáo dục, Công đoàn đóng vai trò then chốt trong việc lan tỏa văn hóa học tập số - giúp đội ngũ giáo viên không chỉ biết “dạy bằng công nghệ” mà còn “dạy học sinh biết học bằng công nghệ”. Đây chính là bước chuyển quan trọng từ “ứng dụng công nghệ” sang “văn hóa số”, nơi mỗi đoàn viên Công đoàn là một đại sứ đổi mới. Khi Công đoàn trở thành trung tâm hỗ trợ, chia sẻ tri thức và sáng kiến, thì chuyển đổi số không còn là thách thức mà là cơ hội - cơ hội để Công đoàn khẳng định vị thế, để mỗi người lao động cảm thấy mình được kết nối, được lắng nghe và được truyền cảm hứng trong hành trình xây dựng giáo dục Việt Nam hiện đại.

--------------------

H.Duy - M.Phương - T. An