"Trên khắp các quận, huyện, thị xã của Thủ đô, những con đường hoa nông thôn kiểu mẫu bốn mùa khoe sắc, đánh thức mùa xuân trong mỗi ngõ nhỏ, phố nhỏ, những con đường thôn và trong tâm hồn mỗi người…"
Vào những ngày này, khi dịch Covid-19 khiến cho sinh hoạt của mỗi người dân Thủ đô không còn được như xưa; những con phố, làng quê dù trong cái nắng hè gay gắt nhưng vẫn mang phần vắng vẻ, ảm đạm, như chính tâm trạng của nhiều người mỗi khi có dịch.
Bạn tôi than thở: “Giờ thì hồ Gươm, hồ Tây cũng cấm không được đi bộ, công viên cũng đóng cửa, quán xá cũng không mở, ngày nghỉ chẳng biết đi đâu. Biết bao giờ cho đến mùa xuân”. Tôi biết, ý bạn không phải mong chờ mùa xuân đến, tức là Tết đến, có bánh chưng, có pháo hoa… mà là mong chờ một bầu không khí xuân tươi đẹp, xua tan đi những lo lắng về dịch bệnh. Tôi nói với bạn, “Có đấy, để tôi đưa bạn đi, đánh thức mùa xuân trong lòng phố thị”.
Thế là chúng tôi chuẩn bị lên đường với khẩu trang, kính mắt, nước xịt khuẩn… với ý định chỉ đi ngắm cảnh chứ không “tạt té” bất cứ đâu để tránh làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh. “Thế là đã chuẩn bị xong 5K rồi nhé, đi xem mùa xuân mà bạn nói ở nơi đâu!”. Bạn tôi hồ hởi khi chúng tôi xuất phát.
Rực rỡ đường hoa nông thôn mới
Con đường về xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội trước đây có nhiều đoạn mọc đầy cỏ dại, rác thải, gây ô nhiễm môi trường, thì hôm nay đã được thay bằng những luống hoa rực rỡ sắc màu nở rộ quanh năm. Bốn mùa, khắp những đoạn đường thôn, len lỏi từng ngõ xóm, mùa nào hoa nấy, rực rỡ khoe sắc trong nắng vàng. Trên mỗi đoạn đường rực rỡ ấy, người ta thấy những tấm biển “Tuyến đường hoa kiểu mẫu” lấp ló sau những bông hoa chớm nở vẫn còn đọng sương sớm.
Đội chiếc nón lá trong cái nắng rực rỡ của buổi ban sớm, chị Dương Thị Nam - Chi hội phụ nữ thôn Triều Khúc, xã Tân Triều đang bới từng gốc hoa để nhổ đi những cây cỏ dại, những giọt mồ hôi lấp lánh trên trán chị, bết vào mái tóc chị. Cũng như mọi ngày, chị Nam đang chăm sóc con đường hoa của thôn Triều Khúc, nâng niu những đứa con tinh thần của bà con nơi đây.
Chị Nam chia sẻ: “Đoạn đường hoa này được trồng đều là hoa Chiều tím. Đây là cây hoa có lá xanh thẫm, hoa nhỏ màu tím rất đẹp, lại là loại hoa rất dễ trồng, dễ chăm sóc. Tuy nhiên đoạn đường này lại không gần khu dân cư nên việc chăm sóc ban đầu cũng khá vất vả. Hàng ngày, chị em chúng tôi phải xách nước từ 15m - 20m để chăm sóc, tưới nước đến khi cây bén rễ và nảy mầm. Tôi hy vọng, mỗi sáng bước ra khỏi nhà, được đi trên con đường hoa rực rỡ này, bà con sẽ cảm thấy tâm trạng được vui hơn, phấn khởi hơn trong một ngày mới”.
Cách đó không xa, nhiều chị em phụ nữ cũng đang chăm sóc luống hoa đường thôn bằng tất cả sự nhiệt tình, như quên đi cái nắng nóng mùa hè bắt đầu chuyển sang trưa, quên đi dịch bệnh ở ngoài kia. Nâng niu những đóa hoa nhỏ màu tím trong tay, ánh mắt chị Nam như phản chiếu một mùa xuân từ những luống hoa vẫn còn nguyên hương, khoe sắc.
Chị Vũ Thị Trung Thực – Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Tân Triều cho biết, những con đường này trước đây là điểm đổ rác thải, đổ phế thải xây dựng gây ô nhiềm môi trường. Chính quyền xã đã chỉ đạo nhiều đợt ra quân tổng vệ sinh môi trường, di chuyển rác đến nơi quy định, tuy nhiên tình trạng tái đổ trộm rác thải, phế thải, vậy liệu xây dựng lại tái diễn. Nhằm đảm bảo cảnh quan đô thị văn minh sạch đẹp, đảm bảo công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn xã; đồng thời có các biện pháp lâu dài để chống việc tái đổ trộm rác thải, phế thải, Hội Phụ nữ xã đã chủ động báo cáo Đảng ủy, Ủy ban nhân dân và nhận nhiệm vụ tổng dọn vệ sinh, đổ đất trồng hoa tại khu vực này.
Tháng 3/2018, Hội bắt đầu thực hiện việc dọn rác, đổ đất trồng hoa. Số hội viên tham gia lên đến 55 người, tiêu biểu như: Chị Dương Thị Nam, Chi hội phụ nữ thôn Triều Khúc; chị Hoàng Thị Thịnh, Chi hội phụ nữ Tổ dân phố số 2 Cầu Bươu; chị Trịnh Thị Dừa, Chi hội phụ nữ thôn Yên Xá… Bên cạnh đó còn có sự trợ giúp của bà con thôn xóm.
Khi bắt đầu triển khai thực hiện nhiệm vụ, Hội đã phân công công việc cụ thể cho từng Chi hội, cụ thể như công tác tổng dọn vệ sinh, phụ trách việc liên hệ mua đất, đổ và san đất, phụ trách việc mua hoa và chuẩn bị các dụng cụ trồng hoa, chăm sóc hoa…
“Việc làm này đã góp phần tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, từ đó góp phần nâng cao ý thức của hội viên phụ nữ và nhân dân về bảo vệ môi trường. Vừa qua, tuyến đường hoa nông thôn kiểu mẫu của xã Tân Triều đã được trao Giải đặc biệt cuộc thi “Đoạn đường, tuyến phố xanh – sạch – đẹp – nở hoa” do huyện Thanh Trì tổ chức nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Huyện. Chị em phụ nữ, bà con rất tự hào về những thành quả mà mình đã chung tay tạo nên”, chị Thực chia sẻ.
Không riêng gì xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, hôm nay, đi dọc các tuyến đường liên thôn, liên xã, liên quận, huyện của Thủ đô, mọi người đều dễ dàng bắt gặp hình ảnh những tuyến đường hoa đua nhau khoe sắc dưới nắng vàng.
Rời xã Trân Triều, chúng tôi đi dọc những con đường hoa, xuyên qua phố xá để đến với huyện Phú Xuyên. Lúc này, nắng đã lên cao với nhiệt độ ngoài trời gần 50 độ C.
Đến thị trấn Phú Minh, huyện Phú Xuyên, những tuyến đường được trồng cây giáng hương, cây sấu theo quy hoạch đang dần hiện hữu. Nhiều người kỳ vọng, chỉ sau 5 năm nữa, đây sẽ là những tuyến đường kiểu mẫu bởi cây được trồng có cùng chủng loại và kích cỡ. Đi đôi với trồng cây xanh, thị trấn Phú Minh còn có những tuyến đường hoa nông thôn kiểu mẫu.
Để tạo điểm nhấn cho bộ mặt nông thôn, từ năm 2016, huyện Phú Xuyên đã chỉ đạo làm điểm xây dựng 3 tuyến đường hoa ở các xã Nam Triều, Tri Trung. Hiện tuyến đường liên xã dài hơn 200m đã trở thành đường hoa với các loại hoa mười giờ, hoa chuỗi ngọc… không chỉ tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, mà còn tránh được việc lấn chiếm hành lang giao thông. Khi đường hoa hình thành, nhân dân nhận thấy được lợi ích, ý nghĩa của nó nên nhiều hộ gia đình đang sinh sống dọc trục đường chính cũng đã tự cải tạo khuôn viên, hành lang để trồng cây xanh, hoa cây cảnh. Nhận thức của người dân về xanh - sạch - đẹp ở nông thôn đã có sự chuyển biến đáng kể.
Năm 2017, từ thành công này, huyện Phú Xuyên tiếp tục nhân rộng thêm nhiều đường hoa ở các xã như Hồng Minh, Hoàng Long, Tân Dân, Phú Yên, Nam Triều… Giờ đây, các tuyến đường hoa ở khắp các xã trong huyện đều lên xanh tốt, rực rỡ các thảm đỏ ở lề đường, tạo cảnh quan đẹp, khiến ai đi qua cũng ngỡ ngàng phải dừng chân ngắm. Trong đó, vui nhất là những người tham gia thực hiện đường hoa...
Ngày 30/3 vùa qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Phú Xuyên cũng tổ chức lễ ra quân xây dựng công trình “Tuyến đường hoa kiểu mẫu” tại xã Phú Yên. Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Phú Xuyên Vũ Ngọc Yến cho biết, với kinh phí ban đầu trên 90 triệu đồng, đường hoa dài gần 400m được thiết kế đa tầng, tầng trên trồng cây hoa ban, tầng dưới trồng các cây dễ tạo hình, hoa nở theo mùa, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp. Các cơ sở Hội đã tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên phụ nữ và nhân dân tích cực thực hiện vệ sinh môi trường, chăm sóc, nhân rộng mô hình, phối hợp các đoàn thể địa phương xây dựng các tuyến đường xanh, sạch, đẹp, nở hoa trên địa bàn, hưởng ứng phong trào trồng mới 1 tỷ cây xanh do Chính phủ phát động.
Trên khắp các quận, huyện, thị xã của Thủ đô, những con đường hoa nông thôn kiểu mẫu bốn mùa khoe sắc, đánh thức mùa xuân trong mỗi ngõ nhỏ, phố nhỏ, những con đường thôn và trong tâm hồn mỗi người…
Những đường hoa trong phố
Không chỉ những tuyến đường hoa nông thôn được hình thành, mà mô hình tuyến đường hoa còn được người dân Thủ đô “sáng tạo” đưa vào tận ngõ, xóm, đến từng ngôi nhà.
Xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì là một xã nằm gần với quận Hà Đông, quận Hoàng Mai. Tuy là một địa danh mang dấu tích “làng cổ”, nhưng tốc độ đô thị hóa trong nhiều năm khiến Thanh Liệt có cấu trúc giống như một quận nội thành. Vẫn còn đó những bóng dáng cây đa, giếng nước, sân đình, nhưng những con đường nông thôn không còn nhiều. Nhưng không vì thế mà Thanh Liệt lại thiếu đi những “con đường hoa”.
Vào những ngày này, quanh những gốc đa, những đoạn bùng binh, những khu vực vui chơi… sắc hoa hồng, hoa tím, hoa vàng rực rỡ. Không chỉ trồng hoa trên đất, Hội Phụ nữ xã còn tạo ra những con đường hoa bằng những giỏ hoa treo cao. Hoa được treo trên những cột đèn, những giá đựng hoa hình tròn, hình vuông, hoa được treo trên những bức tường trong ngõ xóm, được treo trên tường rào của những cơ quan, doanh nghiệp… đến từng nhà dân; hoa được trồng trong chậu lớn, chậu nhỏ đặt quanh cây đa, giếng nước, sân đình, cổng làng… đâu đâu cũng ngập tràn sắc hoa.
Tự hào về con đường hoa kiểu mẫu mà Hội Phụ nữ với sự chung tay của nhân dân tạo nên, xua tan đi không khí ảm đạm của những ngày dịch bệnh, chị Bùi Thị Mai - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Thanh Liệt chia sẻ: “Trước kia, tuyến đường bị các hộ kinh doanh dịch vụ và các hộ dân sống liền kề mặt đường căng treo biển hiệu, quảng cáo rao vặt, số điện thoại của người làm dịch vụ không đúng quy định, bày bán các mặt hàng lấn chiếm vỉa hè, các phương tiện tham gia giao thông của khách mua hàng dừng đỗ lộn xộn làm mất mỹ quan đô thị. Một số hộ dân sinh sống trên trục đường và trong ngõ thường xuyên tập kết rác thải sinh hoạt không đúng giờ quy định.
Có thể nói, khi đoạn đường hoa này hình thành, vỉa hè đường và đường làng, ngõ xóm trở nên sạch sẽ, ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng lên rõ rệt. Việc xây dựng đoạn đường hoa thể hiện quyết tâm và tinh thần trách nhiệm của Hội Phụ nữ xã và thôn Nội, lãnh đạo xã và nhân dân địa phương cũng rất đồng tình ủng hộ và ghi nhận. Việc làm này có ý nghĩa rất quan trọng, chung tay xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, sạch đẹp, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng; ngăn chặn tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để kinh doanh, tập kết rác thải sinh hoạt không đúng giờ mất mỹ quan đô thị; và đây cũng là minh chứng trực quan sống động đối với công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức của cán bộ, hội viên phụ nữ và nhân dân trong việc tham gia các hoạt động giữ gìn vệ sinh môi trường, tích cực trồng và chăm sóc các loại cây, hoa trên các tuyến đường làm đẹp cảnh quan môi trường quê hương Thanh Liệt”.
Chẳng phải đi đâu xa, loanh quanh hồ Gươm, hồ Tây, từ những con phố đông đúc chật chội của Hà Nội cho đến những tuyến đường rộng thênh thang, đâu đâu cũng có những “đường hoa” rạt rào sắc xuân như thế. Ở nông thôn là hoa được trồng trên các con đường bê tông, loanh quanh ruộng lúa, bờ đê, còn ở phố thị, “đường hoa” khiêm tốn ẩn mình vào từng ngõ nhỏ, từng ngôi nhà hay khoe vẻ đẹp rực rỡ của mình qua những giá hoa lớn đặt nơi công cộng…
Dù những ngày này, cả Thủ đô đang gồng mình chống dịch, những con đường hoa ấy vẫn khoe sắc như một lời nhắn gửi, động viên tinh thần đến mỗi người dân Thủ đô.
Kiến trúc sư Đỗ Bình (Hội Kiến trúc sư Việt Nam):
"Đánh thức" nhu cầu thẩm mỹ của mỗi người dân Hà Nội
Sự tham gia của các tầng lớp nhân dân xây dựng tuyến đường hoa kiểu mẫu trong những năm qua làm cho diện mạo đô thị Hà Nội ngày càng xanh - sạch - đẹp. Có thể nhận thấy, trong quá trình xây dựng tuyến đường hoa kiểu mẫu, mỗi địa phương đều có cách làm sáng tạo, giúp cho kiến trúc nông thôn và đô thị Hà Nội có sự khởi sắc vượt bậc.
Xét về mặt kiến trúc, các tuyến đường hoa từ nông thôn đến đô thị đã tô điểm cho những kiến trúc đa dạng của thủ đô. Nếu như ở nông thôn, những con đường hoa “đánh thức” thị giác và tinh thần bằng việc đan xen giữa các kiến trúc cây đa, giếng nước, sân đình, bờ đê, chùa cổ, cổng làng… và những con đường bê tông uốn quanh thửa ruộng, đường đi, tạo nên một vẻ đẹp dung dị mà tươi sáng; thì các tuyến đường hoa trong nội đô lại trở thành điểm nhấn đối với mỗi phố nhỏ, ngõ nhỏ, ngôi nhà, kiến trúc đô thị,… tạo nên một vẻ đẹp hoài cổ mà rực rỡ.
Không chỉ trồng hoa ở các tuyến giao thông chính, trước cổng trường học, ngõ xóm... Hà Nội còn trồng hoa ở ven hồ. Các hồ nước lớn đều có “đường hoa”, “vườn hoa” bao quanh tô điểm cho khung cảnh đô thị thêm thơ mộng. Màu xanh của cây, sắc màu của hoa đã tạo nên một Hà Nội rực rỡ, vui tươi.
Dường như, sự tươi mới của tuyến đường hoa dường như đã "đánh thức" nhu cầu thẩm mỹ của mỗi người khiến ở Hà Nội nổi lên phong trào "người người trồng hoa, nhà nhà trồng hoa"... Bà con tự phát quang bụi rậm, cỏ dại tại các bãi đất bỏ hoang trước cửa nhà, lối ngõ, làm đất trồng hoa. Bởi vậy, Hà Nội hôm nay đều thấy hoa nở khắp nơi, từ đường trục chính đến các ngõ xóm, trước cửa nhà dân... đều thấy sạch đẹp, vui mắt hơn trước.
Thậm chí, để chăm sóc, bảo vệ hoa và làm sạch đẹp khu dân cư, nhiều gia đình còn tự đầu tư làm hệ thống thoát nước, bê tông hóa đường ngõ, sửa chữa những đoạn đường, cống hỏng... Nhờ hoa mà giờ đây người dân Thủ đô nâng cao ý thức, không vứt rác bừa bãi vì không ai nỡ vấy bẩn lên những thảm hoa ven đường. Nhiều tuyến đường không còn “điểm đen” về rác, tháo gỡ những khó khăn về môi trường của nhiều địa phương.
Qua quan sát có thể thấy, mỗi một quận, huyện, thị xã lại có những cách làm khác nhau, phù hợp với đặc điểm của địa phương mình nhưng đều hướng tới một không gian kiến trúc xanh – sạch – đẹp – nở hoa. Có thể khẳng định việc xây dựng tuyến đường nở hoa rất có ý nghĩa thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường, làm đẹp cảnh quan đô thị. Tin chắc với sự lan tỏa trong cộng đồng và đang được các cấp, các ngành tích cực nhân rộng, thành phố Hà Nội sẽ có thêm nhiều tuyến đường nở hoa kiểu mẫu thời gian tới.
Nội dung và thiết kế: Bảo Thoa