Từ ngày 1/1/2025, hàng loạt luật và quy định mới sẽ chính thức có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực từ giao thông, bảo hiểm y tế, vận tải, thuế đến tài chính ngân hàng. Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển biến tích cực trong quản lý nhà nước, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp.

***

1. Áp dụng cơ chế trừ điểm giấy phép lái xe

Ngày 27/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH15.

Trong đó, đáng chú ý là Điều 58 Luật này quy định giấy phép lái xe có 12 điểm. Nếu vi phạm sẽ bị trừ điểm tương ứng với tính chất và mức độ vi phạm.

Nếu giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, lái xe sẽ không được điều khiển xe tương ứng giấy phép đó tham gia giao thông. Đồng thời, phải sau ít nhất 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm, lái xe phải tham gia sát hạch để phục hồi đủ 12 điểm.

2. Người bệnh Bảo hiểm Y tế được hoàn tiền khi mua thuốc ngoài

Theo Thông tư 22/2024/TT-BYT và Thông tư 37/2024/TT-BYT, sẽ có 2 quy định mới về thuốc bảo hiểm y tế có hiệu lực từ 1/1/2025, cụ thể:

Người bệnh BHYT được hoàn tiền khi mua thuốc bên ngoài trong trường hợp bệnh viện không có thuốc

Tại thời điểm kê đơn thuốc, chỉ định sử dụng thiết bị y tế phải bảo đảm các điều kiện theo quy định sau đây:

Không có thuốc, thiết bị y tế do đang trong quá trình lựa chọn nhà thầu theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Không có thuốc thương mại nào chứa hoạt chất mà người bệnh được kê đơn hoặc cùng hoạt chất nhưng khác nồng độ hoặc hàm lượng hoặc dạng bào chế hoặc đường dùng và không thể thay thế để kê đơn cho người bệnh.

Căn cứ để tính mức thanh toán là số lượng và đơn giá được ghi trên hóa đơn do người bệnh mua tại cơ sở kinh doanh được. Trường hợp thuốc có quy định về tỷ lệ, điều kiện thanh toán thì thực hiện theo tỷ lệ, điều kiện thanh toán.

Lưu ý: Thuốc thuộc phạm vi thanh toán cho người bệnh là thuốc thuộc Danh mục thuốc hiếm ban hành kèm theo Thông tư 26/2019/TT-BYT ngày 30/8/2019 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định về Danh mục thuốc hiếm. (Điều 2 Thông tư 22/2024/TT-BYT)

Không phân chia danh mục thuốc được BHYT chi trả theo hạng bệnh viện

Theo Thông tư 37/2024/TT-BYT về hướng dẫn thanh toán với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT đã bãi bỏ cột phân hạng bệnh viện sử dụng thuốc.

Bệnh viện sẽ sử dụng toàn bộ thuốc trong danh mục phù hợp phạm vi chuyên môn, hướng dẫn điều trị, chẩn đoán cho người bệnh tham gia bảo hiểm y tế mà không phân biệt hạng bệnh viện hoặc cấp chuyên môn kỹ thuật.

Hướng dẫn thanh toán thuốc tại trạm y tế:

Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán thuốc đối với các trường hợp người tham gia bảo hiểm y tế được quản lý các bệnh mạn tính tại trạm y tế xã:

Trạm y tế khám, kê đơn và cấp phát thuốc theo phạm vi hoạt động chuyên môn, dịch vụ kỹ thuật được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

Thuốc được trạm y tế cấp phát theo kê đơn của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp chuyên môn kỹ thuật cao hơn.

Trường hợp trạm y tế xã có người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh được điều động, luân phiên khám bệnh, chữa bệnh, hỗ trợ chuyên môn, chỉ đạo chuyên môn kỹ thuật từ cấp chuyên môn kỹ thuật cao hơn theo phân công hoặc kế hoạch của cấp có thẩm quyền hoặc theo hợp đồng; trường hợp chuyển giao kỹ thuật theo hợp đồng, trường hợp khám bệnh, chữa bệnh từ xa hoặc hỗ trợ khám bệnh, chữa bệnh từ xa theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.

Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán thuốc phù hợp với năng lực, phạm vi chuyên môn của người hành nghề được phân công đến luân phiên, chỉ đạo, hỗ trợ chuyên môn, chuyển giao kỹ thuật, khám bệnh, chữa bệnh từ xa hoặc hỗ trợ khám bệnh, chữa bệnh từ xa và hướng dẫn chẩn đoán, điều trị của Bộ Y tế.

3. Từ 1/1/2025, giá vé máy bay nội địa hạng phổ thông không quá 4 triệu đồng/vé

Căn cứ tại Điều 29 Thông tư 44/2024/TT-BGTVT quy định giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa hạng phổ thông cơ bản bán trong lãnh thổ Việt Nam.

Theo đó, dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa hạng phổ thông cơ bản bán trong lãnh thổ Việt Nam được định giá phân loại theo cự ly nhóm đường bay gồm:

Nhóm I: Dưới 500km (nhóm đường bay phát triển kinh tế - xã hội và nhóm đường bay khác);

Nhóm II: Từ 500km đến dưới 850km;

Nhóm III: Từ 850km đến dưới 1000km;

Nhóm IV: Từ 1000km đến dưới 1280km;

Nhóm V: Từ 1.280km trở lên.

Hiện nay, khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách hạng phổ thông cơ bản tối đa được quy định tại Điều 4 Thông tư 17/2019/TT-BGTVT được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 34/2023/TT-BGTVT như sau:

Mức giá tối đa dịch vụ theo quy định trên đã bao gồm toàn bộ chi phí hành khách phải trả cho 1 vé máy bay, không bao gồm các khoản thu sau:

- Thuế giá trị gia tăng;

- Các khoản thu hộ doanh nghiệp cung ứng dịch vụ nhà ga hành khách và dịch vụ đảm bảo an ninh, bao gồm: Giá dịch vụ phục vụ hành khách tại cảng hàng không, sân bay; giá đảm bảo an ninh hành khách, hành lý;

- Các khoản giá dịch vụ tăng thêm.

Như vậy, theo quy định trên có thể thấy mức giá vé máy bay nội địa hạng phổ thông tối đa không quá 4 triệu đồng/vé.

4. Linh hoạt phương thức và mức đóng Bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện

Theo Điều 11 Nghị định 143/2024/NĐ-CP quy định về phương thức đóng và mức đóng của người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện như sau:

Người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội theo một trong hai phương thức đóng sau đây:

a) Đóng 6 tháng một lần

b) Đóng 12 tháng một lần.

Người đang tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện được thay đổi phương thức đóng. Việc thay đổi phương thức đóng được thực hiện sau khi đã hoàn thành chu kỳ đóng đã đăng ký trước đó.

Mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện như sau:

Mức đóng 6 tháng bằng 6% tháng lương tối thiểu vùng IV;

Mức đóng 12 tháng bằng 12% tháng lương tối thiểu vùng IV.

5. Luật Thủ đô 2024: Bổ sung mô hình thành phố trong thành phố và tăng số đại biểu chuyên trách

Ngày 28/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô của Quốc hội, số 39/2024/QH15:

Theo đó, tại Điều 11 Luật này bổ sung cấp chính quyền thành phố thuộc thành phố mà Luật cũ không đề cập đến và hiện nay mới chỉ xuất hiện ở Thành phố Hồ Chí Minh, áp dụng với thành phố Thủ Đức.

Khi đó, Hội đồng nhân dân thành phố thuộc thành phố tại thành phố Hà Nội sẽ có 2 Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân và có tổng số đại biểu hoạt động chuyên trách không quá 9 người.

Đồng thời, đại biểu chuyên trách Hội đồng nhân dân của thành phố Hà Nội sẽ tăng từ 95 đại biểu lên 125 đại biểu, chiếm ít nhất 25% tổng số đại biểu Hội đồng nhân dân.

6. Thẩm phán được bổ nhiệm lại có nhiệm kỳ đến khi nghỉ hưu

Ngày 24/6/2024, Quốc hội ban hành Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 số 34/2024/QH15. Trong đó, Thẩm phán được bổ nhiệm lại sẽ có nhiệm kỳ đến khi nghỉ hưu. Nội dung này được đề cập đến tại Điều 15 của Luật.

Cụ thể, nhiệm kỳ của lần bổ nhiệm đầu tiên của Thẩm phán Tòa án nhân dân là 5 năm kể từ ngày bổ nhiệm.

Khi bổ nhiệm lại thì nhiệm kỳ sẽ kéo dài đến khi nghỉ hưu hoặc khi chuyển công tác. Trong trường hợp này, Thẩm phán không phải thi tuyển mà được xếp vào bậc tương ứng.

Nếu không đủ điều kiện để được bổ nhiệm lại thì sẽ được điều động làm nhiệm vụ khác trong hệ thống Tòa án.

7. Bổ sung dao sát thương cao vào danh mục vũ khí thô sơ

Ngày 29/6/2024, Quốc hội thông qua Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2024.

Theo đó, khoản 4 Điều 2 Luật này đã bổ sung dao có tính sát thương cao sử dụng với mục đích để thực hiện hành vi phạm tội, gây rối, làm mất trật tự công cộng hoặc chống đối cơ quan, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, người thi hành công vụ là vũ khí thô sơ trừ trường hợp được coi là vũ khí quân dụng.

8. Cho phép taxi hợp đồng dưới 9 chỗ gom khách lẻ và siết chặt quản lý xe hợp đồng

Ngày 27/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Đường bộ 2024.

Trong đó, khoản 9 Điều 56 Luật Đường bộ 2024 cho phép xe taxi dưới dạng xe hợp đồng dưới 9 chỗ được gom khách lẻ đi chung xe.

Điều luật này cũng quy định tiền cước chuyến đi do hành khách lựa chọn theo một trong các phương thức:

- Tiền cước được tính thông qua đồng hồ tính tiền

- Tiền cước được tính qua phần mềm tính tiền có kết nối trực tiếp với khách thông qua phương tiện điện tử

- Tiền cước theo thỏa thuận với đơn vị kinh doanh vận tải

- Tiền cước tính theo đồng hồ hoặc qua phần mềm tính tiền có kết nối trực tiếp với hành khách thông qua phương tiện điện tử.

Khoản 10 Điều 56 cũng quy định trong trường hợp đơn vị kinh doanh vận tải sử dụng xe ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe), có nghĩa là xe từ 9 chỗ trở lên, phải có hợp đồng vận tải bằng văn bản với người thuê vận tải thuê cả chuyến xe, bao gồm cả người lái xe.

Xe hợp đồng phải lưu trữ dữ liệu về hành khách ít nhất 3 năm. Quy định này được nêu tại Nghị định 41/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 10/2020/NĐ-CP. Theo đó, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng lưu trữ hợp đồng vận chuyển kèm theo danh sách hành khách tối thiểu 3 năm. Nội dung tối thiểu của hợp đồng gồm:

- Thông tin về đơn vị kinh doanh vận tải ký hợp đồng: Tên, địa chỉ, điện thoại, mã số thuế, người đại diện ký hợp đồng;

- Thông tin về lái xe: Họ và tên, số điện thoại;

- Thông tin về hành khách hoặc người thuê vận tải (tổ chức/cá nhân): Tên, địa chỉ, số điện thoại, mã số thuế (nếu có);

- Thông tin về xe: Biển kiểm soát xe và sức chứa (trọng tải)

9. Không cho phép App Mobile Banking ghi nhớ mật khẩu truy cập

Căn cứ Điều 8 Thông tư 50/2024/TT-NHNN, App Mobile Banking phải đáp ứng các yêu cầu sau:

App ngân hàng phải đăng ký, quản lý tại kho ứng dụng chính thức của hãng cung cấp hệ điều hành cho thiết bị di động và có hướng dẫn cài đặt rõ ràng trên trang tin điện tử; nếu không đăng ký được, cần phương thức hỗ trợ cài đặt, đảm bảo an toàn và báo cáo Ngân hàng Nhà nước.

Áp dụng biện pháp bảo vệ để ngăn dịch ngược mã nguồn.

Có biện pháp bảo vệ luồng dữ liệu trao đổi trên app ngân hàng và giữa app ngân hàng với máy chủ, chống can thiệp trái phép.

Phòng, chống, phát hiện hành vi can thiệp trái phép vào app ngân hàng đã cài đặt trên thiết bị khách hàng.

Không cho phép ghi nhớ mã khóa bí mật truy cập.

Xác thực khách hàng là cá nhân khi truy cập lần đầu hoặc truy cập từ thiết bị khác, qua SMS OTP, Voice OTP, Soft OTP/Token OTP, hoặc sinh trắc học nếu có quy định.

Như vậy, từ năm 2025, App Mobile Banking không được ghi nhớ mật khẩu truy cập.

10. Giảm 2% thuế GTGT 6 tháng đầu năm 2025

Tại Mục 8 Nghị quyết 174/2024/QH15 quy định: chính thức giảm thuế GTGT 2% đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại điểm a mục 1.1 khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian từ ngày 1/1/2025 đến hết ngày 30/6/2025.

Mỗi quy định mới đều hướng tới mục tiêu bảo vệ quyền lợi người dân, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý. Người dân và doanh nghiệp cần nhanh chóng cập nhật và thực thi đúng các quy định để đảm bảo quyền lợi và tránh vi phạm pháp luật.