Người già nghẹn thức ăn: Cần xử lý thế nào?
Phòng bệnh khô khớp thế nào? |
Theo thống kê của Bộ Y tế, tỉ lệ tử vong vì nghẹn ở người cao tuổi (NCT) khá cao và có tới 1/3 số trường hợp tử vong do bị nghẹn. Hiện tượng nghẹn có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường gặp nhiều nhất ở NCT. Người bị nghẹn có thể tử vong trong vài phút nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bác sĩ Nguyễn Văn Thắng – Khoa điều trị tự nguyện (Viện lão khoa Quốc gia) cho biết, hiện tượng khó nuốt và nghẹn ở NCT là bệnh rất hay gặp vì khi cơ thể bị lão hóa, các ống tiêu hóa cũng bị thu hẹp dần, thành biểu mô của niêm mạc miệng sẽ mỏng hơn gây khó khăn trong quá trình nhai nuốt. Lợi của NCT co rút lại làm khả năng nhai kém đi, ngay cả khi răng của họ vẫn còn nguyên. Do đó, NCT thường giữ thức ăn trong miệng lâu hơn và họ phải nuốt những mẩu thức ăn to hơn.
Lý giải về việc NCT dễ nghẹn hơn người trẻ, Bác sĩ Thắng phân tích rằng: Sự điều phối hoạt động nuốt của NCT kém, làm tăng nguy cơ sặc vào phế quản, đặc biệt với NCT lắp răng giả hoặc khi ăn vội, ăn không tập trung. Mặt khác, phản xạ về nuốt của cơ vòng đầu thực quản ở NCT rất chậm, thậm chí còn “trơ lỳ”. Họ chỉ lơ đãng một chút, mải suy nghĩ hoặc ăn nhanh, ăn vội, nuốt miếng thức ăn lớn sẽ rất dễ bị tắc nghẽn thức ăn ở đoạn hẹp của thực quản gây nghẹn.
Khi nuốt thức ăn, sự phối hợp các chức năng ở họng của NCT hay bị mất sự điều hành nhịp nhàng, làm cho thức ăn dễ rơi nhầm vào khí quản gây nghẹn. Khi bị nghẹn, thức ăn có thể gây tắc ở cổ họng, ở thực quản, khí quản hoặc cả hai. Nếu thức ăn làm bít tắc thực quản, đang ăn người bệnh bỗng thấy khó nuốt và bằng mọi cách sẽ cố nuốt dẫn đến nấc và nôn oẹ. Do phản xạ, thức ăn sẽ di chuyển vào khí quản. Lúc này, người bị nghẹn ho sặc sụa, nói không ra tiếng, khó thở tùy từng mức độ, có thể bị nghẹt thở.
Theo Bác sĩ Thắng, khi bị nghẹn nếu không kịp thời cấp cứu, người bệnh sẽ không thở được và khả năng tử vong là khó tránh khỏi. Trong trường hợp người bị nghẹn vẫn tỉnh táo, hãy để nạn nhân ngồi, hơi cúi nửa người trên ra phía trước. Động viên họ gắng sức ho mạnh vì khi ho sẽ tạo ra dòng khí nhằm đẩy thức ăn ra ngoài đường hô hấp hoặc ít ra cũng tạo được khe hở cho việc thở. Người cấp cứu đứng đằng sau, để nạn nhân ngồi hơi cúi về phía trước, ôm ngang bụng nạn nhân, hai tay khóa chặt, dùng ngón cái miết mạnh vào bụng trên 4 lần theo chiều lên miệng nạn nhân. Làm vài lần để đẩy thức ăn ở khí quản, ở cửa thanh môn ra, hoặc tạo khe hở để phục hồi chức năng hô hấp.
Nếu nạn nhân trong tình trạng bất tỉnh. Cho nạn nhân nằm nghiêng. Lấy ngón tay ấn lưỡi nạn nhân xuống, dùng khuỷu tay đánh mạnh 4 cái vào vùng lưng chỗ giữa hai xương bả vai. Hoặc để nạn nhân nằm ngửa, đầu ngả ra sau, người làm cấp cứu tỳ chặt khuỷu tay (có thể hai tay đan chặt) vào bụng nạn nhân, hích 4 cái hướng vào trong lên trên. Mục đích vẫn là tạo dòng không khí từ phổi, đẩy phần tắc nghẽn ra, tạo thông đường thở cho bệnh nhân. Nếu thức ăn đặc, nhầy, dính như bánh trôi, bánh gatô... thì ngoài cách cấp cứu nêu trên, phải để nạn nhân nằm nghiêng, dùng hai ngón tay móc hoặc kẹp thức ăn bị tắc ra. Chỉ cần lách được khe hở là có thể cứu sống được bệnh nhân.
Nếu áp dụng các phương pháp trên mà tình trạng bệnh nhân vẫn không được cải thiện, cần hô hấp nhân tạo ngay bằng cách: Để nạn nhân nằm ngửa trên nền nhà (trên nền cứng), nắm hai tay nạn nhân ép xuống ngực nạn nhân rồi nhấc lên cao quá vai, làm liên tục. Sau đó nhanh chóng chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Trang Thu
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại
Tin khác
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài
Y tế 28/03/2024 20:23
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại
Y tế 28/03/2024 20:23
Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế
Y tế 28/03/2024 17:27
Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau
Y tế 28/03/2024 15:27
Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ
Y tế 28/03/2024 08:27
Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công
Y tế 27/03/2024 16:52
Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024
Y tế 27/03/2024 14:33
Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng
Y tế 27/03/2024 08:22
Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao
Y tế 26/03/2024 14:39
Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở
Y tế 26/03/2024 13:11