Mobile Money- thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Mobile Money là gì?

Mobile Money (tiền di động) là một công nghệ cho phép mọi người có thể gửi, nhận tiền, chi tiêu, thanh toán các dịch vụ… bằng điện thoại di động của mình mà không cần qua bất kỳ trung gian nào. Đây là một tài khoản chứa tiền gắn liền với số thuê bao di động của người dùng.

Ảnh minh họa

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, hiện có hơn 270 dịch vụ Mobile Money khác nhau trên thế giới, được sử dụng phổ biến nhất ở châu Á, châu Phi và Mỹ La Tinh. Ở Mỹ cứ 50 đô la trở lên là phải thanh toán điện tử, nhiều nước cũng đã sử dụng thanh toán qua Mobile Money từ rất lâu. Mobile Money là một giải pháp thay thế phổ biến cho tài khoản ngân hàng và tiền mặt, có thể sử dụng để thanh toán ở bất kỳ đâu thông qua điện thoại của người dùng, miễn là nơi đó có sóng di động. Việt Nam chậm hơn so với các nước khác về thời gian, tốc độ và quy mô của dịch vụ này.

Mobile Money sẽ được lưu trữ trong một tài khoản điện tử an toàn, được liên kết với số điện thoại di động của người dùng. Một thuê bao di động sẽ có một tài khoản Mobile Money. Số tiền trong tài khoản Mobile Money cũng sẽ tách biệt với tài khoản viễn thông. Người dùng có thể sử dụng Mobile Money để chuyển tiền, trả tiền khi mua hàng, thanh toán hóa đơn, nộp học phí… hoặc có thể rút tiền mặt tại các đại lý được ủy quyền.

Cách thức nộp và rút tiền từ tài khoản Mobile Money cho phép người dùng nộp tiền tại các đại lý được ủy quyền, hoặc có thể chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng, ví điện tử vào tài khoản Mobile Money. Người dùng tại Việt Nam sẽ không được phép nạp tiền vào Mobile Money bằng thẻ cào điện thoại.

Mobile Money không giống với các loại ví điện tử được sử dụng phổ biến hiện nay tại Việt Nam như Momo, ZaloPay hay ViettelPay… Điểm khác biệt lớn nhất giữa Mobile Money và ví điện tử đó là: với ví điện tử, người dùng bắt buộc phải liên kết với một tài khoản ngân hàng để nhận hoặc chuyển tiền. Tuy nhiên, với Mobile Money, người dùng không cần phải có tài khoản ngân hàng, mà có thể nạp tiền trực tiếp vào tài khoản Mobile Money để sử dụng. Hơn nữa, ví điện tử đòi hỏi người dùng phải cài đặt ứng dụng trên smartphone để sử dụng. Còn với Mobile Money, những loại điện thoại không phải là smartphone vẫn có thể sử dụng được để thanh toán và chuyển tiền qua di động, giúp việc sử dụng Mobile Money được dễ dàng và thuận tiện hơn rất nhiều. Ngoài ra, với Mobile Money, người sử dụng sẽ không được tính bất kỳ khoản lãi suất nào (giống như tiền để trong tài khoản ngân hàng) mà chỉ được phép chi tiêu đúng số tiền đang có trong Mobile Money.

Tiến tới một nền kinh tế phi tiền mặt

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, dịch vụ thanh toán dưới hình thức điện tử nói chung ở Việt Nam đã có từ lâu, nhưng đều do các đối tác nước ngoài cung cấp. Nhưng để cụ thể hóa, được cấp phép, mang thương hiệu Việt Nam thì chưa có. Chính phủ ban hành thí điểm Mobile Money đã mở ra cơ hội cho dịch vụ thanh toán điện tử ở Việt Nam, đảm bảo an toàn về mặt pháp lý cũng như xây dựng một thương hiệu riêng của Việt Nam. “Điều này góp phần cho việc tăng tốc dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là trong bối cảnh Covid-19 hiện nay khi các khoản thanh toán qua mạng ngày một gia tăng”, chuyên gia Nguyễn Minh Phong nói.

Cũng theo các chuyên gia kinh tế, cần phải triển khai ngay dịch vụ Mobile Money, không nên chần chừ bởi điều này giúp Việt Nam tiến tới một nền kinh tế phi tiền mặt, các giao dịch sẽ minh bạch và rõ ràng hơn. Đồng thời Mobile Money sẽ góp phần đưa dịch vụ thanh toán điện tử sớm đến người dân, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo giúp thay đổi dần thói quen thanh toán bằng tiền mặt vẫn còn khá phổ biến hiện nay.

Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy hiện Việt Nam có 89 triệu tài khoản thanh toán cá nhân, tương đương gần 70% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, nhóm 30% người trưởng thành chưa có tài khoản ngân hàng lại là những khách hàng khó tiếp cận nhất với ngân hàng và tổ chức tài chính. Đây cũng là nhóm đối tượng cần tới tài chính toàn diện, tập trung chủ yếu ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Theo đó, việc triển khai thí điểm Mobile Money vừa được Chính phủ phê duyệt nhằm góp phần phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, tăng cường tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính tại Việt Nam.

Theo Quyết định 316/QĐ-TTg ngày 9/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ, khách hàng cá nhân đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile Money phải cung cấp Chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu trùng với thông tin đăng ký số thuê bao di động của khách hàng và được Doanh nghiệp thực hiện thí điểm định danh, xác thực theo các quy định của Chính phủ về đăng ký thuê bao di động. Số thuê bao di động phải có thời gian kích hoạt và sử dụng liên tục trong ít nhất 3 tháng liền kề tính đến thời điểm đăng ký mở và sử dụng dịch vụ Mobile Money. Mỗi khách hàng chỉ được mở 1 tài khoản Mobile Money tại mỗi doanh nghiệp thực hiện thí điểm. Hạn mức giao dịch không quá 10 triệu đồng/tháng đối với mỗi tài khoản Mobile Money cho tổng các giao dịch như rút tiền, chuyển tiền và thanh toán.

Theo tính toán, cả nước hiện có trên 125 triệu thuê bao di động, nếu 30% số thuê bao này sử dụng dịch vụ Mobile Money và chi tiêu 10 triệu đồng/tháng, thì dòng tiền chảy qua Mobile Money có thể lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng/tháng. Còn nếu mỗi chủ tài khoản chỉ chi tiêu 100 nghìn đồng/tháng, con số này cũng lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Hiện nay, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) và Tổng công ty Viễn thông MobiFone đã được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán để thí điểm dịch vụ Mobile Money. Các nhà mạng đều cho biết đã sẵn sàng về hạ tầng để triển khai dịch vụ này.

Đại diện Viettel cho biết nhà mạng này đã chuẩn bị mọi nguồn lực như hạ tầng công nghệ, mạng lưới kênh, nguồn nhân lực… cũng như triển khai thử nghiệm thành công Mobile Money cho 40 nghìn khách hàng nội bộ, sẵn sàng cung cấp dịch vụ tới 100% khách hàng Viettel./.