Loại bỏ mầm mống bất ổn, cùng nhau tạo lập hòa bình

	Đóng góp quan trọng của nền ngoại giao Hồ Chí Minh vào chiến thắng lịch sử mùa xuân năm 1975
	Phố phường Hà Nội rực rỡ Cờ, băng- rôn chào mừng 45 năm Ngày thống nhất đất nước

Liên minh tay 3 Đức-Ý- Nhật và Đại chiến thế giới thứ II

Chiến tranh thế giới lần thứ II (1939-1945) là cuộc chiến tranh lớn nhất trong lịch sử nhân loại do liên minh phát xít Đức, Ý và quân phiệt Nhật Bản phát động nhằm xâm lược, chiếm đóng lãnh thổ các nước, phân chia lại thị trường tiêu thụ sản phẩm và đầu tư cũng như khai thác tài nguyên thiên nhiên của các nước bị xâm chiếm.

Chiến sĩ Hồng Quân Liên Xô cắm lá Cờ chiến thắng lên nóc Nhà Quốc hội Đức, chiều 30/4/1945, thành trì cuối cùng của Đức Quốc xã như một biểu tượng chuẩn bị cáo chung ngày tận thế của chủ nghĩa phát xít. (Ảnh: Tư liệu quốc tế/ TTXVN phát)

Để tiến hành cuộc chiến tranh này, năm 1936 các nước Đức, Ý, Nhật Bản quyết định thành lập liên minh, trước hết là liên minh Đức-Ý, sau có thêm Nhật Bản, theo Hiệp ước Berlin được ký kết vào năm 1940. Để phát động chiến tranh, từ năm 1938, phát xít Đức đưa quân đi xâm lược và đánh chiếm các nước Áo (1938), Tiệp Khắc (với sự thỏa hiệp của Anh, Pháp, theo Hiệp định Munich ký năm 1938). Phát xít Ý đưa quân xâm lược Ethiopia (1936), Albania (1939), còn quân phiệt Nhật Bản xâm chiếm Trung Quốc (năm 1937). Đến ngày 1/9/1939, phát xít Đức tiến công xâm lược Ba Lan, chính thức mở đầu Chiến tranh Thế giới lần thứ II. Sau đó, năm 1940, quân Đức đánh chiếm hàng loạt nước châu Âu, gồm Đan Mạch, Na Uy, Hà Lan, Bỉ, Pháp, Hungari, Rumani, Bungari. Năm 1941, quân Đức sử dụng không quân và hải quân đánh phá nước Anh. Còn phát xít Ý với sự hỗ trợ của quân Đức đã đánh chiếm Nam Tư, Hy Lạp (năm 1941). Trên chiến trường Bắc Phi, liên quân Đức-Ý đánh chiếm Libya và tiến sang Ai Cập.

Hồng quân Liên Xô giúp nhân loại thoát khỏi nạn phát xít

Sau khi đánh chiếm 16 nước châu Âu, tháng 6/1941, phát xít Đức tập trung cụm lực lượng lớn nhất trên chiến trường châu Âu trong Chiến tranh thế giới lần thứ II tiến công Liên Xô bằng chiến dịch chiến tranh chớp nhoáng mang tên “Barbarossa”, mở đầu cuộc chiến tranh Xô-Đức (1941-1945). Nếu trước đây, phát xít Đức thắng như chẻ tre, thì đến khi đánh chiếm Liên Xô, chúng không ngờ đã gặp phải sự chống trả quyết liệt của quân và dân Liên Xô. Trong vòng 2 năm, từ 1941-1943, hàng chục sư đoàn và lữ đoàn phát xít Đức đã bị tiêu diệt. Năm 1943, sau khi chuyển sang chiến lược phản công, Hồng quân Liên Xô đã giải phóng Tổ quốc, rồi lần lượt giải phóng Nam Tư, Albania, Ba Lan, Romania, Hungary và Tiệp Khắc.

Trong khi Hồng quân Liên Xô tấn công dồn dập quân Đức trên mặt trận phía Đông, quân đội Anh, Mỹ đã mở mặt trận Tây Âu. Với sự giúp đỡ to lớn của các lực lượng kháng chiến, nước Pháp rồi Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và Ý lần lượt được giải phóng. Và ngày 30/4/1945 đã ghi dấu mốc quan trọng khi lá cờ chiến thắng của Hồng quân Liên Xô bay phấp phới trên tòa nhà quốc hội Đức. Đúng 0 giờ 43 phút ngày 9/5/1945 theo giờ Moskva, thay mặt nước Đức quốc xã, thống soái Wilhelm Keitel đã phải ký biên bản xác nhận sự đầu hàng vô điều kiện của phát xít Đức. Sau khi đánh bại phát xít Đức, Liên Xô tiếp tục tuyên chiến với phát xít Nhật và đã đánh gục đội quân Quan Đông tinh nhuệ nhất của Nhật, buộc Nhật phải chấp nhận đầu hàng không điều kiện. Cuộc Chiến tranh Thế giới lần thứ II đã chính thức kết thúc.

Tổng kết cuộc Chiến tranh Thế giới lần thứ II, có thể thấy đây là cuộc chiến bao trùm trên hầu hết các châu lục, đại dương, liên quan đến hơn 70 nước với 1,7 tỉ người, trong đó có tới 110 triệu quân tham chiến. Nhưng Liên Xô vẫn là nước chịu thiệt hại lớn nhất về người và vật chất. Để đi đến Ngày Chiến thắng (9/5/1945), nhân dân Liên Xô đã phải hứng chịu những hy sinh, mất mát to lớn nhất, những tổn thất không thể bù đắp nổi. Chiến tranh đã cướp đi sinh mạng của khoảng 27 triệu người Liên Xô, trong đó gần 9 triệu chiến sĩ Hồng quân đã ngã xuống cho Ngày Chiến thắng. Vì vậy, ngày Chiến thắng luôn là ngày lễ thiêng liêng nhất, cao cả nhất đối với các thế hệ người dân Nga nói riêng và nhân loại nói chung.

Đối với Việt Nam, sau khi phát xít Nhật vào Đông Dương nói chung, Việt Nam nói riêng để hất cẳng Pháp, chúng đã thi hành chính sách hết sức dã man. Song chính nhờ Hồng Quân Liên Xô tiêu diệt phát xít Đức- Nhật thành công, mà Việt Minh dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Hồ Chí Minh đã tranh thủ “thời cơ” ngàn vàng vùng lên giành độc lập cho Tổ quốc.

Bài học cho tương lai

75 năm đã qua nhưng bài học về chiến thắng phát xít mãi còn nguyên giá trị thời sự đối với nhân loại và mỗi quốc gia dân tộc. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh Thế giới thứ II và bài học kinh nghiệm lịch sử mà các chuyên gia đã đề cập nhiều, bài viết này chỉ nhắc lại và gợi mở một vài bài học quý xét trong bối cảnh hiện nay.

Thứ nhất, là bài học cảnh giác. Trước năm 1939, phát xít Đức, đứng đầu là Hít-Le đã từng ký với Chính phủ Anh về việc không xâm lược, thế nên Anh dễ dàng để quân Đức tiến hành xâm chiếm Ba Lan và một số nước khác. Tiếp đó, lãnh đạo Liên Xô cũng từng ký với Hít -Le liên quan đến vấn đề Ba Lan và tin tưởng Đức Quốc xã không bao giờ tấn công Liên Xô. Tuy nhiên, trái với cam kết, Đức Quốc xã vẫn tấn công Anh và Liên Xô. Điều này cho thấy, với những lãnh đạo hung hăng, đặt cá nhân và chủ nghĩa dân tộc lên trên giá trị của nhân loại và những “văn bản” đã được ký kết thì vẫn phải hết sức cảnh giác. Phải chuẩn bị sẵn mọi tình huống để không bị động, bất ngờ trong việc bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ quốc gia.

Thứ hai, khi nước Đức thua cuộc trong chiến tranh thế giới thứ I, chấp nhận ngồi vào bàn “Nghị sự” của quân đồng minh để ký kết những văn bản mang tính pháp lý như bồi thường chiến tranh…thì sau đó các nước không quá quan tâm đến nước Đức làm gì, làm như thế nào. Kết quả, trong thời gian ngắn, bên cạnh những thành tựu tuyệt vời về mặt khoa học như y tế, chế tạo động cơ ô tô, máy bay, tàu hỏa thì đồng thời âm thầm đẩy mạnh sản xuất vũ khí. Chỉ trong vòng 20 năm, nền công nghiệp quốc phòng Đức đã phát triển vượt bậc, chỉ cần có vậy, dưới sự lãnh đạo của Đức Quốc xã do Hít- Le cầm đầu, chiến tranh Thế giới thứ II đã nổ ra, cướp đi bao sinh mạng của người dân vô tội, đặc biệt những người Do Thái,…

Những đau thương, mất mát do chiến tranh Thế giới thứ II là vô cùng lớn, những đóng góp của Hồng Quân và Nhân dân Liên Xô cho nhân loại không có gì sánh nổi, song cũng chính từ cuộc chiến tranh này giúp chúng ta có nhiều bài học quý trong việc tạo ra một thế giới hòa bình và cường thịnh.

H.Phạm