Lắng đọng Tết Hà Nội

(LĐTĐ) Tháng Chạp, mặc cho cái rét cuối đông như đậm hơn, sâu hơn và mưa phùn giăng mắc, khắp nẻo phố phường Hà Nội vẫn bừng lên những sắc màu rực rỡ, ấm áp: Màu xanh non mơn mởn của cây cối đâm chồi, nẩy lộc; màu đỏ của đào bích, sắc hồng của đào phai, màu vàng tươi của hoa cúc, quất, bưởi cùng sự ắp đầy của bánh mứt kẹo và vô vàn hàng hóa, nhu yếu phẩm. Tết đã về. Người Thủ đô bỗng  tất bật hơn, vội vã hơn, hối hả hoàn thành nốt những công việc cuối cùng, khép lại một năm bận rộn để vui Xuân, đón Tết.
lang dong tet ha noi Nhớ Tết xưa Hà Nội

Tết Hà Nội ngày càng văn minh, hiện đại, hòa nhịp với xu thế và sự thay đổi của thời gian song vẫn lưu giữ được những phong tục truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa Việt, đồng thời có nét tinh tế, lắng đọng, thanh lịch, tao nhã của vùng đất kinh kỳ nghìn năm. Cũng giống như mọi miền quê, Tết là những ngày trọng đại, nên nhà nhà, người người đi sắm Tết. Nhà giàu sắm ở nơi sang, nhà nghèo tìm chỗ vừa vừa để mua…

Tết xưa là thế, còn nay, việc chuẩn bị Tết hoàn toàn khác. Thời buổi kinh tế thị trường, đời sống người dân được nâng lên. Các nhà hàng, siêu thị, trung tâm thương mại mọc lên như nấm, hàng hóa bạt ngàn, dịch vụ vận chuyển tới tận nơi nên chẳng còn ai phải lo sắm dần để tích trữ. Ăn ngon, mặc đẹp không còn là mối quan tâm hàng đầu của mọi người khi Tết đến.

lang dong tet ha noi

Hơn nữa, trong cuộc sống hiện đại, nhiều việc trước đấy vốn phải làm thủ công thì nay đã được chuyên môn hóa như làm mứt Tết, gói bánh chưng… nên các bà nội trợ cũng không còn phải nặng lòng lo toan, vất vả. Tuy vậy, sắm Tết, chuẩn bị Tết vẫn là thú vui của không ít người. Không ít gia đình ở Hà Nội vẫn tự làm mứt Tết, tự gói bánh chưng vì đó là dịp rèn luyện kỹ năng gia chánh của những phụ nữ Hà Nội thời nay, cũng là một cách giữ gìn tập tục văn hóa Tết truyền thống cho con cháu.

Người Hà Nội tao nhã, thanh lịch từ xưa đến nay cũng không thay đổi một điều, ấy là rất coi trọng đón Tết về mặt tinh thần. Do vậy, công việc không thể thiếu trong những ngày cuối năm của các gia đình Hà Nội là dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa. Với tín ngưỡng thờ phụng tổ tiên là gốc, bàn thờ gia tiên được coi trọng lau chùi, chỉnh sửa đầu tiên và trang trọng đặt lên các lễ vật như vàng hương, đồ mã, hoa giấy, và mâm ngũ quả tượng trưng cho sự tồn tại của ngũ hành... Tết của người Hà Nội cũng không thể thiếu các thú chơi mà chơi hoa, chơi cây, chơi tranh, chơi chữ là cần nhất. Tết Hà Nội, nhà nào cũng phải có hoa. Loại hoa được ưa chuộng nhất là hoa đào. Có đào bích, đào phai, đào bạch, đào thất thốn. Từ tháng Chạp, người ta đã lên các dinh đào Nhật Tân, Phú Thượng để tìm, chọn những cành đào ưng ý đặt trước.

Một mùa xuân mới lại đến, thêm một cái Tết lại về. Người Hà Nội lại tạm gác những ồn ào phố thị, tạm gác nhịp sống hối hả hiện đại để tìm về với cội nguồn văn hóa, truyền thống của dân tộc và nghe tâm tư lắng lại. Thời gian dẫu có chảy trôi, Tết xưa, Tết nay dù có khác biệt nhưng những nét đẹp trong văn hóa đón Tết của người Hà Nội vẫn được lưu truyền, tiếp nối ở hiện tại và cho tới tận tương lai.

Nếu người trẻ ưa hoa đào mang sắc xuân đầm ấm, thì người già lại thích một chậu cúc điềm đạm, khiêm tốn, thanh cao, biểu tượng cho sự giàu có về tâm hồn, mà Nguyễn Trãi ca ngợi: “Phú quý lòng hơn phú quý danh”. Vua hoa mẫu đơn “thiên hương quốc sắc”, hoa của sự phú quý, hoa lan “vương giả hương” không gợn chút trần tục cũng là những loài hoa góp mặt làm không gian Tết của người Hà Nội thêm tinh tế, tao nhã… Tết Hà Nội cũng không thể thiếu chữ. Đó là thứ chữ nho viết chân phương, thứ chữ thảo viết phóng khoáng, bay bướm.

Những đôi câu đối viết sẵn nội dung chung nhà nào treo cũng được như: Minh niên tăng bách phúc/ Xuân nhật tập thiên tường (Năm mới thêm trăm phúc/ ngày xuân vạn sự lành). Kế thừa truyền thống Tết của người xưa treo câu đối đỏ trong nhà, ngày nay tiếp thu cái mới, truyền thống văn hóa dân tộc được phát triển, tập trung và có tổ chức, Tết Hà Nội giờ đây có Hội chữ Xuân tại Hồ Văn và khu Văn Miếu, Quốc Tử Giảm. Trong vài năm gần đây, những người Hà Nội ưa lối cổ lại chọn một chữ Tâm, Phúc, Đức hoặc Nhẫn viết theo lỗi thư pháp để treo, như bộc lộ tâm nguyện của lòng mình.

Giữa bộn bề của cuộc sống hổi hả thời hiện đại, người Hà Nội vẫn giữ được nét truyền thống trong từng gia đình đó là các con cháu sum họp trong bữa cơm tất niên chiều 30 Tết. Người Hà Nội vốn chuộng hình thức nên mâm cỗ cúng tất nhiên được trình bày đẹp mắt với màu sắc hài hòa. Trong gia đình, mọi người dường như đã có mặt bên bàn thờ gia tiên để làm lễ tiễn năm cũ, khấn mời ông bà, cha mẹ đã khuất núi về hưởng hương hoa đón năm mới cùng con cháu.

Sau bữa cỗ tất niên, mọi người sửa soạn đi chơi giao thừa. Hồ Gươm là nơi đông nhất; đường phố bây giờ đã mở rộng thêm nhiều, nhưng người Hà Nội cũng đông lên gấp bội nên đôi khi vẫn phải chen chúc. Đi chơi xuân, xem bắn pháo hoa, rồi vào lễ đền Ngọc Sơn đến lúc về đem theo cả lộc cành lẫn lộc thánh. Chỉ còn vài phút nữa là sang năm mới, trong mọi nhà đều chuẩn bị cúng giao thừa. Nén hương trên bàn thờ gia tiên đã được thắp lên, tính sao cho hương cháy 1/3 là đến giao thừa. Cây hương chính là cầu bắc từ năm cũ sang năm mới...

Bỗng xa văng vẳng tiếng chuông chùa rồi cả không gian âm vang tiếng pháo nổ nhất loạt như đánh thức cả một vùng trời đang tĩnh lặng. Ngày xưa là từng tràng pháo nổ, ngày nay là pháo hoa đủ hình đủ vẻ... rồi trên các hệ thống phát thanh, truyền hình vang lên lời chúc Tết của các vị lãnh đạo nhà nước. Qua giao thừa là bước vào năm mới. Cả nhà quây quần bên nhau, thấp thỏm chờ người đến xông đất. Phải chọn người tuổi đẹp, vợ chồng song toàn, con cái ngoan ngoãn, hẹn trước để người ta đến sớm. Nếu không chọn được thì gia chủ tự xông đất nhà mình.

Chọn hướng xuất hành đi ra đình, ra chùa, lễ xong xin cành lộc về xông nhà. Buổi sáng mùng 1 Tết, đường phố Hà Nội vắng lặng, thanh bình, thoáng đãng. Đây cũng là buổi sáng tĩnh lặng duy nhất trong năm. Trong các gia đình, mọi người đã thức dậy. Bàn thờ được thắp thêm hương, ai nấy ăn mặc tươm tất, lúc này là lúc con cháu lần lượt đến chúc thọ ông bà, cha mẹ, rồi sau đó người lớn lại mừng tuổi cho trẻ, cùng chúc nhau một năm mới sức khỏe, hạnh phúc và bình an.

Tinh thần “Tương thân, tương ái” cũng là nét truyền thống cao quý của người Việt Nam nói chung, người Hà Nội nói riêng, đã được cụ thể hóa bằng những hành động giúp chia sẻ nỗi vất vả giữa con người với nhau và được nhân lên mỗi dịp Tết đến xuân về. Các chiến dịch vận động, hỗ trợ người nghèo, sinh viên, công nhân lao động nghèo về quê ăn Tết được thành phố Hà Nội phát động có ý nghĩa nhân văn sâu sắc giúp những người nghèo có điều kiện đón Tết cùng gia đình và cảm nhận được tình người đang hiện hữu khắp nơi.

Ngọc Tú

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).

Tin khác

Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào”

Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào”

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Báo Hànộimới chính thức phát động cuộc thi viết Kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào” trên báo điện tử Hànộimới và ấn phẩm Hànộmới Cuối tuần.
Linh Thiêng đình Vẽ

Linh Thiêng đình Vẽ

(LĐTĐ) Hằng năm, cứ đến ngày 9 và 10/2 Âm lịch, những người con làng Kẻ Vẽ trên mọi miền Tổ quốc lại trở về phường Đông Ngạc (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) tham dự lễ hội đình Vẽ để tưởng nhớ, tri ân các vị thần. Đây cũng là nét văn hóa tín ngưỡng truyền thống được người làng Kẻ Vẽ lưu giữ hàng trăm năm qua.
Người dân Hoài Đức nỗ lực xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm nay

Người dân Hoài Đức nỗ lực xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm nay

(LĐTĐ) Phấn khởi trước sự đổi mới toàn diện về cơ sở hạ tầng, giáo dục đào tạo, nhất là các hoạt động an sinh xã hội, đời sống vật chất, tinh thần, nhân dân huyện Hoài Đức quyết tâm phấn đấu xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm 2024.
Chung tay xây dựng xã hội hạnh phúc

Chung tay xây dựng xã hội hạnh phúc

(LĐTĐ) Ngày 20/3 hằng năm còn được gọi là ngày Quốc tế hạnh phúc, với thông điệp: Cân bằng, hài hoà là một trong những chìa khoá để mang đến hạnh phúc. Với mục tiêu không chỉ là ngày mang ý nghĩa biểu tượng đơn thuần, mà còn là ngày hành động, tích cực và nỗ lực nhiều hơn, Hà Nội đã tổ chức chuỗi hoạt động kỷ niệm 11 năm Ngày Quốc tế hạnh phúc (20/3/2013 - 20/3/2024) với các hình thức phong phú và đa dạng, hấp dẫn.
Giữ hồn lễ hội truyền thống

Giữ hồn lễ hội truyền thống

(LĐTĐ) Các lễ hội trên địa bàn thành phố Hà Nội đã tạo nên sắc thái riêng của những lễ thức, phong tục tập quán truyền thống người Hà Nội. Bảo vệ và phát huy giá trị các lễ hội truyền thống là giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa Thăng Long, tạo nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô, góp phần định vị thương hiệu văn hóa Hà Nội.
Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

(LĐTĐ) Sáng 16/3, nhiều người dân trên địa bàn quận Ba Đình đã đến tham quan triển lãm "Đánh thức nét đẹp kiến trúc phố Châu Long qua góc nhìn ký họa đô thị". Gần 30 bức tranh tràn đầy cảm xúc về phố cổ Hà Nội gắn với những nét đẹp văn hóa, lịch sử và quá trình đô thị hóa đã được trưng bày tại Vườn hoa Vạn Xuân.
Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

(LĐTĐ) Hưởng ứng sáng kiến của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, từ tháng 11/2023, mô hình thí điểm "Sân chơi trên bãi rác Phúc Tân" với quy mô 1.000 m2 đã được thực hiện tại tổ 1, phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm với sự ủng hộ rất lớn từ địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về môi trường và hệ sinh thái, tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần, tạo không gian lành mạnh gắn kết người dân.
Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

(LĐTĐ) Sau sự kiện mang tính lịch sử về mở rộng địa giới hành chính, thành phố Hà Nội đã có bước chuyển mình chưa từng có. Tuy nhiên, để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp, văn minh và hiện đại xứng tầm khu vực còn nhiều việc phải làm. Trong đó, đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối, lan tỏa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mang tính chiến lược.
Tân binh huyện Thanh Trì tự hào lên đường nhập ngũ

Tân binh huyện Thanh Trì tự hào lên đường nhập ngũ

(LĐTĐ) Sáng 26/2, trong tiết trời mưa phùn lạnh giá, 179 thanh niên ưu tú của huyện Thanh Trì với tinh thần, nhiệt huyết của tuổi trẻ đã hăng hái lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ công an nhân dân. Trong hành trang về đơn vị, ngoài bộ quân phục trang nghiêm của người lính là sự quyết tâm phấn đấu, vững tin tiếp bước cha anh, tô thắm truyền thống quê hương.
Xem thêm
Phiên bản di động