Suốt thời gian qua, khi chúng ta muốn triển khai hiệu quả một lĩnh vực nào đều phải chọn những thông điệp ngắn gọn (tiếng Anh là “slogan”) làm phương châm hành động. Trong việc triển khai mô hình chính quyền đô thị, gắn với cải cách thủ tục hành chính, nhiều địa phương của Thủ đô cũng đề ra những “slogan” xúc tích. Điều này giúp môi trường văn hóa công sở thực sự văn minh hơn, đáp ứng được các tiêu chí cách làm việc khoa học, hiệu quả, gần dân.

Trong quá trình thực hiện thí điểm chính quyền đô thị, nhiều đơn vị đã triển khai những mô hình, sáng kiến mới, và khi áp dụng vào thực tiễn đã tạo nên những dấu ấn nổi bật, làm thay đổi căn bản văn hóa ứng xử nơi công sở.

Tiêu biểu như mô hình “Ngày không chờ” tại bộ phận “một cửa” UBND phường Quán Thánh, quận Ba Đình được thực hiện vào thứ năm hằng tuần (với 18 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực lao động - thương binh và xã hội; hộ tịch; chứng thực), công dân được trả kết quả ngay. Hay với mô hình “Ngày thứ sáu xanh” tại bộ phận “một cửa” UBND huyện Hoài Đức (với 4 thủ tục chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh; chuyển trường đối với học sinh trung học; chuyển trường đối với học sinh tiểu học; cấp giấy giới thiệu đi thăm viếng mộ liệt sĩ), công dân sẽ được trả kết quả trong 60 phút, thay vì phải chờ 2-10 ngày theo quy định.

Theo chuyên viên Văn phòng HĐND và UBND huyện Hoài Đức Hoàng Hiền Hạnh, để thực hiện hiệu quả, đòi hỏi các cán bộ, công chức tham gia vào quy trình “Ngày thứ sáu xanh” phải ứng trực nhằm kịp thời xử lý thủ tục hành chính.

Ông Đồng Anh Minh ở Khu đô thị Tân Tây Đô, xã Tân Lập, huyện Đan Phượng chia sẻ: “Gần đây tôi có đến làm thủ tục tại bộ phận “một cửa” của UBND huyện Hoài Đức, chưa đến 1 tiếng tôi đã được nhận kết quả. Cách làm đổi mới này thực sự hữu ích với người dân”.

Công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” tại quận Hoàng Mai cũng được quan tâm thực hiện. UBND quận đã rà soát, kiến nghị đơn giản hóa về quy trình, thủ tục, hồ sơ với 17 thủ tục, kiến nghị rút ngắn thời gian giải quyết với 2 thủ tục.

Quận cũng duy trì hiệu quả việc áp dụng công nghệ thông tin trong cung ứng dịch vụ công theo mức độ 3 với 122 thủ tục hành chính tại quận và 88 thủ tục hành chính tại phường; theo mức độ 4 với 27 thủ tục hành chính tại quận và 5 thủ tục hành chính tại phường. Kết quả, tỷ lệ giải quyết hồ sơ hành chính đúng hẹn đạt 99,91%.

Trong công tác giải quyết các thủ tục hành chính, quận Hoàn Kiếm được coi là điểm sáng trên địa bàn thành phố Hà Nội khi thực hiện thí điểm chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” tại các phường. Người dân chỉ cần đến một lần, đợi vài phút để nhận kết quả. Nhờ thực hiện giải quyết thủ tục nhanh gọn nên người dân trên địa bàn quận Hoàn Kiếm chỉ cần đi lại một lần và mang được kết quả về ngay.

Các thủ tục hành chính thực hiện trong chuyên đề này có tính chất đơn giản, được tiếp nhận trực tiếp tại bộ phận “một cửa” của UBND phường, không có giấy hẹn và được giải quyết, trả ngay kết quả cho công dân.

Có 5 thủ tục hành chính không chờ gồm: Chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản (áp dụng cho cả trường hợp chứng thực điểm chỉ và trường hợp người yêu cầu chứng thực không thể ký, không thể điểm chỉ được); chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ, văn bản do cơ quan tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; cấp bản sao trích lục hộ tịch; đăng ký kết hôn; đăng ký khai tử. Thời gian thực hiện chuyên đề từ ngày 1/5 đến 31/10/2022.

Sau hơn 2 tháng triển khai thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” tại bộ phận “một cửa” của UBND 18 phường trên địa bàn quận Hoàn Kiếm đã có khoảng 10.000 hồ sơ hành chính được giải quyết, trả kết quả ngay cho công dân. Sáng kiến cải cách hành chính này đang nhận được sự phản hồi tích cực, bởi mang lại “lợi ích kép”, vừa nâng cao ý thức trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ công chức phường, vừa thuận tiện cho công dân.

Nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, nhất là nâng cao ý thức, trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ công chức phường, đồng thời thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền đô thị, từ đầu tháng 5/2022, UBND quận Hoàn Kiếm đã tổ chức triển khai thực hiện chuyên đề trên tại UBND 18 phường thuộc quận. Trước đó, mô hình này được triển khai thí điểm 1 năm tại UBND phường Hàng Bài đã đưa ra các giải pháp hữu hiệu trong cải cách hành chính, mang lại thuận lợi cho người dân…

Theo Chủ tịch UBND phường Hàng Trống Đặng Minh Tuấn, hiệu quả rõ ràng khi thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” đó là đã giảm được giấy tờ in ấn, giấy tờ biên nhận, phiếu hẹn, đặc biệt là công dân không phải đi lại nhiều lần, nếu đầy đủ hồ sơ thì chỉ cần đợi từ 5 phút đến tối đa là 30 phút là nhận được kết quả. Người dân rất vui mừng, phấn khởi với cách làm đổi mới này.

Là người trực tiếp thực hiện việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ và trả kết quả ngay cho công dân, bà Nguyễn Diễm Quỳnh, công chức Tư pháp - Hộ tịch UBND phường Hàng Trống cho biết: “Thực hiện giải quyết các thủ tục hành chính không chờ là lượng công việc trong ngày tăng lên, áp lực lớn hơn, đòi hỏi chuyên môn nghiệp vụ, trách nhiệm của cán bộ, công chức cũng phải nâng cao hơn. Tuy nhiên, chúng tôi luôn cố gắng để mang lại sự thuận tiện cho công dân. Sau hơn 2 tháng triển khai đã có 387/387 hồ sơ thực hiện theo thủ tục hành chính không chờ được trả ngay, đạt tỷ lệ 100%”.

Tương tự, tại các phường Hàng Mã, Hàng Gai, Hàng Bài,… việc triển khai thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ” cũng được thực hiện nghiêm túc, đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức tới tổ chức, công dân. Ông Nguyễn Thanh Tùng, phường Hàng Mã chia sẻ: “Tôi thấy phấn khởi khi đi làm thủ tục hành chính lĩnh vực tư pháp và nhận được kết quả ngay. Đây là sự cải cách thực sự vì người dân rất đáng ghi nhận và cần nhân rộng ra nhiều lĩnh vực khác”.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hoàn Kiếm Nguyễn Anh Quân, việc thực hiện chuyên đề “Các thủ tục hành chính không chờ”, hướng tới chính quyền điện tử là rất phù hợp, giảm được những khâu thừa, công dân không phải đi đến cơ quan hành chính hai lần, mang lại nhiều lợi ích. Quận Hoàn Kiếm luôn tạo các điều kiện thuận lợi, khuyến khích những ý tưởng đột phá, thử nghiệm mới để cung cấp cho công dân những tiện ích, dịch vụ tốt nhất.

Ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm cũng cho biết, đặc điểm của quận Hoàn Kiếm là cư dân sinh sống trên địa bàn quận hầu hết có thời gian ăn, ở, sinh hoạt rất lâu. Có rất nhiều các loại giấy tờ cần phải xác minh, xác nhận.

“Chúng tôi cũng đã yêu cầu đội ngũ cán bộ của quận phải nắm chắc hồ sơ lưu trữ; hiểu rõ trách nhiệm của mình trong giai đoạn hiện nay; tinh thần thái độ phục vụ người dân phải thay đổi từ việc tiếp nhận xử lý, quy trình giải quyết phải đảm bảo chặt chẽ nhưng phải tuân thủ thời gian đáp ứng yêu cầu mà Ban Chỉ đạo thành phố cũng như Ban Chỉ đạo quận đã lập ra”, ông Long nói.

Theo ông Phạm Tuấn Long, áp dụng thí điểm mô hình chính quyền đô thị, việc giải quyết các thủ tục liên quan đến chính quyền đô thị là hoàn toàn phù hợp với đô thị hiện nay. Sẽ có rất nhiều tình huống mới, có rất nhiều vấn đề mà chính quyền cần phải giải quyết ngay lập tức. Việc giảm được các văn bản, giảm được các chỉ đạo trung gian giúp giải quyết nhanh hơn, nhất là những nhu cầu bức xúc của người dân và việc quản trị trong đô thị sẽ hiệu quả hơn so với mô hình trước đây.

Để mô hình hiệu quả hơn, theo ông Long, mấu chốt cuối cùng là vấn đề con người. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là công chức các phường trong giai đoạn hiện nay cần hiểu rõ hơn nữa trách nhiệm và thẩm quyền của mình, để áp dụng cho đúng, chính xác các phần việc mà cấp chính quyền đô thị tại cơ sở đang đặt ra.

Như vậy, ngoài việc nhận thức được trách nhiệm, thì đòi hỏi tính quyết đoán, đặc biệt là trình độ hiểu biết về chuyên môn, về pháp luật, và đặc biệt là hiểu biết sâu về địa phương, sẽ giúp công tác giải quyết được nhanh hơn, hiệu quả hơn.