Vở cải lương “Tướng quân ăn mày”:

Khúc tráng ca người anh hùng bình dị

Mới đây, Nhà hát Cải lương Hà Nội đã có buổi tổng duyệt vở cải lương “Tướng quân ăn mày”. Tôi đã có cơ duyên được xem và bị cuốn hút vì chất lạ của vở kịch ngay từ tên gọi.
khuc trang ca nguoi anh hung ao vai Làm cải lương về cuộc đời công chúa Huyền Trân
khuc trang ca nguoi anh hung ao vai Vở cải lương "Hừng đông" vào Nhà hát Lớn
khuc trang ca nguoi anh hung ao vai Liên hoan Sân khấu Thủ đô lần thứ II - năm 2016
khuc trang ca nguoi anh hung ao vai Hoa hậu Phạm Hương mang cải lương lên sàn diễn thời trang

Vở diễn được khởi công vào tháng 5/2017, với sự tham gia sáng tạo của Nguyễn Toàn Thắng – tác giả kịch bản, NSƯT Triệu Quang Vinh chuyển thể cải lương, đạo diễn NSƯT Triệu Trung Kiên. Nhân vật chính trong vở cải lương “Tướng quân ăn mày” (tên ban đầu là “Khất sỹ”) là Phạm Ngũ Thư, cháu ba đời của danh tướng Phạm Ngũ Lão.

Khi Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần, ông từ quan sống phiêu bạt. Ít lâu sau, nhà Hồ sụp đổ, quân Minh kéo vào xâm lược. Trước cảnh đất nước lầm than, nhân dân đói khổ, Phạm Ngũ Thư đau đáu không yên, quyết định tham gia vào cuộc khởi nghĩa của Lê Lợi ở Lam Sơn. Với tài trí hơn người, ông được chủ tướng tin cậy. Phạm Ngũ Thư đã nghĩ ra một kế hay: Tiến hành xây dựng một hệ thống tình báo ngụy trang ăn mày để thu thập tin tức của quân địch. Sau này, khi nghĩa quân Lam Sơn giành thắng lợi, ông lại chọn từ bỏ mọi hào quang, trở về với đời thường dân một cách nhẹ nhõm.

khuc trang ca nguoi anh hung ao vai
Một cảnh trong vở cải lương “Tướng quân ăn mày”

Tác giả kịch bản, nhà văn Nguyễn Toàn Thắng kể rằng anh muốn khắc hoạ chân dung một tướng quân ăn mày có thật trong lịch sử, dù lịch sử chỉ chép vài dòng ngắn ngủi. Bởi nhân vật trong lịch sử đó rõ ràng là hiển hách hơn nhiều so với nhân vật Hồng Thất Công, Bắc Cái trong loạt nhân vật Võ lâm ngũ bá của Kim Dung, ông tổ truyện kiếm hiệp.

Sân khấu mở đầu bằng cảnh Phạm Ngũ Thư kiên quyết từ quan dù Hồ Hán Thương ra sức kêu gọi. Tôi ấn tượng bởi thiết kế của hoạ sỹ NSƯT Doãn Bằng khi anh dùng biểu tượng cái vành nón và cây gậy làm ma két chính của vở. Cây gậy và cái nón, biểu tượng của đời hành khất. Phạm Nhật Linh trong vai Phạm Ngũ Thư đã bước ra sân khấu đĩnh đạc ngay từ cảnh đầu, ca và diễn đều rất ấn tượng. Và từ vai diễn này, như đạo diễn Triệu Trung Kiên nói, Phạm Nhật Linh đã có tên trong giới kép đẹp cải lương miền Bắc.

Diễn viên Tuấn Cường trong vai Hồ Hán Thương cũng làm tốt tròn vai của mình. Khi anh ca từ Đoản khúc Lam giang sang vọng cổ, khán giả không kịp vỗ tay bởi anh chuyển điệu ngọt quá. Hoàng Dân trong vai trùm ăn mày Trương Tửu đã khiến cả rạp nổ tung vì diễn xuất của mình. Vai phản diện nhiều đất diễn thế nhưng nếu không khéo lại thành lố, điều này đã được Hoàng Dân tiết chế rất tốt. Anh diễn không bằng ngoại hình, dù ngoại hình của anh là lợi thế lớn cho những vai dạng này, mà bằng chiều sâu. Bởi chỉ bằng ngoại hình, không thể tả hết nội tâm phức tạp của nhân vật này, bỗng khóc, bỗng cười, rất khó đoán.

Giới chuyên môn đánh giá cao vai diễn này của Hoàng Dân, và tất nhiên, khán giả không ngoại lệ. Nếu cứ tiếp tục diễn cho nhuyễn hơn, vai diễn của Hoàng Dân chắc sẽ đem lại cho anh giải cao trong liên hoan cải lương chuyên nghiệp sẽ được tổ chức vào năm sau, 2018. Cảm hứng chủ đạo của vở cải lương Tướng quân ăn mày không khó để nhận ra. Đó là cảm hứng về lòng yêu nước, về sự tự hào dân tộc. Tác giả, đạo diễn và toàn bộ ê-kip sáng tác đều cố công làm nổi bật điều đó, và quan trọng hơn là đã gieo được đến khán giả. Khi đến cảnh Bình Định Vương Lê Lợi phất cờ, gần như cả rạp vỗ tay, bởi câu thoại cũng như hành động của nhân vật đã chạm đến khán giả.

Diễn viên Thy Nhung trong vai Trí Duyên, người nữ hành khất mà Phạm Ngũ Thư đã gặp trong chặng đường bôn tẩu của mình cũng đem lại cho khán giả nhiều tình cảm. Đây là nhân vật mang hơi hướng nữ hiệp, vừa mềm mại trong tình yêu vừa can trường trong cuộc sống. Thy Nhung đã hoá thân vào nhân vật nhẹ nhàng như không, diễn như đời. Chỉ tiếc là một số đoạn Thy Nhung ca hơi đuối, có lẽ là do sức khoẻ bởi gần đến buổi tổng duyệt, các diễn viên gần như phải căng sức ra. Điểm yếu này chắc sẽ được khắc phục trong những buổi diễn lần sau.

Âm nhạc của nhạc sỹ Như Sơn viết rất tốt, vừa đủ để minh hoạ vở diễn, lại có đời sống riêng. Ca khúc nhạc nền dựa trên lời thơ của chính tác giả, nhà văn Nguyễn Toàn Thắng được vang lên hai lần vừa để chuyển cảnh vừa để nói lên tâm sự của nhân vật chính, rất đắt. “Mai ta vào cuộc gió sương Gia tài là chút bụi đường đậu vai…” . Và trên nền nhạc ấy, dàn nhạc cổ của Nhà hát Cải lương Hà Nội như được chắp thêm cánh. Đàn guitare phím lõm và đàn tranh chạy rất quyện, chơi không nhiều chữ đàn nhưng chắc chắn và nhấn nhá đĩnh đạc. Nếu khán giả sành cải lương hẳn sẽ nhận ra đặc trưng của đàn cải lương chất Bắc.

Và cuối cùng, không thể không tỏ lời cảm phục đạo diễn Triệu Trung Kiên khi anh lao vào một đề tài không dễ, mặc dù câu chuyện hết sức hấp dẫn. Đạo diễn đã xử lý các mảng miếng rất tốt, chỉ hơi tiếc cảnh Phạm Ngũ Thư bị học trò quay lưng lại là chưa có điểm nhấn, và phần cuối hơi dài. Tuy nhiên, không cái gì vẹn toàn 10 phần cả, có một chút luyến tiếc cũng là lẽ thường, và chút luyến tiếc ấy không ảnh hưởng gì đến một vở diễn hấp dẫn, nhân văn mà lại đề cao lòng yêu nước, điều mà ngày hôm nay, do mải mê chạy theo thị trường, nhiều vở diễn đã bỏ qua.

Trần Vân Anh

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

(LĐTĐ) Chiều 29/3, tại kỳ họp thứ 15, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội khoá XVI xem xét, quyết nghị nội dung về Điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công năm 2024; cập nhật, điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021 - 2025 cấp Thành phố và phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội tiến hành miễn nhiệm và bầu bổ sung Ủy viên Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố; cho thôi nhiệm vụ đại biểu HĐND Thành phố đối với một số cán bộ đã điều chuyển công tác khác.
Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

(LĐTĐ) Tiếp tục đà tăng trưởng từ cuối năm 2023, quý I/2024, sản xuất công nghiệp trong ước tính tăng 6,18% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 0,73%), đóng góp 2,02 điểm phần trăm vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế. Qua đó, đưa tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2024 ước tính tăng 5,66% so với cùng kỳ.
Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

(LĐTĐ) “Nhà nước có vai trò điều tiết, đưa ra công thức, trên công thức đó doanh nghiệp tự tính toán trên cơ sở các chi phí thực tế để đưa ra mức giá phù hợp, nhưng không vượt giá trần”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ về đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu.
LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 29/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã đến thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm công tác Công đoàn với LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.

Tin khác

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

(LĐTĐ) Hãng Phim hoạt hình Việt Nam đang hoàn thành những công đoạn cuối cùng cho 2 bộ phim hoạt hình cắt giấy "Lời hứa Điện Biên" và "Chiếc xe thồ Điện Biên".
Đêm rơi về phố

Đêm rơi về phố

(LĐTĐ) Đêm giữa phố. Ánh sáng vàng vọt hắt bóng lên những tấm lưng gầy bên những gánh hàng rong. Thứ ánh sáng phiêu linh kì diệu có thể che đi ít nhiều những vết xước, vết hằn từ những mảnh đời thinh lặng. Ta chạy xe qua phố, lướt qua từng mảnh phố, mảnh đời, bỗng thấy vai mình nằng nặng, thấy tim mình chật chội giữa quên nhớ hằn in.
Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

(LĐTĐ) Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư, việc xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị được duy trì thường xuyên, liên tục, giúp diện mạo đô thị Thủ đô ngày càng “Xanh - Văn minh - Hiện đại”.
Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

(LĐTĐ) Việc bảo vệ và phát triển văn hóa Thủ đô phải xứng tầm với truyền thống nghìn năm Thăng Long - Hà Nội; xây dựng Hà Nội là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước; xây dựng văn hóa người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam.
Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

(LĐTĐ) Trước đây, nhiều người luôn nhận định, kinh phí để bảo tồn, trùng tu, gìn giữ di sản là con số không nhỏ, tức là di sản chỉ… tiêu tiền. Thế nhưng, giờ đây khái niệm ấy đã dần thay đổi, bởi di sản chính là một “mỏ vàng” nếu như biết khai thác đúng và trúng. Phóng viên Báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ (TS) Lê Thị Việt Hà, giảng viên bộ môn Văn hóa doanh nghiệp, Viện Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) xoay quanh vấn đề này.
Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

(LĐTĐ) Ngày 22/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức đoàn kiểm tra công tác tổ chức Lễ hội truyền thống làng nghề Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội).
Chén trà xuân

Chén trà xuân

(LĐTĐ) Giữa những ngày xuân. Mưa bụi rắc đầy trên hoa lá. Mùi hương hoa hồng quế phả vào cái lành lạnh của đất trời. Bỗng thèm một chén trà ủ ấm tay. Thèm cảm giác hương trà thoảng trên cánh mũi dìu dịu.
Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

(LĐTĐ) Gần 2 năm theo đuổi bộ môn vẽ tranh thực tế ảo, chỉ với kính thực tế ảo và hai tay cầm điều khiển, chị Đặng Thị Minh Hằng (TP.HCM) đã có nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc trong không gian ba chiều giả lập.
Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

(LĐTĐ) Lễ hội “Tết Novruz” có nhiều điểm tương đồng với ngày Tết cổ truyền của Việt Nam, tôn vinh các giá trị truyền thống gia đình và biết ơn thiên nhiên.
Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Hội nghị nói chuyện chuyên đề “Tư tưởng Hồ Chí Minh về hạnh phúc” và Trưng bày, giới thiệu sách với chủ đề “Hạnh phúc cho mọi người”.
Xem thêm
Phiên bản di động