Khi 99,26% dân số nông thôn được sử dụng điện

Góp phần xóa đói, giảm nghèo cho nông thôn

Theo Bộ Công Thương, điện khí hóa nông thôn là một trong những thành tựu quan trọng, nổi bật của Việt Nam từ ngày đất nước thống nhất với tỷ lệ các hộ gia đình có điện tăng từ 2,5% vào năm 1975 lên tới 96% vào năm 2009 và 99,53% vào năm 2019 (bao gồm cả thành thị và nông thôn). Việt Nam đã thành công trong việc cung cấp điện cho hơn 17 triệu hộ dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Tại khu vực nông thôn tỷ lệ số hộ dân được sử dụng điện tính đến 31/12/2019 đạt 99,26%; chỉ còn khoảng 0,74% số hộ dân nông thôn chưa được tiếp cận điện.

Đã có 99,26% hộ dân ở nông thôn được sử dụng điện (ảnh: Đ.Đ)

Đề cập đến vấn đề này tại hội nghị Tổng kết Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016 – 2020, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho rằng, chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo của Việt Nam không chỉ góp phần xóa đói giảm nghèo mà còn đóng góp vào phát triển bền vững cho khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo.

Chúng ta có thể thấy rất rõ hiệu quả của việc đưa điện về nông thôn qua sự thay đổi sâu sắc trong cuộc sống hằng ngày của người nông dân. Từ việc giúp người dân thay đổi cơ cấu cây trồng, thay đổi qui mô và tập quán canh tác, chăn nuôi, tăng năng suất trồng trọt, và chế biến nông lâm sản, nâng cao thu nhập cho người dân khu vực nông thôn, điện cũng giúp cho các làng nghề truyền thống sử dụng công cụ máy móc thay thế sức người, phát huy sản phẩm cổ truyền và mở rộng ngành nghề mới.

Cùng với đó, các phương tiện nghe nhìn cũng được sử dụng ngày càng phổ biến trong mỗi gia đình nông dân, qua đó đã cải thiện đời sống văn hóa, nâng cao dân trí, đem lại những lợi ích cơ bản và lâu dài cho các địa phương, làm cơ sở để xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ công nghiệp hóa và hội nhập kinh tế quốc tế.

Mặc dù đã đạt được những kết quả nổi bật trong việc cấp điện về nông thôn, miền núi, hải đảo; tuy nhiên, theo đại diện Bộ Công Thương, đến thời điểm hiện tại cần triển khai cấp điện cho khoảng 871.263 hộ dân (trong đó, khoảng 153.911 hộ dân, chiếm tỷ lệ 0,74% chưa có điện; 717.352 hộ dân có điện nhưng cấp điện không ổn định, liên tục) của 6.811 thôn bản trên địa bàn 2.197 xã; cấp điện 2.638 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ tại 13 tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long kết hợp cấp điện cho nhân dân…

Mục tiêu cấp từ lưới điện quốc gia cho 17 xã chưa có điện

Liên quan đến vấn đề cung cấp điện cho người dân hiện chưa có điện, Thứ trưởng Đặng Hoàng An cho biết, mục tiêu mở rộng tiếp cận điện năng cho các hộ chưa có điện là một thách thức lớn đặt ra cho giai đoạn tới, và cần được ưu tiên triển khai ngay sau khi huy động được nguồn lực tài chính.

Các cuộc khảo sát những năm gần đây cho thấy, không chỉ tỷ lệ các hộ dùng điện tăng lên mà sản lượng điện sử dụng của các hộ gia đình có điện cũng gia tăng đáng kể. Tại các khu vực có điện mới, hoạt động sản xuất kính doanh của các tổ chức, người dân được đẩy mạnh, tốc độ tiêu thụ điện hằng năm tăng trưởng cao. Vì vậy, cấp điện khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo không chỉ tập trung chủ yếu vào việc cấp điện sinh hoạt như trước đây mà tiến tới đáp ứng yêu cầu sản xuất, phát triển kinh tế, chuyển dịch kinh tế khu vực nông thôn.

Như vậy đặt ra bài toán kinh tế - kỹ thuật cần cân nhắc kỹ lưỡng khi đầu tư lưới điện trong giai đoạn tới. Cách thức tiếp cận điện cho giai đoạn tới cần tập trung thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội, cải thiện sinh kế cho các cộng đồng nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, phát triển điện nông thôn phải gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Trong đó, tập trung quan tâm lồng ghép việc đầu tư các dự án điện nông thôn vào kế hoạch xây dựng nông thôn mới, xây dựng nông thôn mới nâng cao và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 để đẩy nhanh việc phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương, tạo môi trường để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn nhất là tại vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc ít người.

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, giai đoạn từ năm 2013, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2081/QĐ-TTg ngày 8/11/2013 phê duyệt Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2013-2020, sau đó là Quyết định số 1740/QĐ-TTg ngày 13/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016 – 2020 có thể được xem là chặng đường cuối cùng cho Chương trình điện khí hóa nông thôn của Việt Nam.

Quyết định số 1740/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đặt ra mục tiêu cấp từ lưới điện quốc gia cho 17 xã chưa có điện; cấp điện khoảng 1.055.000 hộ dân trên địa bàn 9.890 thôn, bản. Quyết định có điều chỉnh một số mục tiêu so với Quyết định số 2081/QĐ-TTg như cung cấp điện cho các trạm bơm tưới quy mô vừa và nhỏ khu vực đồng bằng sông Cửu Long (13 tỉnh/thành phố), cấp điện từ nguồn điện năng lượng tái tạo khoảng 21.000 hộ dân và tăng cường cấp điện cho 2 huyện đảo và 3 xã đảo.

Giai đoạn 2016-2020, huy động vốn ngân sách trung ương cho Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2021 – 2025 là 4.743 tỷ đồng cùng với vốn đối ứng của các chủ đầu tư, Chương trình đã đạt được những kết quả đáng khích lệ: cấp điện cho 17/17 xã đạt 100%; Số hộ dân được cấp điện là 204.737 hộ dân, cấp điện cho 5 đảo (Đảo Lý Sơn; Bạch Long Vỹ; Nhơn Châu; Cù Lao Chàm; đảo Trần và Cái Chiên).

Giai đoạn 2021-2025, Chương trình sẽ triển khai cấp điện cho khoảng 871.263 hộ dân (trong đó, khoảng 153.911 hộ dân, chiếm tỷ lệ 0,74% chưa có điện; 717.352 hộ dân có điện nhưng cấp điện không ổn định, liên tục) của 6.811 thôn bản trên địa bàn 2.197 xã; cấp điện 2.638 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ tại 13 tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long kết hợp cấp điện cho nhân dân; cấp điện lưới quốc gia hoặc các nguồn điện năng lượng tái tạo cho các đảo còn lại: Đảo Cồn Cỏ tỉnh Quảng Trị; Thổ Chu, An Sơn và Nam Du tỉnh Kiên Giang; Các thôn đảo: Ninh Tân, Ninh Đảo, Điệp Sơn, Bích Đầm tỉnh Khánh Hòa; cấp điện lưới cho Côn Đảo tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu./.

Đỗ Đạt