Kết thúc nhiệm kỳ Đại hội Đảng thành phố Hà Nội khóa XVII, Hà Nội tiếp tục giữ vị thế trung tâm của vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước, Hà Nội đang ngày càng khẳng định vai trò “đầu tàu” dẫn dắt tăng trưởng, kết nối kinh tế, thúc đẩy giao thương vùng. Với tầm nhìn chiến lược và quyết tâm hành động, Thủ đô đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng, phát triển các hành lang kinh tế, khu công nghiệp - dịch vụ, đồng thời triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hướng tới mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, giữ vững vai trò trung tâm, động lực của vùng và cả nước. Bước sang nhiệm kỳ mới, chúng ta tin tường Hà Nội sẽ vươn lên cùng với Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) thành trung tâm kinh tế, giao thương lớn của cả nước, góp phần quan trọng hiện thực hóa mục tiêu xây dựng dựng Thủ đô Văn hiến - Văn minh - Hiện đại, đất nước hùng cường.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025, Hà Nội đã xác định rõ mục tiêu phát triển với ba khâu đột phá, đó là: Ưu tiên hiện đại hóa, phát triển nhanh và đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông, đô thị và hạ tầng số đồng bộ; Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tăng cường công tác tổ chức xây dựng chính quyền điện tử, tiến tới chính quyền số; Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là những định hướng mang tính chiến lược, không chỉ tạo động lực cho sự phát triển nội đô mà còn giúp Hà Nội lan tỏa sức ảnh hưởng, giữ vai trò trung tâm trong mạng lưới liên kết kinh tế của vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Để hiện thực hóa mục tiêu đó, những năm qua, Thành phố đã triển khai nhiều chương trình, chính sách cụ thể, quyết liệt và hiệu quả. Trong đó có các chương trình tiêu biểu như, Chương trình số 02-CTr/TU; Chương trình số 03-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về chỉnh trang, phát triển hạ tầng giao thông và kết nối vùng đã tạo chuyển biến rõ rệt trong quy hoạch không gian phát triển đô thị. Chương trình số 05 về cải thiện môi trường đầu tư, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo đã mở ra hướng đi mới cho cộng đồng doanh nghiệp Thủ đô, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả sản xuất - kinh doanh…

Nhờ những quyết sách kịp thời ấy, trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, đại dịch Covid-19 bùng phát, ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã đề ra, tuy nhiên, trong giai đoạn 2020 - 2024, Hà Nội vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 6,5 - 7%/năm, cao hơn mức bình quân cả nước; Quy mô kinh tế đạt khoảng 63 tỷ USD, gấp 1,42 lần năm 2020; GRDP bình quân đầu người ước đạt 175 triệu đồng (tương đương 7.200 USD); Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, tăng tỷ trọng dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp… tiếp tục là đầu tàu thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và là trung tâm tiêu thụ, phân phối hàng hóa lớn nhất khu vực phía Bắc.

Đặc biệt, việc thực hiện hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối vùng, hội chợ sản phẩm OCOP và hàng Việt Nam chất lượng cao đã giúp Hà Nội trở thành cầu nối quan trọng, đưa hàng hóa của các địa phương đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Với tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định, cùng các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế, Hà Nội không chỉ thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, mà còn trở thành trung tâm kết nối giao thương; là cầu nối kinh tế quan trọng giữa các vùng, các địa phương và với các quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, nhiều mặt hàng từ nông sản, tiểu thủ công nghiệp, đến các mặt hàng điện tử, công nghiệp… có cơ hội kết nối giao thương, quảng bá và giới thiệu rộng rãi đến người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Đơn cử như với lĩnh vực công thương, cùng với việc đẩy mạnh cải cách hành chính, Sở Công Thương Hà Nội đã phối hợp chặt chẽ với các Sở, ngành, Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã liên quan tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ, thúc đẩy phát triển hạ tầng công nghiệp, thương mại, năng lượng trên địa bàn. Nhờ đó, khối doanh nghiệp trong nước đã tận dụng hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới.

Cụ thể, theo dự báo hết năm 2025, giá trị tăng thêm công nghiệp vào khoảng 7%, bình quân giai đoạn 2021 - 2025 đạt khoảng 5,94%/năm. Cơ cấu công nghiệp - xây dựng trong GRDP chiếm 22,5-23% và giá trị tăng thêm công nghiệp chế biến, chế tạo trong GRDP chiếm khoảng 17%. Chỉ tiêu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng trưởng bình quân khoảng 10%/năm. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng trưởng bình quân khoảng 5,1%/năm (giá trị cuối kỳ khoảng 19.439 triệu USD); chỉ tiêu tỷ lệ cụm công nghiệp, cụm công nghiệp làng nghề có trạm xử lý nước thải đến năm 2025 đạt 100%... Qua đó, góp phần cùng với các Thành phố và các Sở, ngành, địa phương đưa Hà Nội trở thành trung tâm kinh tế, kết nối giao thương trọng điểm của cả nước.

Đề cập đến vai trò trung tâm của Hà Nội trong việc trở thành trung tâm phát triển kinh tế, kết nối giao thương trọng điểm của cả nước, chia sẻ tại Hội chợ thương hiệu hàng xuất khẩu Việt Nam 2025, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết: “Các chương trình xúc tiến thương mại được tổ chức thời gian qua, là hoạt động thiết thực thể hiện sự đồng hành của thành phố Hà Nội với cộng đồng doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tận dụng tốt các FTA, đa dạng hóa, mở rộng thị trường xuất khẩu, hướng tới phát triển kinh tế Thủ đô bền vững và hội nhập sâu rộng”.

Không chỉ hiện thực hóa chiến lược phát triển kinh tế, đưa Hà Nội trở thành trung tâm kết nối giao thương, trung tâm kinh tế của vùng và cả nước; nhằm đảm bảo chiến lược được phát triển bền vững, phát triển hạ tầng đồng bộ luôn được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu của Hà Nội trong suốt nhiệm kỳ qua. Trong bức tranh phát triển đó, những công trình giao thông trọng điểm mang tầm vùng đang dần hình thành, góp phần thay đổi căn bản diện mạo kinh tế của Thủ đô.

Dự án đường Vành đai 4 - vùng Thủ đô, có tổng mức đầu tư hơn 85.000 tỷ đồng đang được triển khai quyết liệt với mục tiêu hoàn thành vào năm 2027. Khi đi vào hoạt động, tuyến đường này sẽ kết nối ba địa phương: Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh, tạo thành trục giao thông chiến lược, thúc đẩy giao thương hàng hóa và dịch vụ, mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội. Cùng với đó, dự án đường Vành đai 5 cũng đang được chuẩn bị đầu tư (dự kiến khởi công quý IV/2027) hướng đến việc liên kết Hà Nội với các tỉnh Hải Phòng, Bắc Ninh, Phú Thọ và Thái Nguyên, tạo nên mạng lưới giao thông liên hoàn bao phủ toàn vùng Bắc Bộ.

Song song với dự án đường Vành đai 4, hệ thống cao tốc Hà Nội - Phú Thọ - Sơn La đã mở ra hướng kết nối mới giữa trung tâm kinh tế vùng đồng bằng với các tỉnh miền núi phía Tây Bắc. Hàng hóa, nông sản, sản vật địa phương từ Sơn La, Điện Biên, Phú Thọ được đưa về Hà Nội thuận lợi hơn, đồng thời từ đây phân phối tới các tỉnh phía Nam hoặc xuất khẩu. Cùng với hạ tầng giao thông đường bộ, hệ thống đường sắt đô thị đang được đẩy nhanh tiến độ, hướng tới mục tiêu giảm tải nội đô, kết nối vùng vệ tinh, phục vụ lưu thông hàng hóa, dịch vụ và người lao động.

Theo quy hoạch, Hà Nội sẽ khép kín toàn bộ 7 tuyến vành đai (1; 2; 2,5; 3; 3,5; 4, 5), cùng đó, Thành phố dự kiến xây dựng 7 cây cầu mới vượt sông Hồng như Tứ Liên, Trần Hưng Đạo, Hồng Hà, Mễ Sở, Ngọc Hồi… điều này giúp hình thành mạng lưới kết nối hai bờ, mở rộng không gian phát triển về phía Bắc và Đông. Không chỉ vậy, Hà Nội còn tiên phong trong phát triển giao thông xanh. Tuyến metro Cát Linh - Hà Đông vận hành ổn định, tuyến Nhổn - Ga Hà Nội đang gấp rút hoàn thiện, trong khi các tuyến 2, 5, 6 được xúc tiến nghiên cứu. Hệ thống xe buýt điện, xe buýt CNG cũng mở rộng nhanh chóng, góp phần giảm phát thải và cải thiện chất lượng không khí.

Cùng với hạ tầng giao thông, Hà Nội chú trọng phát triển hạ tầng số và logistics. Thành phố đã hoàn thành chuyển đổi số toàn diện trong nhiều lĩnh vực quản lý công và hỗ trợ doanh nghiệp, với hơn 80% doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sàn thương mại điện tử hoặc ứng dụng công nghệ số trong quản trị, bán hàng.

Ông Phạm Duy Khánh - Giám đốc Công ty TNHH Long Bảo Thịnh Phát cho biết, việc Hà Nội đẩy mạnh các hoạt động đầu tư phát triển công nghiệp hỗ trợ, trong đó có dự án đầu tư xây dựng các trung tâm logistics tại Gia Lâm, Đông Anh, Sóc Sơn… sẽ giúp việc vận chuyển hàng hóa từ Bắc Ninh, Phú Thọ, Thái Nguyên về Hà Nội rồi đi Hải Phòng chỉ còn mất 2 - 3 giờ, điều này giúp các doanh nghiệp tiết kiệm một khoản chi phí lớn so với trước. “Sự thay đổi về hạ tầng đã mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và giảm chi phí vận hành”, ông Khánh nhấn mạnh.

Những công trình trọng điểm, cùng với mạng lưới logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hiện đại, đang từng bước biến Hà Nội trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa, tài chính và dịch vụ của khu vực phía Bắc. Đây chính là nền tảng để thành phố giữ vững vai trò “trục động lực phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng” theo tinh thần Nghị quyết 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đầu tư hạ tầng, thời gian qua Hà Nội còn chú trọng phát triển các hành lang kinh tế, khu công nghiệp, gắn liền với lợi thế từng khu vực. Hành lang Bắc - Nam (Sóc Sơn - Thường Tín - Phú Xuyên) đang trở thành tuyến động lực công nghiệp - dịch vụ quan trọng. Hành lang Đông - Tây (Gia Lâm - Hoài Đức - Quốc Oai) và hành lang Hà Nội - Bắc Ninh - Hưng Yên hình thành không gian phát triển công nghiệp phụ trợ, logistics và thương mại liên vùng.

Tính đến giữa năm 2025, Hà Nội có 10 khu công nghiệp đang hoạt động, đồng thời đang hoàn thiện 5 khu công nghiệp mới theo mô hình xanh - thông minh, tập trung vào công nghệ cao, điện tử và công nghiệp hỗ trợ. Những khu công nghiệp này không chỉ góp phần giải quyết việc làm cho hàng trăm nghìn lao động mà còn là cầu nối giữa doanh nghiệp Hà Nội và các tỉnh trong vùng, cũng như thu hút đầu tư của các doanh nghiệp FDI.

Trong những năm qua, Sở Công Thương Hà Nội đã triển khai hàng loạt hoạt động xúc tiến thương mại, tiêu biểu như Hội chợ hàng Việt Nam chất lượng cao vùng đồng bằng sông Hồng, Tuần hàng nông sản, đặc sản các tỉnh tại Hà Nội, hay Chương trình kết nối cung cầu vùng Thủ đô. Những hoạt động này giúp doanh nghiệp Hà Nội mở rộng thị trường, đồng thời tạo điều kiện để sản phẩm của các địa phương tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại của Thủ đô.

Số liệu từ Sở Công Thương Hà Nội, năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Hà Nội đạt 60,1 tỷ USD, tăng gần 11,1% so với năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 19,1 tỷ USD, tăng 14,8%; nhập khẩu đạt 41 tỷ USD, tăng 9,4%; thương mại nội địa và dịch vụ tiêu dùng tăng trưởng ổn định từ 8 - 10%/năm... Đây là những con số thể hiện rõ hiệu quả của chính sách liên kết vùng, đồng hành cùng doanh nghiệp mà Hà Nội kiên trì thực hiện trong suốt nhiệm kỳ qua. Kết quả này đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của Thủ đô và đất nước.

Bà Bùi Thị Hạnh Hiếu - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần kinh doanh, chế biến nông sản Bảo Minh cho hay: “Thời gian qua, chính quyền thành phố Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đồng thời, Thành phố cũng đã hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác những thế mạnh, ưu đãi trong các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) như: Hiệp định CPTPP, EVFTA… Nhờ đó, nhiều sản phẩm của Bảo Minh và các doanh nghiệp khác đã xây dựng được chuỗi liên kết, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường châu Âu và nhiều thị trường khó tính khác. Qua đó, thúc đẩy và tạo mối liên kết phát triển bền vững”.

Bước sang nhiệm kỳ 2025 - 2030, Hà Nội tiếp tục đứng trước nhiều thời cơ và thách thức mới. Áp lực về dân số, môi trường, chi phí logistics, cùng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện đặt ra đòi hỏi thành phố phải đổi mới mạnh mẽ hơn nữa để duy trì vị thế đầu tàu. Tuy nhiên, với nền tảng hạ tầng hiện đại, cộng đồng doanh nghiệp năng động và chính quyền đồng hành, Hà Nội có cơ sở để tự tin tiến bước.

Thành phố đang triển khai Đề án phát triển kinh tế vùng Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2045, với định hướng xây dựng năm hành lang kinh tế trọng điểm, liên kết chặt chẽ với 10 tỉnh đồng bằng sông Hồng; hình thành vành đai logistics gắn với các trung tâm thương mại - dịch vụ lớn tại Đông Anh, Sóc Sơn, Thường Tín; phát triển các khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ xanh, giảm phát thải, ứng dụng năng lượng tái tạo. Đồng thời, Hà Nội đặt mục tiêu phát triển kinh tế số, kinh tế tri thức, phấn đấu đến năm 2030, kinh tế số chiếm 35 - 40% GRDP của Thành phố.

Có thể thấy, mục tiêu của Hà Nội không chỉ là phát triển kinh tế địa phương, mà còn nâng tầm sức cạnh tranh vùng và quốc gia. Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp với các tỉnh, thành phố trong vùng để hình thành mạng lưới logistics, xúc tiến thương mại và công nghiệp vùng hiệu quả hơn, lấy doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Hà Nội không ngừng vươn lên, từng bước khẳng định vị thế là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, trung tâm lớn về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước. Những thành tựu phát triển của Thủ đô không chỉ thể hiện qua sự phát triển về kinh tế, văn hóa, xã hội, qua diện mạo hiện đại, phồn thịnh của đô thị, mà còn được minh chứng qua những chủ trương chính sách, chiến lược phát triển dài hạn, hướng tới một thành phố thông minh, xanh, bền vững.

Với ba khâu đột phá đưa ra tại dự thảo Văn kiện Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội, nhiệm kỳ 2025 - 2030 của Hà Nội. Đó là: Đổi mới mạnh mẽ tư duy về thể chế phát triển, mô hình quản trị đô thị hiện đại; Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại, thông minh và kết nối; cùng với những nhiệm vụ trọng tâm và cụ thể xác định rõ vai trò của Hà Nội là động lực, đầu tàu tăng trưởng kinh tế của cả nước, là hạt nhân có tính chất lan tỏa của khu vực Bắc Bộ trên hầu hết các lĩnh vực; kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo; chủ động tháo gỡ các rào cản, cơ chế, chính sách; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, hợp tác với khu vực FDI, nhất là trong chuyển giao công nghệ... đã tạo được niềm tin mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Đại diện Công ty Cổ phần kinh doanh, chế biến nông sản Bảo Minh Bùi Thị Hạnh Hiếu nhận định, những chính sách cải cách hành chính, quy hoạch hạ tầng và cam kết hỗ trợ đầu tư của Hà Nội trong nhiệm kỳ qua, cũng như mục tiêu trọng tâm trong nhiệm kỳ mới đã tạo niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp, góp phần đưa Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, trung tâm kết nối kinh tế vùng thực chất, chứ không chỉ dừng ở quy hoạch.

Có thể thấy, Hà Nội hôm nay không chỉ là Thủ đô văn hiến, anh hùng, mà còn là trung tâm năng động, hiện đại và hội nhập, là điểm tựa cho tăng trưởng và kết nối giao thương của cả vùng Bắc Bộ và cả nước. Những con đường vành đai đang dần hoàn thiện, những khu công nghiệp xanh đang hình thành, cùng sự chuyển đổi mạnh mẽ trong quản trị và số hóa đang mở ra tương lai phát triển mới cho thành phố.

Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động cụ thể, Hà Nội đang chứng minh năng lực kiến tạo, điều phối và lan tỏa. Khi hạ tầng, doanh nghiệp và con người cùng đồng hành, Thủ đô sẽ tiếp tục giữ vai trò “đầu tàu” - kéo cả vùng cùng phát triển, thúc đẩy giao thương, tạo sức bật cho nền kinh tế quốc gia, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng một Hà Nội giàu đẹp, văn minh, hiện đại và đáng sống.

Đỗ Đạt | Đức Hà