Gặp người 14 năm lặng lẽ tìm thân nhân cho các liệt sĩ

“Những người lính năm xưa đã chiến đấu anh dũng và hy sinh thầm lặng để đem lại hòa bình cho chúng ta. Chiến tranh đã đi qua đã mấy mươi năm nhưng thân xác họ vẫn nằm lại nơi đất khách, chưa được thân nhân tìm thấy. Và thế hệ chúng ta những người đang sống trong hòa bình phải làm một điều gì đó để đền đáp công ơn to lớn của các anh hùng liệt sĩ. Trong đó việc giúp những thân nhân gia đình liệt sĩ để họ được đoàn tụ bên gia đình, được nằm lại nơi chính họ đã sinh ra” - Đó là lời tâm sự của ông Nguyễn Phước Hà (46 tuổi, hiện là nhân viên bảo vệ trường TH Trần Cao Vân, xã Bình Định Bắc, Thăng Bình, Quảng Nam).

Trong 14 năm qua, ông Nguyễn Phước Hà đã giúp trên 150 thân nhân tìm được mộ liệt sĩ

Căn nhà gia đình ông Nguyễn Phước Hà được xây dựng vào năm 2000 đối diện với nghĩa trang liệt sĩ xã Bình Định Bắc. Hàng ngày, chứng kiến cảnh những người thân của các liệt sĩ đến hỏi thăm để mong tìm được hài cốt và có những thân nhân lặn lội từ hết vùng đất này đến vùng đất khác chỉ để mong tìm được hài cốt liệt sĩ đem về quê nhà an táng, ông đã mong muốn tìm hiểu thông tin những liệt sĩ đang nằm dưới mộ đã thông báo cho thân nhân liệt sĩ.

Đầu tiên ông đến UBND xã để kiểm chứng, đối chiếu rồi gửi thư đến Ban Chỉ huy quân sự các tỉnh, huyện, Phòng LĐTB&XH huyện hoặc Ban LĐTB&XH xã, phường. Trong mỗi bức thư gửi đi ông đều để lại địa chỉ, số điện thoại để thân nhân liệt sĩ liên lạc. Quê quán các liệt sĩ nằm tại nghĩa trang xã Bình Định Bắc phần lớn từ gốc Bắc vào Nam chiến đấu. Để làm được công việc tưởng không thể ấy, ngày nào ông cũng phải cần mẫn, cặm cụi ngồi viết thư.

Đến nghĩa trang, ông phải căng óc suy luận, tìm đọc, tra cứu về địa giới hành chính địa phương là quê quán của liệt sĩ. Chẳng hạn như trường hợp liệt sĩ Nguyễn Văn Hoán hy sinh ngày 7/10/1967 (quê ở Nhân Bình, Lý Sơn, Hà Nam), ông đã phải viết đến hơn chục bức thư gửi đi khắp huyện, xã có chi tiết liên quan đến địa danh ghi trên bia mộ. Cuối cùng một trong số những bức thư đó đã tìm được chủ, giúp gia đình liệt sĩ tìm ra hài cốt thân nhân.

Cuốn sổ cũ ghi chi tiết tên các liệt sĩ tại nghĩa trang xã Bình Định Bắc

Hay trường hợp liệt sĩ Trần Văn Mậu (quê ở Ái Quốc, Tuyên Lữ, Hải Hưng) nhưng lại ghi trên mộ là Trần Văn Mẫu. Những sai sót thông tin trên bia mộ như vậy khiến các gia đình dù cất công tìm kiếm mấy chục năm qua vẫn không có kết quả. Nhận được thư của ông, họ đã tìm ra phần mộ người thân của mình. Và mỗi khi thân nhân tìm đến, ông là người trực tiếp cất bốc hài cốt, lo hương khói lễ cúng để đưa các anh về với đất mẹ một cách ấm cúng, thiêng liêng nhất. “Chiến tranh bao giờ cũng khốc liệt. Có những liệt sĩ khi chúng tôi quy tập được thì chỉ còn một mảnh xương nhỏ. Không ai có thể cầm được nước mắt khi chứng kiến cảnh tượng ấy”, ông Hà xúc động nói.

Trong cuốn sổ ghi chép đã cũ nát, ông Hà chỉ cho chúng tôi những cái tên liệt sĩ đã từng được ông gởi đi theo các địa chỉ, đánh dấu thư gởi đi bao nhiêu lần và ghi chú thật kỹ những tên liệt sĩ đã tìm được.

Ông Hà thắp hương tại mộ liệt sĩ Trần Văn Mậu 

Không chỉ gửi thư qua đường bưu điện, ông còn là người chuyên cung cấp thông tin mộ liệt sĩ qua điện thoại mà ông còn chăm lo phần mộ của những gia đình do điều kiện kinh tế khó khăn không thể tìm đến, họ gọi điện nhờ ông thắp nén hương cho người thân.

Trong điện thoại, người cháu đó đã khóc nức nở kể rằng, mấy năm trước ông bà nội đã lặn lội đi tìm hài cốt của chú nhưng tìm mãi không được. Hiện nay, ba mẹ, anh chị em của liệt sĩ đã không còn. Cháu thì điều kiện kinh tế gia đình quá khó khăn nên không thể đưa được hài cốt về lại quê nhà. Trong điện thoại, người cháu của liệt sĩ Nguyễn Hải Hòa xin được gởi lại phần mộ của chú để ông hương khói. 

Hiện nay, ông cũng đang hương khói trực tiếp giúp cho 20 ngôi mộ liệt sĩ do người thân nhân liệt sĩ nhờ giúp vì nhiều lí do khác nhau. Còn những ngày lễ, tết, rằm, ông vẫn đều đặn hương khói tại Nghĩa trang liệt sĩ xã.

14 năm nay, ông Hà là người chăm lo các mộ liệt sĩ tại nghĩa trang xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, Quảng Nam

14 năm giúp các thân nhân gia đình liệt sĩ tìm hơn 150 hài cốt và tự nguyện hương khói trực tiếp cho 20 liệt sĩ nhưng ông vẫn không nhận đồng tiền nào của thân nhân gia đình liệt sĩ. Có lẽ những thứ quý giá nhất ông nhận là những bức ảnh chụp kỷ niệm với các gia đình. 

Qua điện thoại, chúng tôi trao đổi với anh Trần Văn Chiến (con trai liệt sĩ Trần Văn Mậu) thì được anh cho biết: "Gia đình chúng tôi nhiều lần đi tìm mộ ba tôi nhưng không thành. Khi được ông Hà báo tin cả nhà tôi liền vào đây để làm hồ sơ đưa ba tôi về quê. Chúng tôi không biết nói gì ngoài lời cảm ơn sâu sắc đối với ông Hà cũng như địa phương. Ông Trà Tấn Túc - Chủ tịch UBND xã Bình Định Bắc cho rằng hành động của ông Hà đã thể hiện được tinh thần đền ơn đáp nghĩa của thế hệ trẻ đối với những người hi sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc".

Theo thống kê, nghĩa trang xã Bình Định Bắc có 1.185 ngôi mộ, trong đó có 286 ngôi mộ có tên, còn lại đều vô danh. Khi ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 sắp đến gần là những ngày ông Trần Phước Hà túc trực bên nghĩa trang liệt sĩ xã Bình Định Bắc để dọn vệ sinh, hương khói cho các phần mộ liệt sĩ.

“Nhìn những phần mộ có tên đã tìm được thân nhân, tôi như mãn nguyện, nhưng khi thắp hương đến những ngôi mộ vô danh, lòng tôi lại cảm thấy đau nhói. Không biết đến bao giờ những ngôi mộ vô danh lại tìm về với đất mẹ. Tôi tự nhủ phải bằng mọi cách xác định được danh tính liệt sĩ để đưa các anh về với nơi chôn nhau cắt rốn”, ông Hà tâm sự.

Theo Dân trí