Cốt lõi vẫn là cái tâm

	Nhà báo nữ - ngoài niềm đam mê là nỗ lực làm việc gấp đôi, gấp ba
	Giao lưu báo chí về những vấn đề thu hút quan tâm của xã hội
	Nhà báo Hồ Quang Lợi: "Báo chí không được theo đuôi mạng xã hội"

Người làm báo phải tự thay đổi…

Tại tọa đàm “Làm báo trong xu thế cách mạng công nghiệp 4.0” do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc 2018 mới đây (ngày 17/3 ), tiến sỹ Trần Quang Diệu - giảng viên khoa Báo chí (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho rằng, cuộc cách mạng 4.0 đang tác động mạnh mẽ tới mọi mặt đời sống, đặc biệt là báo chí. Bởi vậy, buổi tọa đàm là dịp để báo chí hiểu thêm được những khó khăn, thách thức và đặc biệt là các công nghệ làm báo trong xu thế hiện nay.

Tọa đàm “Làm báo trong xu thế cách mạng công nghiệp 4.0” do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc 2018 là dịp để báo chí hiểu thêm được những khó khăn, thách thức và đặc biệt là các công nghệ làm báo trong xu thế hiện nay. Ảnh: Đinh Luyện

Theo tiến sỹ Trần Quang Diệu, cùng với sự phát triển của phương tiện truyền thông mới, cách thức làm báo đã và đang thay đổi. Với thời công nghệ số, công chúng cũng thay đổi. Minh chứng rõ nhất cho điều này là ngày càng có nhiều người dùng smartphone để đọc, xử lý thông tin. Các các kênh thông tin cũng dần đa dạng hơn, tích hợp công nghệ đa nền tảng để phục vụ nhu cầu của công chúng.

Dưới sự tác động của cuộc cách mạng 4.0, hình ảnh quen thuộc của các nhà báo là cây bút, cuốn sổ và chiếc máy ảnh, nhưng nay đã khác rất nhiều. Thời điểm này, làm báo đôi khi phương tiện để tác nghiệp chỉ là... một chiếc điện thoại. Và nhờ công nghệ, người làm báo có thể sản xuất ra tất cả loại hình sản phẩm báo chí như truyền hình, text (chữ), âm thanh... chỉ sau vài giây.

Mở rộng quan điểm này, với hơn 10 năm nghiên cứu về xu hướng báo chí và xu hướng công nghệ trong báo chí, nhà báo Lê Quốc Minh - Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam đặt ra câu hỏi, liệu trước sự tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 phóng viên có dễ bị mất việc hay không khi mà máy móc có thể thay thế được cả con người?

Minh chứng cho điều này, tại tọa đàm nhiều ý kiến cho rằng, thời gian tới công nghệ viết tin tự động sẽ “cạnh tranh” việc làm với phóng viên, thậm chí khiến phóng viên mới vào nghề khó tìm việc hơn. Chẳng hạn, công nghệ cảm ứng, sự phát triển của hạ tầng viễn thông, công nghệ 3G, 4G phát triển, song song với nó là mạng xã hội thịnh hành, thân thiện với người dùng, làm tăng đột biến số công chúng tiếp cận với thông tin qua thiết bị thông minh.

Trong xu thế cách mạng công nghiệp 4.0, hình ảnh quen thuộc của các nhà báo là cây bút, cuốn sổ và chiếc máy ảnh đã dần bị thay thế. Ảnh: Đinh Luyện

Đặc biệt, các sản phẩm báo chí mới cũng ra đời làm thay đổi tiêu chí về sáng tạo báo chí. Những bài viết dài dòng nay thiếu sức hút công chúng, thay vào đó là thông tin đồ họa và các loại hình sản phẩm báo chí đa phương tiện, như clip dạng livestream trên mạng xã hội, hay các bản rapnews...

Tuy nhiên, một vấn đề khác đặt ra hiện nay là, trong khi công nghệ luôn “tự làm mới” thì nhà báo – yếu tố con người vẫn chưa hoàn toàn bắt nhịp được. Cụ thể, theo nhà báo Lê Quốc Minh, trong thời đại Kỷ nguyên số, một nhà báo hiện đại phải có đủ kỹ năng cần thiết như vừa biết viết, biết chụp, biết quay, biết sử dụng đồ họa, thậm chí biết cả lập trình. Tuy nhiên, hiện tìm được một phóng viên hội tụ đầy đủ cả những kỹ năng đó rất hiếm.

Cần cái tâm của người làm báo

Dưới sự sự chi phối của cách mạng công nghiệp 4.0, các nhà báo sẽ nhanh chóng phát hiện những xu hướng nội dung được thích và chia sẻ nhanh nhất, nhiều nhất. Nhiều ý kiến tại buổi tọa đàm cho rằng, bên cạnh công tác đổi mới cách thức đào tạo và công nghệ phục vụ báo chí thì những nền tảng cốt lõi như cách thức tiếp cận thông tin, cái tâm trong sáng của người làm nghề… vẫn đóng vai trò quyết định.

Công nghệ góp phần quan trọng nhưng nền tảng cốt lõi như cách thức tiếp cận thông tin, cái tâm trong sáng của người làm nghề… vẫn đóng vai trò quyết định. Ảnh: Đinh Luyện

Khẳng định điều này, Phó giáo sư, tiến sỹ Đỗ Thị Thu Hằng - Phó trưởng khoa Báo chí (Học viện Báo chí và tuyên truyền) nhấn mạnh: Công nghệ góp phần quan trọng nhưng không vì thế mà quên đi nền tảng. Vấn đề là cơ quan báo chí đưa ra nội dung gì, hình thức tiếp cận thế nào, vấn đề gì nên nói… để định hướng, giáo dục công chúng giúp họ tiếp cận thích hợp. Bởi lẽ, công nghệ phải phục vụ con người, và những người là báo cần cân nhắc để sử dụng chúng thế nào cho hiệu quả.

Đồng tình với quan điểm này, nhà báo Lê Quốc Minh khẳng định, công nghệ không thể thay thế cái tâm của người làm báo. Nói cách khác, dù là cách mạng công nghiệp 4.0 nhưng mỗi người làm báo đều có nhận định về một vấn đề theo cách riêng. Để làm tốt nhiệm vụ trong thời đại hiện nay, nhà báo phải luôn luôn giữ được những tiêu chuẩn quan trọng của người làm báo là sự thật, công bằng và cân bằng.