Cần xử lý hình sự để tăng mức răn đe

Bắt 2 giám đốc trong đường dây buôn bán, sản xuất tân dược giả

Quản lý dược tư nhân còn lỏng lẻo

Đã từ lâu, vấn đề hành nghề y, dược tư nhân, luôn khiến người dân lo ngại. Một số cơ sở hành nghề y đã thực hiện khám và điều trị rất nhiều bệnh nằm ngoài danh mục đăng ký, gây không ít biến chứng, thậm chí nhiều người bệnh bị mất mạng. Trong khi đó, nhiều công ty, cơ sở sản xuất, kinh doanh dược tư nhân được hình thành, kéo theo đó là các cửa hàng, quầy thuốc...mọc lên “như nấm” sau mưa, cùng với vô vàn tên thuốc, loại thuốc, khiến người tiêu dùng không biết đâu là thật, đâu là giả.

Kẽ hở trong quản lý kinh doanh tân dược tư nhân đã khiến tình trạng tẩy hạn sử dụng bùng nổ.

Mới đây khi một số cửa hàng kinh doanh tân dược trên địa bàn Hà Nội bị phát hiện và xử lý về việc “tẩy date” thuốc hết hạn sử dụng, tiếp tục bán ra thị trường, hơn 200 loại thuốc với khoảng 500 nghìn đơn vị thuốc, trong đó có cả những loại thuốc đặc trị được bán theo đơn...cũng bị chủ cơ sở tẩy date. Việc vi phạm pháp luật trắng trợn của chủ quầy tân dược trên đã khiến người dân không khỏi lo lắng, hoang mang. Trước sự việc trên, chị Hoàng Hương (Triều Khúc, quận Thanh Xuân, HN) cho biết: “Không thể chấp nhận được hành vi gian lận, hám lợi, bất chấp pháp luật để kinh doanh loại thuốc đã hết hạn sử dụng, không đảm bảo chất lượng của một số cửa hàng kinh doanh tân dược. Đây là việc làm tàn độc gây nguy hiểm đến tính mạng của người dân”.

Cùng chung quan điểm với chị Hương, bà Nguyễn Thị Tuyết, (58 tuổi, ở Xuân Đỉnh, quận Bắc Từ Liêm, HN), một cán bộ từng công tác trong ngành dược - cho biết, để kinh doanh và mở quầy thuốc tư nhân, chủ cửa hàng phải đảm bảo đủ các giấy tờ cần thiết như phải có bằng đại học, quầy thuốc phải đạt chuẩn về diện tích, thiết bị bảo quản, tủ kính, điều hòa...tuy nhiên, rất nhiều các quầy thuốc hiện nay chỉ trang bị cho có để tránh việc kiểm tra. “Chỉ cần có tiền, có bằng cấp theo quy định thì một người có thể mở hàng chục quầy tân dược, thậm chí nhiều người có nhiều vốn ở các thành phố lớn còn sẵn sàng thuê lại bằng cấp để kinh doanh. Đây là một trong những kẽ hở, đẩy việc kinh doanh tân dược vào việc khó kiểm soát. Để ngành kinh doanh tân dược tư nhân lộng hành như hiện nay, một phần cũng là do sự thiếu việc giám sát, sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm của một số các cấp, ngành trong việc quản lý”- bà Tuyết cho hay.

Cần chế tài đủ mạnh

Trên thực tế, tình trạng “tẩy date” tại một số cửa hàng kinh doanh tân dược chỉ là bề nổi của sự việc. Bởi theo chia sẻ của chị Hảo - một nhân viên bán thuốc tại chợ thuốc Ngọc Khánh (quận Ba Đình, Hà Nội), việc thuốc bị tẩy date sử dụng, đôi khi chính các nhà bán lẻ cũng không thể biết được, bởi nhiều loại thuốc, nguồn hàng đã bị tẩy date từ các nhà phân phối. “Nhiều loại thuốc chỉ cần dùng dụng cụ cạo hoặc lấy cồn lau hạn sử dụng đi, rồi dùng máy dập lại ngày sử dụng là được. Tuy nhiên, với nhiều loại thuốc thì cần phải có máy móc, họ sẽ lột đi lớp vỉ bên ngoài và đóng lại, với những loại này người trong ngành đôi khi cũng không thể biết được mà cần phải qua thiết bị kiểm tra”- chị Hảo cho hay. Trước vấn đề tân dược lộng hành và làm sai lệch hạn sử dụng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, Giáo sư Lê Đình Roanh – Bệnh viện Trí Đức cho rằng, đối với các tân dược đã hết hạn sử dụng, nếu quan sát bề ngoài thì rất khó nhận biết, tuy nhiên, về bản chất, thành phần của thuốc lúc này đã mất tác dụng điều trị hoặc mất đi hàm lượng hoạt chất cần thiết.

Ngoài ra, chúng có thể gây độc vì sự biến đổi chất của thuốc gây nguy hiểm cho người bệnh. Việc tân dược bị thay date, không chỉ dừng lại ở việc các cơ sở sản xuất, người bán hàng vì ham lợi nhuận nhắm mắt làm liều, hay là hành động bột phát, mà là việc có chủ đích, được chuẩn bị bài bản và lâu dài và phải có cả dây chuyền... dù nhóm người vi phạm có viện bất kỳ lý do nào, thì đây vẫn là hành vi tàn độc, gây nguy hiểm đến tính mạng người tiêu dùng, đó là chưa nói đến việc phải coi hành vi này là giết người. Hành vi vi phạm trên chắc chắn sẽ bị các cơ quan chức năng điều tra làm rõ. Thế nhưng, vấn đề khiến người dân quan tâm, đó chính là lỗ hổng trong quản lý, giám sát của Thanh tra Sở Y tế Hà Nội, của Cục quản lý Dược (Bộ Y tế)... trong việc quản lý và xử lý các loại thuốc kém chất lượng, hết hạn sử dụng tại các cơ sở kinh doanh tân dược tư nhân.

Theo luật sư Đào Đăng Sơn (Văn phòng Luật Đăng Sơn), với hành vi làm thay đổi hạn sử dụng tân dược sẽ bị xử lý theo Điều 14 của Nghị định 93/2011/NĐ-CP của Chính phủ, phải chịu mức xử phạt lên đến 40 triệu đồng, kèm theo đó là việc tước giấy chứng nhận đủ điểu kiện kinh doanh không thời hạn đối với cơ sở kinh doanh, hoặc tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam không thời hạn. Đồng thời buộc tiêu hủy toàn bộ số thuốc vi phạm. “Cần phải tăng nặng mức chế tài đối với những hành vi này, nếu sự việc có tính chất nghiêm trọng thì cần phải xử lý hình sự và phạt tù để răn đe”.

Đạt Đỗ