Cần thay đổi tư duy làm phim tài liệu

Phim tài liệu Việt Nam đã có thời vẻ vang, mang lại niềm tự hào cho điện ảnh nước nhà nhưng với cách làm lạc hậu như hiện nay, phim tài liệu Việt chỉ có thể ngậm ngùi mơ về quá khứ.
Tăng cơ hội giao lưu phim tài liệu Việt Nam và châu Âu
Dân đóng góp 500 triệu làm phim tài liệu về Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Cái khó bó cái khôn

Điện ảnh Việt Nam đã có những thước phim tài liệu giá trị ghi danh ở các giải thưởng quốc tế như: “Đường dây lên sông Đà” đoạt giải Bồ câu vàng tại LHP tại Đức (1982); phim “Chìm nổi sông Hương” giành danh hiệu “Kịch bản xuất sắc” tại LHP Nhật Bản (1995); “Chị Năm khùng” đoạt giải “Phim tài liệu xuất sắc” nhất tại LHP châu Á – Thái Bình Dương (2000);… Tuy nhiên, trong một vài năm trở lại đây, phim tài liệu Việt đang thiếu những tác phẩm ghi dấu ấn trong lòng người hâm mộ.

Chia sẻ về vấn đề này, bà Phạm Thị Tuyết, Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, cho hay, các hãng phim tài liệu nhà nước đang gặp rất nhiều khó khăn. Trước hết là về nguồn nhân lực. Hiện nay, người yêu điện ảnh tài liệu chỉ ở một chừng mực nào đó cộng với thu nhập thấp nên những người trẻ thực sự đam mê để bước chân đến với các hãng phim tài liệu rất ít. Bên cạnh đó, các bộ phim sản xuất ra phải phù hợp với định dạng của thế giới thì mới mong mang phim đi công chiếu. Đối với thiết bị điện ảnh, 5 năm đến 7 năm đã thay đổi công nghệ rất nhiều mà giá tiền của các thiết bị vô cùng đắt. Đây là bài toán rất khó cho các hãng phim hoạt động với mục đích chính trị như Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương. Ngoài ra, trong bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn, nguồn phim của các đơn đặt hàng cũng bị hạn chế.

Cần thay đổi tư duy làm phim tài liệu
Một cảnh trong bộ phim tài liệu “Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng”

Cũng theo bà Tuyết, mặc dù được nhà nước quan tâm nhưng nguồn tài chính để ổn định và phát triển cho các hãng phim tài liệu còn hạn hẹp. Tại Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, một năm sản xuất được gần 20 bộ phim bằng nguồn ngân sách nhà nước, so với những đề tài, sự kiện diễn ra hàng ngày, hàng giờ cần được đưa lên phim để tuyên truyền là không nhiều. “Phim tài liệu mang lại những giá trị tích cực của cuộc sống, được ví là cuốn album ảnh của quốc gia. Có thể, lúc này khó khăn thì thấy tư liệu lưu trữ là bình thường, nhưng hôm nay là hiện tại, ngày mai lại là lịch sử. Nếu như chúng ta có nhiều tư liệu để lưu trữ thì sau này nó cũng như là một di sản của Việt Nam, một di sản thế giới”, bà Phạm Thị Tuyết trăn trở.

Làm gì để phim tài liệu hút khán giả?

Hầu như các đạo diễn phim tài liệu chỉ làm phim theo đơn đặt hàng, phục vụ cho tuyên truyền các sự kiện của nhà nước, nội dung chủ yếu xoay quanh về truyền thống cách mạng, về biển đảo, quê hương,…Trong khi đó những đề tài góc cạnh về cuộc sống như tham nhũng, giới tính,… mang tính thời sự được dư luận quan tâm thì các nhà làm phim lại ngại chạm tới vì sợ không “an toàn”.

Theo đạo diễn Lâm Nguyễn Quang Tâm, muốn một bộ phim tài liệu chạm được đến trái tim khán giả trước hết câu chuyện phải đủ thuyết phục bản thân đạo diễn, sau mới mong thuyết phục được khán giả. Mỗi đạo diễn phải trả lời được những câu hỏi: Đề tài này có vừa sức mình hay không, bản thân có vượt qua được những khó khăn khi thực hiện đề tài ấy thì mới nghĩ đến việc bắt tay vào làm. Phim tài liệu của chúng ta đang thiếu sự đào sâu vào cuộc sống, các đề tài đều na ná như nhau. Sở dĩ như vậy vì các nhà làm phim đang gặp khó về rào cản thời gian. Các đơn vị sản xuất bắt buộc phải hoàn thành một bộ phim trong một khoảng thời gian nhưng cuộc sống đâu chỉ diễn ra trong một tuần hay hai tuần nên phim tài liệu không thể đào sâu, diễn tả hết được cuộc sống.

Thực tế, cái khó của phim tài liệu không chỉ nằm ở vấn đề tài chính. Hiện nay, những nhà làm phim tài liệu còn đang gặp khó về đề tài. Hầu như các đạo diễn phim tài liệu chỉ làm phim theo đơn đặt hàng, phục vụ cho tuyên truyền các sự kiện của nhà nước, nội dung chủ yếu xoay quanh về truyền thống cách mạng, về biển đảo, quê hương,… Trong khi đó những đề tài góc cạnh về cuộc sống như tham nhũng, giới tính,… mang tính thời sự được dư luận quan tâm thì các nhà làm phim lại ngại chạm tới vì sợ không “an toàn”. Bên cạnh đó không phải đề tài nào các hãng làm phim tài liệu nhà nước cũng được làm.

Các xuất chiếu những bộ phim tài liệu trong kỳ Liên hoan phim tài liệu Việt Nam – châu Âu lần thứ 7 vừa diễn ra đều chật kín khán giả, chứng tỏ rằng phim tài liệu vẫn còn sức sống. Nhưng làm thế nào để phim tài liệu chạm được tới trái tim khán giả vẫn rất cần sự thay đổi tư duy của các nhà làm phim. Bộ phim “Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng” là một ví dụ điển hình. Một đề tài mang tính bứt phá về những mảnh đời đầy éo le trong “thế giới bóng gió” chính là chìa khóa dẫn đến thành công của bộ phim này. Nhiều khán giả đã khóc khi xem. Họ khóc vì thương cảm cuộc đời của những nhân vật, khóc vì cảm phục sự dấn thân của nữ đạo diễn trẻ Nguyễn Thị Thắm. Bộ phim đã tham dự rất nhiều các kỳ liên hoan trong và ngoài nước và giành được nhiều giải thưởng uy tín trên thế giới. Tuy không mang lại hiệu quả về kinh tế nhưng phim tài liệu lại là một kho tàng văn hóa vô giá. Rõ ràng, phim tài liệu Việt Nam vẫn đang thiếu sự đầu tư đúng mức. Ngoài những khó khăn về tài chính, rất cần các nhà làm phim thay đổi tư duy cũ kỹ trong cách thể hiện để phim tài liệu Việt Nam hấp dẫn hơn trong mắt khán giả.

Lưu Nhi

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).

Tin khác

Tài tử Will Smith tái xuất

Tài tử Will Smith tái xuất

(LĐTĐ) Will Smith sẽ trở lại màn ảnh với phim “Bad Boys 4”, sau scandal đánh Chris Rock ở Oscar 2022.
Hé lộ quá trình làm phim bom tấn "Godzilla x Kong: Đế chế mới"

Hé lộ quá trình làm phim bom tấn "Godzilla x Kong: Đế chế mới"

(LĐTĐ) Sau thành công của phần phim "Godzilla đại chiến Kong", đạo diễn Adam Wingard và ê-kíp của ông sẽ trở lại với màn hợp sức của hai siêu quái trong "Godzilla x Kong: Đế chế mới". Với một quy mô đồ sộ hơn, quá trình chế tác bộ phim ẩn giấu nhiều sự thật thú vị cùng những con số cực kỳ ấn tượng.
Ông Hoàng Anh Tuấn làm HLV trưởng đội tuyển U23 Việt Nam

Ông Hoàng Anh Tuấn làm HLV trưởng đội tuyển U23 Việt Nam

(LĐTĐ) Ngày 28/3/2024, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam chính thức bổ nhiệm ông Hoàng Anh Tuấn làm huấn luyện viên (HLV) trưởng đội tuyển U23 Việt Nam tham dự Vòng chung kết Giải bóng đá U23 châu Á 2024.
Đen Vâu, Double2T lập cú đúp tại Giải Cống hiến lần 18 năm 2024

Đen Vâu, Double2T lập cú đúp tại Giải Cống hiến lần 18 năm 2024

(LĐTĐ) Lễ trao giải Cống hiến lần 18 năm 2024 do báo Thể thao và Văn hóa - Thông tấn xã Việt Nam tổ chức diễn ra tối 27/3 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Đây là mùa giải Cống hiến lần 18 và là mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là Giải Âm nhạc Cống hiến và Giải Thể thao Cống hiến.
"Dữ phượng hành": Màn tái hợp của Triệu Lệ Dĩnh và Lâm Canh Tân

"Dữ phượng hành": Màn tái hợp của Triệu Lệ Dĩnh và Lâm Canh Tân

(LĐTĐ) Sau hơn 1 tuần lên sóng, "Dữ phượng hành" bội thu kỷ lục khi liên tiếp đứng đầu các bảng xếp hạng xứ Trung như Maoyan, Douban, Xunyi. Trên bảng xếp hạng hot search Weibo, phim trở thành chủ đề "nóng bỏng tay" với hơn 1.963 chủ đề, tăng hơn 6.5 tỷ lượt tiếp cận, thu về 30 triệu lượt thảo luận.
Đức và Hà Lan: Toni Kroos kiến tạo, Goal-line công nhận bàn thắng

Đức và Hà Lan: Toni Kroos kiến tạo, Goal-line công nhận bàn thắng

(LĐTĐ) Rạng sáng 27/3 (giờ Việt Nam), đã diễn ra trận thi đấu giao hữu giữa đội tuyển Đức và Hà Lan. Tiền vệ lão tướng Toni Kroos đá phạt góc, giúp đồng đội ghi bàn ấn định chiến thắng 2-1 trước đội tuyển Hà Lan.
Cristiano Ronaldo trở lại, kết quả Bồ Đào Nha thua Slovenia

Cristiano Ronaldo trở lại, kết quả Bồ Đào Nha thua Slovenia

(LĐTĐ) Bồ Đào Nha thua Slovenia 0-2, dù tiền đạo Cristiano Ronaldo trở lại. Mạch toàn thắng của huấn luyện viên Roberto Martinez đã bị chặn lại.
24 đội bóng tham dự vòng chung kết EURO 2024

24 đội bóng tham dự vòng chung kết EURO 2024

(LĐTĐ) Rạng sáng 27/3, loạt trận chung kết vòng play-off EURO 2024 đã diễn ra. Gruzia, Ukraine và Ba Lan là những cái tên cuối cùng góp mặt ở vòng chung kết EURO 2024.
Liên đoàn Bóng đá Việt Nam chấm dứt hợp đồng với HLV Troussier

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam chấm dứt hợp đồng với HLV Troussier

(LĐTĐ) Liên đoàn Bóng đá Việt Nam và huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia (ĐTQG) Việt Nam - ông Philippe Troussier cùng đi đến thỏa thuận chấm dứt hợp đồng từ ngày 26/3/2024.
Thua Indonesia 0-3, tuyển Việt Nam tái hiện kỷ niệm buồn 20 năm trước

Thua Indonesia 0-3, tuyển Việt Nam tái hiện kỷ niệm buồn 20 năm trước

(LĐTĐ) 20 năm trước tại giải đấu AFF Cup 2004, tuyển Việt Nam trên sân Mỹ Đình đã thua 0-3 trước Indonesia. 20 năm sau cũng trên sân Mỹ Đình, Việt Nam lại thua 0-3. Lần này tuyển Việt Nam do HLV Troussier dẫn dắt, với lối chơi rất vô hồn và cách dùng người của vị chiến lược gia người Pháp là rất khó hiểu.
Xem thêm
Phiên bản di động