Để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chất lượng GCCN có vai trò quyết định đến năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và sự phát triển của đất nước. Vì vậy, góp ý vào dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, nhiều ý kiến cho rằng, Đảng cần tập trung lãnh đạo thực hiện bằng được quốc sách hàng đầu là giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ.

Tổng hợp các ý kiến góp ý vào dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, có thể thấy điểm thống nhất là: Nâng cao năng lực, vị thế và đời sống của công nhân chính là yếu tố cốt lõi để củng cố bản chất GCCN của Đảng và bảo đảm vai trò tiên phong của GCCN Việt Nam trong thời kỳ mới.

Muốn vậy, cần một tư duy mới về phát triển nguồn nhân lực công nhân, coi trọng năng lực sáng tạo, học tập suốt đời, kỷ luật, tác phong công nghiệp và khả năng thích ứng công nghệ. Đó cũng là con đường để GCCN Việt Nam tiếp tục là lực lượng trung tâm, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững đất nước.

Căn cứ vào bối cảnh quốc tế hiện nay, thực tiễn 40 năm đổi mới cùng yêu cầu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, việc giữ vững và tăng cường bản chất GCCN của Đảng được coi là yêu cầu cấp thiết, là nhân tố quyết định để Đảng tiếp tục là đội tiên phong lãnh đạo GCCN và toàn dân tộc.

Trong phần XII của Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam về Phát huy mạnh mẽ vai trò chủ thể của nhân dân, dân chủ xã hội chủ nghĩa, sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, có nêu rõ: “Xây dựng GCCN Việt Nam hiện đại, lớn mạnh về cả số lượng và chất lượng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giác ngộ giai cấp, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, thực sự là giai cấp lãnh đạo sự nghiệp cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam.”

Tham gia góp ý vào Dự thảo Văn kiện do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chủ trì tổ chức, TS Phạm Thị Hoàng Hà - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh - cho rằng: Dự thảo hiện nay mới nhấn mạnh các yêu cầu về phẩm chất đối với GCCN như bản lĩnh chính trị vững vàng, giác ngộ giai cấp, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, mà chưa nêu rõ yêu cầu về năng lực.

Theo đó TS Phạm Thị Hoàng Hà kiến nghị bổ sung yêu cầu về năng lực của GCCN, gồm: “có trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cao, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động, thích ứng với sản xuất công nghiệp hiện đại”. Bởi hơn lúc nào hết, để đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cạnh tranh lao động trong khu vực và trên thế giới, phải xây dựng GCCN Việt Nam có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, có ý thức kỷ luật cao đáp ứng yêu cầu phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ hiện nay.

Cùng với đó, TS Phạm Thị Hoàng Hà cũng đề nghị cần bổ sung chính sách cụ thể nhằm nâng cao vị thế và đời sống công nhân, trong đó trọng tâm là nâng cao năng lực toàn diện. “Mục tiêu cuối cùng là nâng cao vị thế và đời sống công nhân, nhưng muốn vậy, trước hết phải nâng cao năng lực của họ. Nếu công nhân không có năng lực tốt thì không thể có vị thế và đời sống tốt; không có vị thế và đời sống tốt thì không ai mong muốn trở thành công nhân - khi đó, chủ nghĩa xã hội cũng chỉ là không tưởng.” - TS Phạm Thị Hoàng Hà nêu quan điểm.

Từ góc nhìn trên, TS Phạm Thị Hoàng Hà đề xuất 3 nhóm giải pháp mới: “Đặt yêu cầu “nâng cao năng lực, vị thế, đời sống công nhân” lên hàng đầu. Chủ động dự báo, đón đầu đào tạo công nhân cho các ngành kinh tế mới nổi như trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn, thương mại điện tử, công nghiệp game - những lĩnh vực có giá trị gia tăng cao và thân thiện với môi trường. Bảo đảm môi trường lao động và xã hội an toàn, văn hóa lành mạnh để công nhân yên tâm làm việc, cống hiến và tái tạo sức lao động”.

Đánh giá cao dự thảo Báo cáo trình Đại hội XIV của Đảng đã thể hiện rõ khát vọng phát triển đất nước toàn diện, song để đạt mục tiêu đó, PGS.TS Dương Văn Sao - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Công đoàn - nhấn mạnh rằng: Chất lượng GCCN có vai trò quyết định đến năng suất, hiệu quả sản xuất, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và của cả nền kinh tế.

Theo đó, PGS.TS Dương Văn Sao kiến nghị với Đảng: “Phải tập trung lãnh đạo thực hiện bằng được quốc sách hàng đầu là giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ. Đây là chìa khóa của phát triển, là giải pháp chiến lược để xây dựng xã hội học tập và xã hội lao động sáng tạo.

Đảng và Nhà nước cần quan tâm đầu tư mạnh cho đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng công nhân, nhất là công nhân trẻ, đồng thời thực hiện cơ chế tuyển chọn, sử dụng cán bộ ưu tú xuất thân từ công nhân để tăng tỷ lệ đại diện của giai GCCN trong bộ máy lãnh đạo các cấp”.

Nghiên cứu khá sâu dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng, TS Nguyễn Ngọc Ân - Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam nhận định: Trong bối cảnh toàn cầu hóa và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tri thức là nguồn lực quan trọng hàng đầu. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã xác định: “Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập suốt đời, phát triển các mô hình, phương thức, phong trào học tập theo hướng đa dạng hóa, phù hợp với từng đối tượng, từng địa phương.”

TS Nguyễn Ngọc Ân cho rằng, phát triển xã hội học tập trong công nhân lao động không chỉ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn là giải pháp chiến lược để xây dựng GCCN Việt Nam hiện đại, có tri thức, kỹ năng và bản lĩnh, đủ sức đảm nhận vai trò tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời gian tới.

Từ thực tiễn và những đòi hỏi trong giai đoạn hiện nay, TS Nguyễn Ngọc Ân đề xuất: Cần hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy học tập suốt đời; ưu tiên nguồn lực tài chính hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động tham gia đào tạo; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đào tạo qua các ưu đãi thuế, tín dụng; tăng cường liên kết giữa Nhà nước - doanh nghiệp - Công đoàn - cơ sở giáo dục nghề nghiệp; ứng dụng công nghệ số trong công nhận kết quả học tập không chính quy.

Đồng tình với quan điểm trên, đồng thời khẳng định nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng và tri thức trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, nhất là trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số quốc gia, ông Lê Đình Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực phụ trách Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội cho biết: “Thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tổ chức Công đoàn ngoài việc tuyên truyền, vận động công nhân lao động, còn chủ động phối hợp với chủ sử dụng lao động nâng cao trình độ, tổ chức các khóa bồi dưỡng trau dồi về kỹ năng, tay nghề cho công nhân lao động; qua đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Tại Thủ đô Hà Nội, hằng năm, Liên đoàn Lao động Thành phố đều phối hợp với Ủy ban nhân dân Thành phố tổ chức Hội thi Thợ giỏi thành phố nhằm khuyến khích phong trào học nghề, rèn nghề, tôn vinh người thợ giỏi, người lao động sáng tạo - những nhân tố trực tiếp góp phần xây dựng Thủ đô và đất nước. Hội thi cũng là dịp để công nhân các doanh nghiệp trên địa bàn giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao tay nghề, qua đó hình thành đội ngũ công nhân kỹ thuật lành nghề, có tác phong công nghiệp, kỷ luật và trách nhiệm cao, đáp ứng yêu cầu kỷ nguyên mới”.

Từ thực tiễn ngành Dệt May với hơn 2,5 triệu lao động, chủ yếu là công nhân trực tiếp sản xuất, góp ý vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng, bà Phạm Thị Thanh Tâm - Chủ tịch Công đoàn Dệt May Việt Nam bày tỏ: Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng chỉ rõ “Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập suốt đời, phát triển các mô hình, phương thức, phong trào học tập theo hướng đa dạng, phù hợp với các đối tượng, từng địa phương; phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị trong việc nâng cao ý thức tự học, tự rèn luyện, tự trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ của mọi người dân, mọi lứa tuổi”.

Theo bà Tâm, Công đoàn Dệt May Việt Nam nhận thức sâu sắc rằng: Học tập suốt đời trong công nhân lao động không chỉ là yêu cầu khách quan của thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, mà còn là nền tảng để xây dựng GCCN hiện đại, lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị và tay nghề. Công đoàn Dệt May Việt Nam thống nhất với tư duy đổi mới toàn diện của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV về giáo dục - đào tạo, đặc biệt là việc học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập như một định hướng chiến lược để phát triển con người Việt Nam toàn diện.

Từ thực tiễn của ngành, nơi có hơn 2,5 triệu lao động, chủ yếu là công nhân trực tiếp sản xuất, trình độ trung học phổ thông trở xuống, Chủ tịch Công đoàn Dệt May Việt Nam đề nghị một số nội dung cần được bổ sung, làm rõ và cụ thể hóa hơn, để giáo dục - đào tạo thực sự gắn với thị trường lao động, với sản xuất, và với sự phát triển của GCCN hiện đại. Cụ thể: “Văn kiện cần nêu rõ đào tạo nghề nghiệp phải gắn chặt với nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động. Cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề và kỹ năng số cho người lao động; được hưởng chính sách ưu đãi thuế, tín dụng, khen thưởng xứng đáng. Đồng thời, nên mở rộng các mô hình học tập suốt đời theo đặc thù từng ngành nghề, lĩnh vực, góp phần thực hiện thành công chủ trương “đổi mới căn bản cơ chế tài chính và đầu tư cho giáo dục - đào tạo” mà dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã đề ra”, bà Tâm góp ý.

----------------------

Lan Ngọc - Phạm Thắng