Chùa Vua - Đấu trường cờ tướng danh tiếng đất Thăng Long

	Độc đáo ngôi đình cổ xứ Đoài có tuổi đời 350 năm
	Nhà hát Múa rối Thăng Long - "Địa chỉ đỏ" giữ hồn văn hoá dân tộc
	Hàng trăm kỳ thủ so tài tại lễ hội cờ tướng Chùa Vua

Lịch sử chùa Vua bắt đầu từ cách đây gần nghìn năm, dưới triều đại nhà Lý. Sang thời Lê sơ (1428-1527), hằng năm, trước khi vua quan đến đàn Nam Giao tế cáo trời đất thường đến chùa để lễ cầu quốc thái dân an.

Bởi thế, dân gian quen gọi là chùa Vua. Sau đó một vị hoàng tử dựng điện thờ tiên Đế Thích cạnh chùa và dùng chùa làm trung tâm đấu cờ tướng của Thăng Long. Từ đó đến nay, chùa Vua trở thành đấu trường cờ tướng danh tiếng bậc nhất Thăng Long.

Đi qua cổng tam quan với gác chuông rất đẹp là tới sân đánh cờ. Đây là nơi diễn ra những huyền vi, ảo diệu của các thế cờ trong cuộc thi mỗi năm. Bàn cờ được kẻ bằng vôi trên một sân lát bằng đá xanh.

Trong những ngày thường thế này, các vị trí đặt quân trên bàn cờ được đặt các chậu cảnh. Trên thân chậu cũng ghi tên quân với tướng, sĩ, tượng, xe, pháo, mã…

Lễ hội chùa Vua được tổ chức từ mồng 5 đến mồng 9 tháng Giêng Âm lịch hằng năm.

Đi qua sân đánh cờ là đến thẳng điện thiên đế thờ tiên Đế Thích. Phía bên trái điện là chùa Hưng Khánh thờ Phật. Thần Đế Thích vốn xuất phát từ tín ngưỡng đạo Bà La Môn ở Ấn Độ. Ở Ấn Độ, Đế Thích là vị thần sấm sét. Nhưng khi du nhập vào Việt Nam lại trở thành vị thần có khả năng cải tử hoàn sinh và là vua của môn cờ tướng.

Ở nhiều chùa nước ta, tượng Đế Thích thường bố trí Đại Phạm Thiên đứng hai bên tòa Cửu long (tức là Thích Ca sơ sinh có chín con rồng chầu) đặt ở bàn thờ dưới cùng của tòa Tam Bảo. Tượng Đế Thích và Đại Phạm Thiên là hai vị thần thường xuyên hỗ trợ Đức Thích Ca khi ngài chưa thành Phật.

Đế Thích được xem là bậc cao cờ nhất "cờ cao Đế Thích chấp đôi xe". Ngài thường chu du, biến hóa xuất hiện khắp nơi trong chốn Tam Thiên thế giới để trừ tai, giải nạn cho mọi người. Do đó ngạn ngữ có câu "Ai muốn sống lâu thì cầu Đế Thích".

Hàng năm, từ mồng 5 đến mồng 9 tháng Giêng, kỳ thủ khắp nơi tìm về chùa Vua lễ tiên Đế Thích và so tài đấu cờ. Ngoài ra còn có cả kỳ thủ các nước láng giềng như Trung Quốc, Lào, Campuchia… cũng tìm sang thi đấu, thể hiện tiếng tăm của cuộc thi.

Lễ hội khá hấp dẫn, ngoài phần nghi lễ như ở các đền, chùa khác, thì nội dung chính của ngày lễ là mở hội cờ. Ngày đầu khảo trịch (đấu loại), hội cờ các nơi cử đại diện đến thi đấu vào lễ đức vua, tiếp đó phải đấu với một người trong ban tổ chức giải.

Sau khi vượt qua vòng sơ tuyển, các kỳ thủ sẽ chính thức so tài trong các ngày tiếp theo. Các cuộc thi được tổ chức theo thể thức loại trực tiếp. Ngày cuối cùng chỉ còn hai đấu thủ, ai giành được phần thắng chung kết, ấy là người phá giải cờ.

Từ nhiều năm nay, hội cờ chùa Vua được thực hiện theo thể thức thi đấu quốc tế, trong vòng một giờ đồng hồ, mỗi đấu thủ phải đi được 20 nước, bên nào không thực hiện được sẽ bị trừ điểm. Cuối ngày, người đạt giải được ban tổ chức xướng tên và trịnh trọng trao giải.

P.B