Cầu Thê Húc – Chứa đựng nét đẹp văn hóa của người Hà Thành

12:09 | 27/10/2019
(LĐTĐ) Cầu Thê Húc là cây cầu nổi bật với sắc đỏ thắm giữa lòng Hồ Gươm. Bao đời nay, cây cầu này được coi một biểu tượng cho nét đẹp văn hóa của người Hà Nội. Nó mang lối kiến trúc có một không hai và chứa đựng nhiều ý nghĩa mang giá trị văn hóa Việt phong phú.  
cau the huc chua dung net dep van hoa cua nguoi ha thanh Tỏa sáng Văn hóa - Du lịch Thủ đô
cau the huc chua dung net dep van hoa cua nguoi ha thanh Không nên để các cháu trèo lên Tháp Bút
cau the huc chua dung net dep van hoa cua nguoi ha thanh Hồ Gươm - trong dòng ký ức

Ở thế kỷ 21, có một Hà Nội đang thay da đổi thịt từng ngày, náo nhiệt, nhộn nhịp và phát triển. Thế nhưng vẫn có một Hà Nội đang cần mẫn bảo tồn những tinh hoa văn hóa của dân tộc, trong đó có nét độc đáo hiếm trong kiến trúc của cầu Thê Húc bên bờ Hồ Gươm.

Hàng trăm năm nay, cầu Thê Húc cũng là điểm thăm quan thú vị cho du khách trong và ngoài nước. Chị Nguyễn Ngọc Mai (Hà Tĩnh) chia sẻ: “Mỗi lần đến Hà Nội tôi thường tìm về Hồ Gươm và nhất định phải đặt chân lên cầu Thê Húc một lần. Đứng ở trên cầu ngắm nhìn xung quanh, tôi cảm nhận được đầy đủ nhất sự dịu dàng của Hà Nội”.

cau the huc chua dung net dep van hoa cua nguoi ha thanh
Cầu Thê Húc nối đền Ngọc Sơn với bờ. (Ảnh: Thanh Tùng)

Có thể nói, trong suốt chiều dài hơn một thế kỷ qua, cầu Thê Húc đã trở thành biểu tượng cho nét đẹp văn hóa và tâm linh của người Hà Thành. Đi cùng với quãng thời gian ấy là những giá trị lịch sử và những câu chuyện không phải ai cũng biết.

Theo sử sách còn ghi lại, năm 1865 dưới triều Tự Đức, Nguyễn Văn Siêu ((1799-1872, một đại danh sĩ của đất Bắc Hà) đã cho xây cầu nối bờ với đền Ngọc Sơn và đặt tên nó là Thê Húc, nghĩa là “giọt ánh sáng đậu lại” hay “Ngưng tụ hào quang”. Cây cầu này gồm 15 nhịp, có 32 chân cột gỗ tròn xếp thành 16 đôi, mặt cầu lát ván, thành sơn màu đỏ sẫm, chữ Thê Húc được thếp vàng.

Thú vị nhất là cầu Thê Húc dẫn đến cổng đền Ngọc Sơn, còn gọi là Đắc Nguyệt lâu (lầu được trăng) nằm ẩn núp dưới bóng cây đa cổ thụ. Đắc Nguyệt lâu là một gác chuông hai tầng, kiến trúc tựa như Khuê Văn Các ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Lầu có đắp hình long mã và rùa thần đội đồ thư và gươm báu hai bên, kèm đôi câu đối tượng trưng cho tấm lòng thanh bạch của sĩ phu Bắc Hà: “Cầu gỗ như chiếc cầu vồng đưa lên hồ đảo. Lầu cao soi trăng sáng nằm giữa lòng hồ”.

Trong lịch sử tồn tại của mình, cầu Thê Húc đã trải qua nhiều câu chuyện đáng nhớ. Tương truyền, từ khi có cầu Thê Húc thì sỹ tử thi Hương chen nhau vào đền Ngọc Sơn thắp hương cầu khấn rất đông. Vào mỗi mùa thi, cụ từ trông đền phải cho người ra nhắc nhở thí sinh không chen lấn vì sợ sập cầu.

cau the huc chua dung net dep van hoa cua nguoi ha thanh
Bao nhiêu năm qua, sắc đỏ của cầu Thê Húc vẫn là điểm nhấn giữa lòng Hồ Gươm. (Ảnh: Thanh Tùng)

Giai đoạn 1882-1887, đền Ngọc Sơn trở thành nơi ở của một viên quan tư trong quân đội viễn chinh Pháp. Trước cảnh ngang trái, một thanh niên trí thức tên là đã nảy ra ý định đốt cầu để cảnh cáo thực dân Pháp xúc phạm cõi tâm linh. Sau vụ việc này, cầu Thê Húc được xây lại. Kết cấu cầu mới cong hơn để chịu lực tốt hơn, mặt cầu được lát ván dọc thay vì ván ngang như cầu cũ.

Cây cầu mới này đã tồn tại thêm 55 năm nữa, trước khi xảy ra một sự cố nghiêm trọng. Đó là vào đêm Giao thừa năm 1952, do khách đi lễ đền Ngọc Sơn quá đông, cầu đã bị quá tải và gãy một nhịp.

Cầu Thê Húc được xây lại lần hai, để tăng độ bền, móng cầu được đúc bằng xi măng thay vì dùng cấu trúc gỗ. Cây cầy mới vẫn mang dáng cầu vòng như xưa nhưng độ cong lớn hơn cầu cũ, vẫn giữ nguyên 16 hàng cọc, các dầm ngang và dọc đúc bằng bê tông thay cho dầm gỗ. Mặt cầu và thành cầu vẫn là gỗ. Ván mặt cầu lại là ván đặt ngang như thuở sơ khai.

Đặc biệt, bao nhiêu năm qua sắc sơn đỏ vẫn chưa bao giờ thay đổi, người ta nói rằng vốn dĩ màu sắc ấy có sự liên quan mật thiết đến ý nghĩa tâm linh của cầu. Cầu Thê Húc được coi là biếu tượng của mặt trời, với ý nghĩa là sự sống, là mọi nguồn của hạnh phúc cũng như là ước vọng truyền đời từ thời cổ xưa đến nay.

Thanh Tùng

© 2021 Ghi rõ nguồn "laodongthudo.vn" khi phát hành lại thông tin từ website này