Kỳ 1: Dấu hiệu bất thường trong thu hồi đất

Giải quyết khiếu nại về đất đai: Không được làm qua loa!

Theo hồ sơ chúng tôi nhận được, vào tháng 10/2009, UBND xã Cốc Lầu và Hội đồng bồi thường tái định cư (BTTĐC) công trình Thủy điện Nậm Lúc thông báo đến các hộ dân thuộc khu vực quy hoạch, phải kiểm kê tài sản trên đất, để thu hồi đất phục vụ xây dựng Thủy điện Nậm Lúc.

Ngày 17/12/2009, Công ty Cổ phần thủy điện Đông Nam Á - Nậm Lúc, Hội đồng BTTĐC công trình Thủy điện Nậm Lúc và UBND xã Cốc Lầu lập Biên bản làm việc với gia đình bà Vũ Thị Huyền về việc, thống kê cây cối, hoa màu; đo đạc diện tích đất phục vụ công tác bồi thường, GPMB, đồng thời ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường.

Khu vực diện tích đất thu hồi dự án Thủy điện Nậm Lúc của gia đình bà Huyền.

Ngày 19/4/2010, UBND huyện Bắc Hà ra Quyết định số 243/QĐ-UBND về việc, thu hồi đất (lần 1) để xây dựng công trình Thủy điện Nậm Lúc. Quyết định nêu rõ, thu hồi 356.505,8m2 đất của 62 hộ gia đình có đất tại 2 xã Cốc Lầu và xã Nậm Lúc (huyện Bắc Hà). Trong đó, gia đình bà Vũ Thị Huyền bị thu hồi 20.190m2 đất ở vị trí dọc theo sông Chảy, thuộc địa bàn xã Cốc Lầu.

Theo bà Vũ Thị Huyền, thời điểm năm 2010, chồng bà là ông Trần Văn Bạo lâm bệnh nặng và qua đời. Vừa phải lo toan cuộc sống, lại lo việc học hành cho các con, bà Huyền không quan tâm đến phần diện tích đất thu hồi, cũng như kế hoạch bồi thường, GPMB.

Tuy nhiên, khoảng năm 2014, sau khi dự án Thủy điện Nậm Lúc triển khai xong phần GPMB, tiến hành thi công dự án và các hộ gia đình đã nhận xong tiền đền bù, nhưng gia đình bà Huyền vẫn không nhận được tiền đền bù, hay bất kỳ văn bản thông báo nào liên quan đến vấn đề này. Nghi ngờ có sự khuất tất nên bà Huyền đã gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng huyện Bắc Hà.

Liên quan đến vấn đề “chậm” đền bù, trao đổi với PV ông Nguyễn Tài Nghệ - Phó Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Bắc Hà cho biết, sau khi kê khai, kiểm đếm tài sản và có các quyết định thu hồi, bồi thường hỗ trợ…Hội đồng BTTĐC phát hiện phần diện tích gia đình bà Huyền “có điều lạ”, trong đó có việc gia đình bà Huyền mua lại phần đất của 3 hộ gia đình với số tiền “quá rẻ” và một số giấy tờ mua bán viết tay “không hợp lệ” nên tạm dừng chi trả.

Cũng theo ông Nghệ, thời điểm kê khai kiểm đếm tài sản, gia đình ông Bạo, bà Huyền không cung cấp được các giấy tờ liên quan đến diện tích đất thu hồi, mãi sau này xuất hiện tranh chấp mới đưa ra các giấy tờ mua bán đất viết tay. Về vấn đề này bà Vũ Thị Huyền khẳng định, thời điểm năm 2009 khi Hội đồng BTTĐC kiểm đếm tài sản gia đình bà đã xuất trình đầy đủ giấy tờ liên quan và không có bất kỳ tranh chấp nào.

Theo các tài liệu phóng viên có được cũng cho thấy, thời điểm 2010, gia đình bà Huyền đã được UBND huyện Bắc Hà ra quyết định thu hồi đất và lên phương án đền bù, chi trả GPMB. Vì thế, nếu xảy ra việc tranh chấp và không cung cấp đủ giấy tờ liên quan như lời ông Phó Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bắc Hà tại thời điểm kiểm đếm, kê khai tài sản, thì tại sao gia đình bà Huyền vẫn được đưa vào danh sách chi trả, thu hồi đất? Vì sao Hội đồng BTTĐC không cung cấp thông tin này cho gia đình bà Huyền ngay thời điểm đó, mà phải đến năm 2014 khi có đơn khiếu nại của gia đình bà Huyền gửi đến các cơ quan chức năng, thì thông tin “đất tranh chấp” mới được đưa ra và gia đình bà Huyền mới biết thông tin này?.

Đặc biệt hơn, từ thời điểm diễn ra việc mua bán đất giữa gia đình bà Huyền với 3 hộ gia đình ông Hồ, ông Páo và ông Mìn cho đến năm 2014 (sau thời điểm kiểm đếm tài sản được 5 năm), các hộ gia đình này không hề xuất hiện bất kỳ tranh chấp nào. Trong khi đó, sau khi bà Huyền có đơn khiếu nại, thì đến năm 2015 mới xuất hiện đơn thư của 3 hộ gia đình trên và vấn đề tranh chấp mới xảy ra.

Vậy từ thời điểm 2010 – 2015, tiền bồi thường, GPMB của gia đình bà Huyền nằm ở đâu?. Ai là người quản lý số tiền này?. Bởi theo tiết lộ của ông Nghệ, số tiền đền bù diện tích đất khu vực “tranh chấp” của gia đình bà Huyền có giá trị lên đến hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt, khi chúng tôi yêu cầu xem bản kê và thời gian chi trả tiền cho các hộ gia đình tại dự án Thủy điện Nậm Lúc, ông Nghệ cho biết, hồ sơ gốc đã “cho mượn” nên chưa thể cung cấp!

Cũng liên quan đến vấn đề mua bán đất giữa gia đình bà Huyền và 3 hộ gia đình trên, dựa vào hồ sơ có thể thấy nhiều điểm chưa rõ ràng cụ thể, theo “Giấy giao nhượng đất lương” viết tay được ông Trần Văn Bạo (chồng bà Huyền) ký với gia đình ông Ma Seo Hồ; ông Giàng Chẩn Mìn ký ngày 17/1/2007 và với ông Ma Seo Páo ký ngày 12/12/2006, so với Biên bản Hợp đồng sử dụng đất được UBND xã Cốc Lầu xác nhận giữa ông Bạo với 3 gia đình trên (Hợp đồng xác định ông Bạo thuê đất 50 năm), thì có sự khác nhau giữa chữ ký của ông Bạo (mắt thường dễ dàng nhận thấy).

Bên cạnh đó, tại Biên bản Hợp đồng sử dụng đất có xác nhận UBND xã Cốc Lầu, thì cũng không có sự xác nhận của ông Ma Seo Páo (1 trong 3 gia đình bán đất cho ông Bạo). Vậy đâu là chữ ký của ông Bạo, đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ.

Tuấn Minh (Còn tiếp)