Trụ cột bền vững của hệ thống an sinh
 | Không có chuyện quỹ BHXH mất cân đối vào năm 2025 |
| Người lao động di cư: 90% không được tiếp cận dịch vụ an sinh xã hội |
Đánh giá về chính sách BHXH được thực hiện thời gian qua, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp khẳng định: Chính sách BHXH đã bao phủ hầu hết các chế độ mà Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) khuyến nghị, bao gồm: BH hưu trí - tử tuất, BH thất nghiệp, BH ốm đau, thai sản, bảo hiểm tai nạn lao động.
 |
| Đề án cải cách BHXH được kỳ vọng sẽ thực sự trở thành trụ cột bền vững của hệ thống an sinh xã hội. |
Bên cạnh đó, số lượng và tỷ lệ người lao động tham gia BHXH ngày càng tăng; đối tượng được hưởng các chế độ ngày càng nhiều. Hiện, cả nước có gần 14 triệu người tham gia BHXH; 11,7 triệu người tham gia BH thất nghiệp… Năng lực tự bảo đảm an sinh của người dân được tăng cường. Quỹ BHXH trở thành quỹ an sinh lớn nhất, hoạt động theo nguyên tắc đóng - hưởng, chia sẻ và có thể tiếp cận với nhiều nhóm đối tượng.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cũng chỉ ra những hạn chế trong thực hiện chính sách như: Chưa hướng đến sự bao phủ toàn dân. Hệ thống BHXH về cơ bản là thiết kế đơn tầng, chủ yếu là tầng BHXH do Nhà nước tổ chức; quy mô tham gia BHXH còn thấp, mới đạt khoảng 30% lực lượng lao động, trong khi mục tiêu đề ra là đến năm 2020, cả nước có 50% lực lượng lao động tham gia BHXH.
| Phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Từ tổng kết thực tiễn và sự phân tích, dự báo một cách khoa học, với tầm nhìn xa tình hình phát triển kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước và thu nhập của người dân trong trung và dài hạn, Trung ương cần trao đổi, thống nhất về chủ trương, chính sách, biện pháp tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, hoàn thiện chính sách BHXH trong thời gian tới. Tập trung xác định, làm rõ những quan điểm, mục tiêu đổi mới; nội dung cải cách, nhất là các vấn đề như: Mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân; bảo đảm cân đối tài chính BHXH trong dài hạn; điều chỉnh tuổi nghỉ hưu phù hợp với bối cảnh, tình hình mới; tăng cường sự liên kết và hỗ trợ giữa các chính sách BHXH; kế thừa và phát triển nguyên tắc điều chỉnh lương hưu độc lập tương đối với tiền lương của người đang làm việc; rút ngắn điều kiện thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để được hưởng lương hưu... Chú ý đến cả khu vực công và tư; người đang làm việc và người đã nghỉ hưu; nơi có quan hệ lao động và nơi chưa có quan hệ lao động, nhất là đối với nông dân, người nghèo, người yếu thế trong xã hội. |
Chính sách BH thất nghiệp quá chú trọng đến giải quyết hậu quả, thiếu giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu tác động của tình trạng thất nghiệp. Đặc biệt, nguyên tắc đóng - hưởng trong tính toán mức lương hưu được tôn trọng, nhưng nguyên tắc chia sẻ chưa được chú ý, dẫn đến những bất hợp lý khó chấp nhận là có người hưởng lương hưu tới 100 triệu đồng/tháng, nhưng có người chỉ nhận được hơn 1 triệu đồng/tháng.
Tuổi nghỉ hưu quy định từ năm 1960 đến nay chưa điều chỉnh, trong khi đất nước đứng trước thách thức của già hóa dân số... “Để khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên, tất yếu phải cải cách chính BHXH. Nhiều nước đã tiến hành trước ta và họ đã thành công”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nhấn mạnh.
Chia sẻ thêm về những điểm mới trong Đề án cải cách chính sách BHXH được trình tại Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII lần này, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết: Đề án có những nội dung cải cách rất mới, rất căn bản, khẳng định mục tiêu hướng tới BHXH toàn dân; xây dựng hệ thống BHXH với chương trình hưu trí đa tầng.
Trong đó, tầng 1 là lương hưu xã hội do Nhà nước bảo đảm cho người già không có lương hưu; tầng 2 là BHXH do Nhà nước tổ chức như hiện nay; tầng 3 là hưu trí bổ sung do doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận, giao kết với tổ chức cung cấp dịch vụ…
Đặc biệt, Đề án cải cách chính sách BHXH tiếp tục đặt ra vấn đề điều chỉnh tuổi hưu, thời gian điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu từ ngày 1/1/2021. Dự kiến, người lao động bình thường, trong điều kiện lao động bình thường sẽ tăng thêm mỗi năm 3 tháng hoặc 4 tháng cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Những đối tượng lao động đặc thù có thể nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn tương tự như hiện nay.
“Nếu được triển khai, tôi tin những chính sách này sẽ mang lại hiệu quả toàn diện. BHXH sẽ thực sự trở thành trụ cột bền vững của hệ thống an sinh xã hội. Mọi người dân đều được thụ hưởng đầy đủ các chính sách an sinh xã hội, không ai bị bỏ lại phía sau. Khoảng cách chênh lệch về giới, về thu nhập từng bước được thu hẹp”, ông Doãn Mậu Diệp khẳng định.
Tuy nhiên, ông Diệp cũng nêu quan điểm: Để việc cải cách thành công, đối với chính sách cải cách BHXH, Nhà nước nên có quy định phù hợp để giảm tình trạng hưởng BHXH 1 lần; sửa đổi các quy định để khuyến khích người lao động tham gia BHXH dài hơn; nghiên cứu điều chỉnh tỷ lệ đóng vào Quỹ BHXH theo hướng hài hòa quyền lợi giữa người sử dụng lao động và người lao động.
Việc điều chỉnh lương hưu xã hội nên căn cứ vào khả năng cân đối của ngân sách Nhà nước; lương hưu cơ bản nên được điều chỉnh dựa trên tốc độ tăng giá tiêu dùng, khả năng của Quỹ BHXH và ngân sách. Vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu cần được thực hiện theo lộ trình phù hợp với các yếu tố tăng trưởng kinh tế, giải quyết bài toán việc làm và thất nghiệp…
| Trong bối cảnh, điều kiện mới hiện nay, đang đặt ra nhiều cơ hội, thách thức đan xen đòi hỏi phải có những quan điểm chỉ đạo về cải cách chính sách BHXH phù hợp hơn trong bối cảnh mới. Một là, BHXH là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, đời sống nhân dân và phát triển bền vững đất nước. Hai là, phát triển hệ thống chính sách BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại, hội nhập quốc tế hướng tới bao phủ toàn dân theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, kết hợp hài hòa các nguyên tắc đóng - hưởng; công bằng, bình đẳng; chia sẻ và bền vững. Ba là, cải cách chính sách BHXH vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển và phải đặt trong mối tương quan với đổi mới, phát triển các chính sách xã hội khác, nhất là chế độ tiền lương, thu nhập, trợ giúp xã hội để mọi công dân đều được bảo đảm an sinh xã hội. Bốn là, phát triển hệ thống tổ chức thực hiện chính sách BHXH chuyên nghiệp, hiện đại và hội nhập quốc tế, củng cố niềm tin, sự hấp dẫn và hài lòng của người dân cũng như các chủ thể tham gia BHXH. Năm là, thực hiện tốt chính sách BHXH là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và của mỗi người dân. Trích bài viết của UVBCT, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về chính sách bảo hiểm |
Bảo Duy
Đường dẫn bài viết: https://laodongthudo.vn/tru-cot-ben-vung-cua-he-thong-an-sinh-73177.html
In bài viết© 2021 Ghi rõ nguồn "laodongthudo.vn" khi phát hành lại thông tin từ website này