Lễ khai hạ: phần không thể thiếu trong bản sắc tết Việt

12:09 | 23/02/2018
Lễ khai hạ thực chất là lễ hạ cây nêu, thường được mọi người tiến hành vào chiều mùng 7 tháng giêng để kết thúc chuỗi ngày nghỉ tết. Cho đến nay, tuy phong tục dựng cây nêu đã không còn phổ biến nhưng dân gian vẫn tiến hành lễ khai hạ như một phần không thể thiếu của lễ tết.
le khai ha phan khong the thieu trong ban sac tet viet Đền Trần Nam Định tấp nập người đi lễ cầu may đầu năm
le khai ha phan khong the thieu trong ban sac tet viet Cách làm mâm cỗ cúng hóa vàng khi hết Tết Nguyên Đán

Người Việt chúng ta vốn coi trọng tín ngưỡng tổ tiên. Theo quan niệm dân gian, trong suốt dịp Tết nguyên đán, trước khi làm Lễ tạ (lễ Khai hạ), các vị thần linh và những bậc gia tiên luôn luôn ngự trên ban thờ mỗi nhà, họ về ăn tết cùng con cháu, gia chủ.

Gia chủ cúng dâng lên họ những thức tết, tiền vàng cùng những vật dụng giống như ở cõi trần. Lẽ hiển nhiên, phải có một ngày lễ để có thể hạ những đồ cúng kiếng từ ban thờ xuống cũng như tiễn thần linh và gia tiên về với thế giới của họ, sau quãng ngày tết.

le khai ha phan khong the thieu trong ban sac tet viet
Với quan niệm “trần sao âm vậy”, nhiều người trong ngày lễ khai hạ đã “đốt” rất nhiều thứ cho người đã khuất.. (nguồn ảnh: Lao động).

Lễ khai hạ theo lẽ đó mà trở thành một nghi thức kết thúc chuỗi ngày lễ tết. Có thể nói, lễ khai hạ góp một phần khá đặc biệt vào sự thiêng liêng của những ngày tết nguyên đán.

Ngày lễ khai hạ là một trong những ngày lễ đặc biệt thể hiện lòng biết ơn của người Việt đối với Trời, Phật, Thần linh và gia tiên, sau một năm đã trở về “ăn tết” cùng gia đình, để chứng giám cho lòng thành, sự hòa thuận đầm ấm của gia đình đó. Lễ khai hạ mang trong mình cội nguồn văn hóa và tâm lý dân tộc, nó nhắc nhớ cho những thế hệ tiếp nối về nguồn cội và ý thức tự giác từ trong tâm.

Tuy là một ngày lễ thiêng liêng, giàu bản sắc và chứa đựng những giá trị văn hóa đang quý, nhưng ngày lễ Khai hạ vẫn còn đó những bất cập diễn ra hết sức phổ biến.

Với quan niệm “trần sao âm vậy”, nhiều người trong ngày lễ khai hạ đã “đốt” rất nhiều thứ cho người đã khuất mà kể ra có thể khiến ai đó... bật cười như: siêu xe, cây xăng, laptop, củ phát wifi....

Với ý nghĩa của nó, Lễ khai hạ trước hết phải là một ngày lễ. Một ngày lễ thì luôn cần những lễ nghĩa thiết yếu và lòng thành tâm vô hạn. Đó mới chính là vấn đề chúng ta cần phải ghi nhớ, để những phong tục của dân tộc mà ở đây là tục làm lễ khai hạ được đẹp hơn, đậm bản sắc hơn.

Nguyên Bảo

© 2021 Ghi rõ nguồn "laodongthudo.vn" khi phát hành lại thông tin từ website này