Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

	​Nhiều di tích lịch sử cách mạng được tu sửa, tôn tạo
	Từ lời kêu gọi lắng hồn núi sông
	Tuần phim Kỷ niệm 70 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến

"Nghỉ chân bên đồi" - tác phẩm của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân sinh ngày 15/12/1906 tại Hà Nội (quê gốc làng Xuân Cầu, huyện Vân Giang, tỉnh Hưng Yên), hy sinh ngày 17/6/1954 tại đèo Lũng Lô, trên đường đi chiến dịch Điện Biên Phủ.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Ông tốt nghiệp khóa II Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1931). Khi còn là sinh viên, ông đã có 3 tác phẩm sơn dầu “Ánh mặt trời”, “Bụi chuối ngoài nắng” và “Trời dịu”, trưng bày tại triển lãm mỹ thuật đầu tiên ở Sài Gòn. Đến năm 1931, 1932, ông đã gửi tranh tham gia triển lãm mỹ thuật tại Paris, được tặng Huy chương Vàng và Bằng danh dự. Năm 1932, ông được bầu là hội viên Hội Họa sĩ Pháp.

Ông là một trong những họa sĩ đầu tiên tiếp thu nghệ thuật phương Tây một cách sáng tạo, có kế thừa truyền thống dân tộc, để lại nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Ông đã sáng tác nhiều bức tranh sơn dầu nổi tiếng, như: “Thiếu nữ bên hoa huệ”, “Buổi trưa”, “Thiếu nữ bên hoa sen”, “Thiếu nữ nằm bên hoa sen”, “Thiếu nữ ngồi”, “Thiếu nữ tựa kỷ”…

Những ký họa về bộ đội của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Theo lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 19/12/1946, họa sĩ Tô Ngọc Vân cùng nhiều văn nghệ sĩ lên Chiến khu Việt Bắc. Thời kỳ ở Việt Bắc, ông được cử làm Trưởng đoàn Văn hóa Kháng chiến Việt Bắc, Giám đốc Xưởng họa kháng chiến và cuối năm 1949, được giao làm Hiệu trưởng Trường Mỹ thuật Việt Nam. Lớp sinh viên khóa kháng chiến với 22 người được sự dạy dỗ trực tiếp của Tô Ngọc Vân và các họa sĩ tài danh khác, đã trở thành những họa sĩ tên tuổi của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân là một nghệ sĩ bậc thầy, uyên bác về học thuật. Ông cùng họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung là những người đầu tiên đặt nền móng cho ngành Lý luận Phê bình Mỹ thuật ở Việt Nam. Ông còn viết nhiều bài báo về mỹ thuật đăng trên một số báo nhằm phổ cập, quảng bá, hướng dẫn và phê bình về mỹ thuật.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân đã được Đảng và Nhà nước tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất; Huân chương Kháng chiến hạng Nhì; Huy chương “Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam”; Huy chương “Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam”… Năm 1996, ông được Chủ tịch Nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Tên ông đã được đặt cho các đường phố ở Thủ đô Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh.

Lê Quang Vinh