Cẩn trọng trong việc xử lý thuốc lá lậu

	Bắt giữ 90.000 bao thuốc lá ngoại lậu Jet và Hero tại Tây Ninh
	Mở đợt cao điểm tấn công thuốc lá lậu

Đó là khuyến cáo của Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà trước đề nghị tái xuất các loại thuốc lá lậu bị tịch thu đạt chất lượng của tỉnh Long An tại Hội nghị về chống buôn lậu thuốc lá ở những địa bàn trọng điểm sáng ngày 18/10 do Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình chủ trì tại Tp.Hồ Chí Minh.

Hoạt động buôn lậu thuốc lá đang rất phức tạp vì siêu lợi nhuận

Phát biểu về tình hình buôn thuốc lá lậu hiện nay, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí cho biết, hoạt động buôn lậu thuốc lá đang rất phức tạp vì siêu lợi nhuận. Các nhóm vận chuyển gần như công khai, thách thức nỗ lực chống buôn lậu của cơ quan chức năng. Đặc biệt, thuốc lá lậu từ biên giới Campuchia được các nài xe, nài ghe vận chuyển vào nội địa nước ta, tập kết tại các huyện giáp ranh như: Đức Hòa, Đức Huệ (Long An), Trảng Bàng, Bến Cầu, Gò Dầu (Tây Ninh) và Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh (TP HCM).

Từ đây, các đầu nậu thuốc lá phân phối, chia nhỏ lẻ để đưa vào trung tâm TP.HCM - nơi tiêu thụ nhiều nhất. Liên quan đến vấn đề này, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho hay, hiện nay các loại thuốc lá nhập lậu như Jet, Hero, Esse đang được bán một cách công khai và người hút vẫn có thể tìm mua tại các điểm bán lẻ.

Ảnh minh họa.

Trên thực tế, thuốc lá lậu tại Việt Nam chủ yếu là JET, HERO (chiếm 80% - 90% lượng tiêu thụ thuốc lá nhập lậu). Toàn bộ sản phẩm thuốc lá nhập lậu đều không in cảnh báo sức khỏe, nơi sản xuất, thời gian sản xuất, không có giấy xác nhận chất lượng; ... nên không đủ tiêu chuẩn để nhập khẩu ở đa số các quốc gia. Đưa ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, đại diện Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho biết, hiện tồn tại nhiều chồng chéo – bất cập trong các văn bản pháp luật, khiến việc xử lý hình sự buôn lậu thuốc lá gặp rất nhiều khó khăn.

Vì vậy, để tăng cường hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng, chống buôn lậu thuốc lá, Hiệp hội Thuốc là Việt Nam đề nghị Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cùng với Ban Chỉ đạo 389 các địa phương phối hợp với các lực lượng chức năng trung ương, địa phương và Hiệp Hội Thuốc lá Việt Nam tiếp tục tích cực triển khai quyết liệt Chỉ thị 30 của Thủ tướng Chính Phủ về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Các địa phương trong cả nước chỉ đạo các lực lượng chức năng trên địa bàn kiên quyết đấu tranh, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá nhập lậu (đặc biệt là việc bày, bán thuốc lá lậu tại các tủ, quầy, cửa hàng, nhà hàng, khách sạn …).

Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng kiến nghị tiếp tục tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu bị bắt giữ, tịch thu, với các lý do Việt Nam là thành viên của Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá FCTC (hiệu lực 17/3/2005): trong đó Khoản 4c Điều 15 của FCTC quy định rõ các quốc gia thành viên phải “tiến hành các bước thích hợp để đảm bảo rằng tất cả các thiết bị sản xuất, thuốc lá giả, thuốc lá nhái nhãn mác, thuốc lá nhập lậu và các sản phẩm thuốc lá khác bị tịch thu được tiêu hủy”. “Tái xuất thuốc lá điếu nhập lậu là đi ngược với quy định trên”, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nhấn mạnh.

Cần phải có đề án kiểm soát bán lẻ thuốc lá

Đưa ra giải pháp để phòng chống thuốc lá lậu, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà cho rằng, cần phải có đề án kiểm soát bán lẻ thuốc lá. Đồng thời, cần tuyên truyền mạnh hơn nữa để người dân thấy được tác hại của thuốc lá, vì nếu giảm cầu thì cung cũng sẽ giảm, đây mới là biện pháp cơ bản nhất. "Việc xuất thuốc lá lậu sang nước thứ 3, không cẩn thận, Việt Nam sẽ trở thành nước xuất lậu", Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ lưu ý vấn đề pháp lý đối với đề xuất thực hiện tái xuất thuốc lá lậu sang nước thứ 3 của đại diện tỉnh Long An.

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Tiến Châu cho rằng, nên chọn phương án tiêu hủy, vì nếu không tiêu hủy sẽ vi phạm Công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia. Chưa kể chi phí của việc tái xuất rất lớn khi phải thu gom, giám định chất lượng, vận chuyển (việc tái xuất phải sáng nước thứ ba chứ không được đưa sang nước cùng biên giới với Việt Nam) … và chưa chắc nước nào dám nhập thuốc lá tái xuất. Đại diện Viện Kiểm sát ND tối cao cũng cho rằng nếu tái xuất phải kiểm định từng bao thuốc, rất tốn chi phí. Do đó chỉ tiêu hủy mới phù hợp với quy định cũng như tiết kiệm chi phí. Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo các Bộ, ngành và địa phương nghiên cứu tính khả thi của từng phương án.

Nếu tiêu hủy, đã thật sự tốt hay chưa? Vì trong nước tiêu hủy, nguồn thuốc lá lậu bên kia biên giới chỉ đợi chúng ta "xao nhãng" thì số lượng thuốc lá lậu tuồn qua sẽ tăng gấp đôi, nhằm bù vào số đã bị các cơ quan chức năng tiêu hủy. "Nếu tái xuất, về mặt pháp lý có đảm bảo, có vi phạm Công ước chống buôn lậu mà Việt Nam đã ký kết, rồi có vi phạm luật pháp của nước thứ 3 khi đồng ý tái xuất mặt hàng này? Do đó, biện pháp hiện tại vẫn là tiêu hủy, riêng địa phương nào có đủ điều kiện để tái xuất phải có đề án cụ thể, đặc biệt là giám sát chặt, không để xảy ra tiêu cực", Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo.

P.V