Phát triển điện mặt trời mái nhà: Cần các quy định rõ ràng, minh bạch!

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, vừa có văn bản góp ý Hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị định về phát triển điện mặt trời mái nhà, do Bộ Công Thương chủ trì soạn thảo.

Dự thảo Nghị định quy định, điện mặt trời mái nhà không liên kết với điện lưới quốc gia vẫn phải thực hiện thủ tục đăng ký với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. VCCI cho biết, theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp, quy định này là không cần thiết. Vì đây thường là những trường hợp lắp các tấm pin mặt trời nhỏ tại vùng sâu, vùng xa nhằm phục vụ một số thiết bị điện không cần vận hành liên tục như máy bơm hoặc có thiết bị lưu trữ điện đi kèm.

“Loại hình điện mặt trời mái nhà này không gây bất kỳ tác động tiêu cực nào đến an toàn lưới điện, cũng không bị giới hạn về tổng công suất, nên không cần Nhà nước phải quản lý bằng một thủ tục hành chính về điện lực.

Trong trường hợp điện mặt trời mái nhà loại này cần phải quản lý về mặt an toàn công trình xây dựng hay phòng cháy chữa cháy thì đã có các thủ tục tương ứng. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo quy định rõ theo hướng điện mặt trời mái nhà không liên kết với điện lưới quốc gia không cần làm thủ tục đăng ký phát triển”, VCCI đề nghị.

Ảnh minh họa. Ảnh: Bảo Thoa

Bên cạnh đó, Dự thảo hiện quy định theo hướng chỉ điều chỉnh các trường hợp lắp đặt điện mặt trời mái nhà mà không được bán cho tổ chức, cá nhân khác, kể cả bán cho công ty điện lực. Một số doanh nghiệp có ý kiến về trường hợp mua bán điện giữa các tổ chức, cá nhân trong cùng một toà nhà thì có thuộc diện áp dụng không?

Cụ thể, trong cùng một toà nhà có nhiều tổ chức, cá nhân sử dụng điện, một trong số đó đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà và muốn bán lại cho các tổ chức, cá nhân khác trong cùng toà nhà đó, lượng điện năng từ hệ thống điện mặt trời mái nhà chỉ được truyền tải giữa các cá nhân, tổ chức trong toà nhà đó mà không được truyền tải qua đường dây của công ty điện lực.

Nhiều doanh nghiệp cho rằng việc cho phép mua bán điện giữa các tổ chức, cá nhân trong cùng một toà nhà như vậy sẽ có thêm nguồn lực để phát triển điện mặt trời mái nhà, giúp cân bằng phụ tải tốt hơn (do hạn chế được lượng điện dư), nên cần được khuyến khích. Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi quy định theo hướng cho phép mua bán điện mặt trời mái nhà giữa các khách hàng mà không truyền tải qua lưới điện quốc gia.

Bên cạnh đó, Dự thảo đang quy định theo hướng điện mặt trời mái nhà liên kết với điện lưới quốc gia bị giới hạn công suất 2.600MW theo Quy hoạch điện VIII. VCCI cho rằng, quy định như vậy chưa thực sự phù hợp, vì giới hạn công suất này áp dụng cho cả trường hợp có và không phát lên lưới. Trong khi đó, giới hạn công suất tại Quy hoạch điện VIII áp dụng cho công suất nguồn của điện lưới quốc gia. Trường hợp điện mặt trời mái nhà có liên kết với lưới điện nhưng không phát lên lưới không làm tăng công suất nguồn của điện lưới quốc gia, mà chỉ có ý nghĩa như việc giảm phụ tải.

Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi quy định theo hướng, chỉ trường hợp điện mặt trời mái nhà có phát lên lưới mới bị giới hạn bởi tổng công suất 2600MW được quy định tại Quy hoạch điện VIII. Trường hợp điện mặt trời mái nhà có liên kết với điện lưới quốc gia nhưng không phát lên lưới thì không bị giới hạn tổng công suất.

Điều 6 của Dự thảo quy định doanh nghiệp, người dân phải nộp hồ sơ xin phép đến UBND cấp tỉnh trước khi thực hiện lắp đặt điện mặt trời mái nhà. Tuy nhiên, thủ tục hành chính này chưa có quy định rõ ràng về trường hợp nào sẽ được chấp thuận, trường hợp nào không. Điều này có thể tạo ra sự tuỳ tiện trong quá trình thực thi, nên VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung nội dung này minh bạch, rõ ràng.

Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, việc lắp đặt điện mặt trời mái nhà hiện nay vẫn còn nhiều vướng mắc. Các thủ tục hành chính về xây dựng, phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường đối với điện mặt trời mái nhà vẫn chưa thực sự rõ ràng và được áp dụng khác nhau tại các địa phương.

Ví dụ, đối với thủ tục xây dựng, có địa phương coi điện mặt trời mái nhà là công trình xây dựng, nhưng có nơi coi đây là thiết bị lắp thêm, nên áp dụng các thủ tục khác nhau. Đối với thủ tục phòng cháy, chữa cháy, có nơi không hỏi ý kiến Sở Công Thương, có nơi cơ quan phòng cháy, chữa cháy chủ động hỏi Sở Công Thương, có nơi cơ quan phòng cháy, chữa cháy lại yêu cầu doanh nghiệp phải đi hỏi Sở Công Thương…

“Theo các doanh nghiệp, một trong những biện pháp quan trọng nhất để phát triển điện mặt trời mái nhà là cần có quy định rõ ràng, minh bạch, áp dụng thống nhất các thủ tục hành chính để doanh nghiệp và người dân có thể áp dụng một cách thuận lợi.

Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung thêm chính sách về việc rà soát các quy định pháp luật trong các lĩnh vực khác có liên quan đến lắp đặt điện mặt trời mái nhà và đề xuất việc sửa đổi luôn tại Nghị định này”, VCCI góp ý.

Phương Thảo