Sắc xuân trên quê hương Nguyễn Du

Tự hào quê hương khoa bảng Tiên Điền

Từ nhỏ vốn được gia đình rèn cặp cho ăn học đến nơi, đến chốn và khi lớn lên học hành đỗ đạt tiếp tục làm rạng danh cho dòng tộc, Nguyễn Du không những để lại tác phẩm Truyện Kiều bất hủ, mà ở đó ông còn để lại những giá trị về cốt cách của dòng họ Nguyễn với nề nếp gia phong, trọng đạo làm người, sẵn sàng cống hiến, hy sinh cho đất nước không chỉ khi còn ở chốn quan trường mà kể cả lúc về quê ở ẩn tại Tiên Điền.

Toàn cảnh Khu lưu niệm Nguyễn Du ở thị trấn Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

Trò chuyện với chúng tôi, nghệ nhân Nguyễn Ban năm nay đã bước sang tuổi 81, là hậu duệ của Đại thi hào Nguyễn Du tự hào tâm sự: “Nhờ được thừa hưởng những giá trị của tổ tiên nên tôi như được tiếp thêm niềm tin động lực để ngày càng gắn bó với sự nghiệp văn hóa nghệ thuật ngay trên mảnh đất này”.

Không chỉ riêng con cháu họ Nguyễn ở Tiên Điền mà mỗi người dân ở vùng đất Nghi Xuân bát cảnh luôn nặng lòng tri ân cụ Nguyễn và còn noi theo gương của cụ miệt mài “đèn sách” nuôi chí lớn để trở thành những người thành đạt trên mọi lĩnh vực. Có người “vượt trùng dương” đang sinh sống, làm việc tại nước ngoài; có người đang sinh sống tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và cũng có người ở lại quê hương, song dù ở bất kỳ đâu, làm nghề gì họ cũng tự hào được sinh ra trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du, mảnh đất địa linh nhân kiệt. Điểm chung của họ, đều cố gắng giữ gìn, thổi hồn Truyện Kiều cho thế hệ trẻ.

Cô giáo Nguyễn Thị Duyên (Trường Trung học phổ thông Nguyễn Du, huyện Nghi Xuân) hơn 20 năm tuổi nghề là ví dụ điển hình. Ngoài các tiết học tại lớp, cô thường dẫn các em đi tham quan tại Khu lưu niệm Nguyễn Du, giới thiệu về quê hương và những năm tháng gắn bó của cụ Nguyễn ở Tiên Điền để các em càng yêu, tự hào mảnh đất đã sinh ra.

Xuân ấm áp, Tết nghĩa tình

Vùng đất Nghi Xuân tự hào có dãy non Hồng trùng điệp, có bờ biển cát trắng mịn màng kéo dài từ Cửa Hội đến eo Lạch Kèn. Một vùng quê có truyền thống văn hóa từ lâu đời, nơi nổi tiếng với những làn điệu ca trù mộc mạc chất chứa nghĩa tình. Con người giàu lòng nhân hậu, thủy chung cùng đoàn kết gắn bó xây dựng quê hương giàu đẹp.

Riêng trên quê hương Tiên Điền sắc xuân mang nhiều gam màu tươi mới, nồng nàn hoa lá, cỏ cây đâm chồi non, khoe lộc biếc. Những ngôi nhà cổ kính ẩn khuất dưới tán cây cổ thụ, thoang thoảng mùi hương trầm gợi nhớ một cái Tết cổ truyền ấm áp. Trong làn mưa xuân lất phất, từng dòng người từ khắp mọi miền, có cả du khách quốc tế đều đến dâng hương tưởng niệm cụ Nguyễn Du.

Với phương châm “vừa bảo tồn, vừa phát triển” nên ở Tiên Điền ngoài bảo tồn nghiêm ngặt các công trình văn hóa, kiến trúc cổ, chính quyền cũng đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mô hình tăng trưởng để phát triển kinh tế, nên người dân địa phương đã, đang đẩy mạnh lĩnh vực du lịch. Đây được xem là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Thuận, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Tiên Điền cho biết: Chúng tôi luôn tự hào là quê hương của Đại thi hào Nguyễn Du. Bên cạnh phát triển kinh tế, xây dựng đô thị văn minh, chính quyền địa phương đặc biệt chú trọng gìn giữ nét đẹp văn hóa, phong tục tập quán. Nhất là mỗi dịp tết đến xuân về, con cháu khắp mọi miền trở về quê hương sum họp gia đình, dâng hương báo công với tổ tiên, sau là để tham gia các hoạt động vì an sinh xã hội, thăm hỏi tặng quà các đối tượng chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn thể hiện truyền thống, đạo lý uống nước nhớ nguồn.

Những năm qua huyện Nghi Xuân đang huy động mọi nguồn lực xây dựng huyện Nông thôn mới kiểu mẫu, điển hình về văn hóa gắn với phát triển du lịch. Ông Lê Trần Sáng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh thông tin: Khu lưu niệm Nguyễn Du đang được đầu tư, khai thác xứng tầm. Ngành văn hóa chúng tôi đang tăng cường công tác quản lý nhà nước, đẩy mạnh tuyên truyền giá trị của di tích cấp quốc gia đến bạn bè trong nước và thế giới.

Mùa xuân ở Tiên Điền quê hương của Đại thi hào Nguyễn Du đang bừng lên trong niềm vui hân hoan, khí thế mới. Nhịp sống hiện đại không ngừng chảy, những giá trị bản sắc văn hóa của vùng đất và con người nơi đây vẫn được lưu giữ như chính tâm hồn cốt cách của con cháu dòng họ Nguyễn Tiên Điền.

Doãn Đạt