Cần cơ chế điều phối, "nhạc trưởng" để phát triển xứng tầm Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam

Tạo đột phá hạ tầng và cải cách hành chính

Ngày 9/7, tại thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự và chủ trì Hội nghị tổng kết Nghị quyết số 53-NQ/TW (gọi tắt là Nghị quyết số 53) ngày 29/8/2005, Kết luận số 27-KL/TW (gọi tắt là Kết luận số 27) ngày 02/8/2012 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đến năm 2020.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 53 và Kết luận số 27 thể hiện sự quan tâm đặc biệt và là chủ trương có ý nghĩa chiến lược nhằm huy động cao nhất các nguồn lực, khai thác có hiệu quả tiềm năng và lợi thế của vùng Đông Nam bộ để phát triển mạnh, đi đầu cả nước, là cầu nối để hội nhập, hợp tác kinh tế có hiệu quả với các nước trong khu vực.

Tham dự hội nghị tại điểm cầu TP.HCM có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên cùng đại diện các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Quốc phòng, Công an. Ảnh: VGP

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, mặc dù vùng Đông Nam Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có vai trò, vị trí, tầm quan trọng, dư địa phát triển lớn nhưng chưa phát triển tương xứng. Nguyên nhân do thiếu quy hoạch hiện đại; tính liên kết, phối hợp trong vùng còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ; chưa có cơ chế điều hành toàn vùng; thiếu cơ chế huy động nguồn lực, nhất là nguồn lực ngoài nhà nước và cơ chế để phát huy tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của vùng.

Thủ tướng nhấn mạnh, để phát triển Vùng Đông Nam Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, phải thực hiện 3 đột phá chiến lược theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng gồm: Phát triển hạ tầng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn lao động có chất lượng cao và thực hiện đột phá về thể chế, cải cách hành chính.

Đồng thời, cách thức tổ chức thực hiện liên kết cần chặt chẽ, hiệu quả hơn, cần một cơ chế điều phối, "nhạc trưởng" cho liên kết vùng phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn, nâng cao tính tự lực, tự cường của mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị…

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các địa phương, bộ, ngành tiếp tục nỗ lực để vùng Đông Nam Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam phát triển nhanh và bền vững. Ảnh: VGP

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các địa phương, bộ, ngành tiếp tục nỗ lực để Vùng Đông Nam Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam phát triển nhanh và bền vững. Thủ tướng đề nghị tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu kinh tế để vùng trở thành vùng dẫn dắt đổi mới mô hình tăng trưởng của cả nước, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn phù hợp với vai trò, vị trí đầu tàu về kinh tế của cả nước.

Trước mắt, Thủ tướng yêu cầu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả, nhất là tập trung tiêm vắc xin cho người dân; khắc phục các yếu kém trong lĩnh vực y tế, nhất là tình trạng thiếu thuốc; tập trung giải ngân vốn đầu tư công, chương trình phục hồi kinh tế-xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia.

Tháo gỡ "điểm nghẽn" cho TP.HCM

Trong khi đó Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam, vùng Đông Nam Bộ, thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) luôn giữ vai trò đầu tàu, hạt nhân liên kết và phát triển. Tuy nhiên thời gian qua, phát triển đô thị TP.HCM đang gặp không ít "điểm nghẽn" cần nhanh chóng tháo gỡ.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể cho biết, TP.HCM là đô thị lớn nhất nhưng tất cả các cửa ngõ của Thành phố đều ách tắc, chưa đột phá thành những đường cao tốc kết nối trung tâm Thành phố với các tỉnh, thành.

“Bản thân trong Thành phố đang ùn tắc giao thông nghiêm trọng. TP.HCM thiếu các đường trục Bắc - Nam, Đông - Tây mang tính chất là đường trục chính để đáp ứng nhu cầu vận tải. Nếu tình hình này không cải thiện được thì chắc chắn TP.HCM sẽ trở thành đô thị tắc nghẽn nhất Việt Nam, thậm chí là khu vực Đông Nam Á”, ông Nguyễn Văn Thể nhìn nhận.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đề nghị TP.HCM cố gắng tập trung để thông tuyến Vành đai 2 trong vài năm tới. Riêng Vành đai 3 sẽ phối kết hợp quyết liệt để đến năm 2025 hoặc 2026 hoàn thành 98km kết nối các tỉnh trong vùng… Ngoài ra, một số tuyến cao tốc cần ưu tiên như TP.HCM - Mộc Bài, TP.HCM - Chơn Thành - Gia Nghĩa; cao tốc TP.HCM - Long Thành cần mở rộng đúng quy hoạch, nâng cấp cao tốc TP.HCM - Trung Lương…

Đồng thời, đề nghị TP.HCM phối hợp với Bộ GTVT để nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất nhằm phục vụ 50 triệu hành khách/năm. Bởi hiện nay đường xung quanh cảng, nhà ga chưa thông suốt. TP.HCM và các địa phương cũng cần tập trung nguồn lực hình thành các đường tiêu chuẩn, các đường cao tốc để khai thác cảng biển.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đề nghị đẩy mạnh liên kết triển giao thông Vùng với các tuyến đường bộ, đường thuỷ, đường sắt. Ảnh: VGP

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) TP.HCM Phan Văn Mãi đánh giá, Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và vùng Đông Nam bộ đang gặp nhiều thách thức, mà nghiêm trọng nhất là việc phát triển dưới mức tiềm năng và chưa phát huy tốt vai trò trung tâm kinh tế xã hội của cả nước. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng chậm lại và chậm hơn tốc độ tăng trưởng chung của các nước; vai trò đầu mối xuất nhập khẩu giảm; hiệu quả sử dụng vốn của Vùng luôn thấp nhất và đều thấp hơn so với bình quân của cả nước; kinh tế Vùng giảm tỷ trọng trong cơ cấu kinh tế cả nước.

Trên cơ sở đó, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đề nghị nhanh chóng triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch vùng Đông Nam Bộ theo Quyết định số 463/QĐ-TTg ngày 15/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ; hoàn thiện cơ chế liên kết, điều phối phát triển Vùng và bộ máy giúp việc. Đẩy mạnh liên kết triển giao thông Vùng với các tuyến đường bộ (vành đai, quốc lộ, cao tốc kết nối), đường thuỷ (hệ sông Sài Gòn, Đồng Nai, Vàm Cỏ, kết nối Đồng bằng sông Cửu Long - Campuchia), đường sắt; liên kết trong vấn đề bảo vệ môi trường, bảo vệ các hệ sông; xử lý chất thải công nghiệp, sinh hoạt; thích ứng biến đổi khí hậu.

Đồng thời, cần tăng cường liên kết trong vấn đề bảo vệ môi trường, bảo vệ các hệ sông; xử lý chất thải công nghiệp, sinh hoạt; thích ứng với biến đổi khí hậu. Liên kết phát triển nguồn nhân lực và xây dựng thị trường lao động chung của vùng gồm Trung tâm đại học - đào tạo nghề, trung tâm công nghiệp - dịch vụ nền tảng của thị trường lao động.

“Cần hoàn thiện cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM và đầu tư phát triển TP.HCM để giữ vững vai trò đầu tàu của vùng và cả nước, trọng tâm là tổng kết Nghị quyết 54 của Quốc hội, ban hành Nghị quyết thay Nghị quyết 54 với những cơ chế đặc thù, vượt trội. Đồng thời tập trung đầu tư để TP.HCM là trung tâm tài chính khu vực và quốc tế; trung tâm logistics; trung tâm khoa học và đổi mới sáng tạo; là trung tâm chăm sóc sức khỏe, đào tạo nhân lực khu vực và quốc tế; triển khai Chương trình chuyển đổi số TP.HCM”, ông Phan Văn Mãi cho biết thêm.

Minh Tuấn