"Chợ công nhân" và nỗi lo an toàn vệ sinh thực phẩm ở TP. Hồ Chí Minh

Đi chợ với công nhân

Khoảng 17 giờ 30 phút, ngày 18/6, cánh cửa của Khu Chế xuất Linh Trung, thành phố Thủ Đức, TP.Hồ Chí Minh mở toang, hàng ngàn công nhân bắt đầu tan ca để trở về nhà sau một ngày làm việc vất vả.

Sắm vai công nhân đi theo chị Đặng Thị Lan vừa tan ca đi đến chợ tự phát để mua thực phẩm. Vừa đi chị vừa lẩm bẩm nên mua gì để chuẩn bị bữa cơm tối cho cả nhà?. Tuy nhiên, gần nửa tiếng đồng hồ rảo quanh chợ, chị nhiều lần lắc đầu rồi rời đi vì lý do thực phẩm không được như ý mà giá lại cao. Ghé qua một chỗ bán cá, chị Lan có ý định mua một ít nhưng khi cầm lên thì thấy cá dính ngay phải tay vì đã quá ươn.

“Sao cá dạo này ươn mà giá cao dữ vậy cô?”, chị Lan thắc mắc thì được cô bán hàng đáp trả: “Giá cả giờ đắt lắm em, hàng này chị lấy của các tiểu thương loại ra tại chợ đầu mối Bình Điền về bán mới được như vậy đấy”.

Sau một hồi do dự, chị Lan tính dời đi mấy lần nhưng cuối cùng vẫn quyết định mua nửa ki-lô-gam cá nục với giá 20.000 đồng. “Muộn rồi nên mua đại thôi, ổng và mấy đứa nhỏ (ý nói chồng và các con) đang chờ ở nhà”, chị Lan cau mày nói với phóng viên.

Một số mặt hàng như cá, mực bán tại chợ tự phát giành cho công nhân đã bị ươn, đổi màu

Chia tay chị Lan, chúng tôi rảo một vòng quanh chợ và nhận thấy hầu hết cá, mực, thậm chí thịt heo, gà đều hàng đông lạnh. Trong số đó, không ít thực phẩm đã chuyển màu, thậm chí bốc mùi hôi, chỉ cần lấy ngón tay nhấn nhẹ là thân cá sẽ bị lõm xuống.

Một tiểu thương ở chợ gần Khu Chế xuất Linh Trung cho biết, hầu hết thực phẩm tươi sống ở đây lấy từ chợ đầu mối lúc sáng sớm sau đó về ướp đá đến chiều thì đem ra bán nên không còn tươi ngon. "Hàng chủ yếu bán cho công nhân nên giá phải mềm chứ bán đắt hơn thì họ không mua. Mà anh biết đấy, giá mềm thì lấy đâu ra hàng ngon" - tiểu thương này phân bua.

Đừng để thực phẩm quá date... bầy bán!

Sau nhiều ngày khảo sát tại một số khu chợ cóc, chợ tạm nằm gần KCN Bình Đường, theo ghi nhận của phóng viên, nhiều tiểu thương bày bán các loại cá, mực... đã chuyển qua màu tím nhạt. Riêng gà làm sẵn nguyên con và được đông đá bán chỉ với 50.000 đồng/con. Thịt heo có giá 100.000 đồng/kg.

Đặc biệt, nội tạng động vật đã qua chế biến được bán với giá vài chục ngàn/kg. Dọc Quốc lộ 1A, phường Tân Tạo, quận Bình Tân (TP.HCM), nhất là đoạn trước Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam, các tiểu thương tại đây bày bán các loại cá, mực không còn tươi, thậm chí đã có mùi. Đây là khu vực tập trung nhiều doanh nghiệp với lượng công nhân rất lớn nên vào tầm tan ca, công nhân thường ghé để mua thực phẩm nên các chợ tự phát mọc lên rất nhiều.

Hầu hết thực phẩm bán tại chợ tự phát giành cho công nhân đều là hàng được các tiểu thương mua tại các chợ đầu mối loại ra nên giá khá rẻ

Nói với phóng viên, một công nhân cho hay, biết là hàng dạt, kém chất lượng nhưng tụi em phải chấp nhận thôi vì đồng lương không cho phép. Tiểu thương ở đây biết tâm lý công nhân hám rẻ nên lâu lâu cũng khuyến mãi thêm vài món nên cũng vui...

Cuộc sống của đại bộ phận công nhân nhập cư, đặc biệt là công nhân tại các khu chế xuất - khu công nghiệp, còn nhiều khó khăn lại phải san sẻ tài chính với người thân ở quê nên họ phải tính toán rất chi li các khoản chi tiêu. "Tổng thu nhập hằng tháng chưa được 10 triệu đồng trong khi phải trả tiền thuê nhà, điện, nước, tiền sữa cho con... nên vợ chồng em phải hết sức tiết kiệm. Vậy mà có tháng phải vay mượn bạn bè để trang trải. Bữa cơm hằng ngày hôm nào có thịt, có cá là phấn khởi lắm", một công nhân bộc bạch.

Trò chuyện với chúng tôi, nhiều công nhân đang làm việc tại Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam cho hay, mỗi bữa ăn cho gia đình có 3 người chỉ gói ghém từ 30.000 đến 50.000 đồng, hiếm lắm mới lên đến 100.000 đồng. Hy vọng sắp tới khi lương tối thiểu được tăng lên, cuộc sống vì thế cũng đỡ vất vả hơn, công nhân mới có đủ sức khỏe, yên tâm để làm việc, sản xuất và tái tạo sức lao động.

"Vẫn biết tiền nào của ý, với công nhân chúng em thu nhập không cao thì làm sao có thể vào siêu thị mua thực phẩm. Sau tan ca chỉ loanh quanh mấy chợ dân sinh, chợ tạm gần nhà máy mà nhiều chị em gọi là "chợ công nhân" để mua đồ. Dẫu giá có rẻ, song không mong gì hơn các cấp chính quyền nên quan tâm hơn nữa đến khâu kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm để gia đình chúng em có những bữa ăn an toàn, ngon miệng", một công nhân nữ chia sẻ.

Thành Đồng - Minh Tuấn