Kết hợp cả “tiền kiểm” và “hậu kiểm” khi phổ biến phim trên không gian mạng

Trước đó, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật.

Về ý kiến đề nghị cân nhắc quy định về Nhà nước đầu tư xây dựng trường quay hiện đại, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Luật quy định trong từng trường hợp cụ thể Nhà nước có thể đầu tư, hoặc hỗ trợ, đồng thời khuyến khích xã hội hóa xây dựng trường quay nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp điện ảnh.

Về phổ biến phim trên không gian mạng, có hai loại ý kiến. Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội và các cơ quan, tổ chức đề nghị kết hợp biện pháp “tiền kiểm” với “hậu kiểm”. Theo đó, các biện pháp “tiền kiểm” bao gồm: Quy định cụ thể, chặt chẽ hơn về đối tượng được phép phổ biến phim trên không gian mạng; quy định về tiêu chí phân loại phim, kiểm soát việc thực hiện tự phân loại phim, yêu cầu cơ sở điện ảnh phổ biến phim trên không gian mạng phải thông báo cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về danh sách phim, mức phân loại phim trước khi phổ biến.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật.

Biện pháp “hậu kiểm” bao gồm các quy định về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, các tổ chức, cá nhân có liên quan, việc ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo, các giải pháp kỹ thuật để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và gỡ bỏ phim vi phạm, xử lý nghiêm minh các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Bên cạnh đó, một số cơ quan và đại biểu Quốc hội đề nghị thực hiện biện pháp “tiền kiểm” đối với phim phổ biến trên không gian mạng. Theo đó, tất cả phim trước khi phổ biến trên không gian mạng phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

Sau phiên thảo luận tại hội trường ngày 25/5/2022, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã phối hợp tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ cho rằng loại ý kiến thứ 1 (tiền kiểm kết hợp với hậu kiểm) là phù hợp.

Căn cứ đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo bổ sung, chỉnh lý và quy định các biện pháp quản lý bảo đảm tính khả thi, phù hợp với tình hình, điều kiện Việt Nam hiện nay và xu thế chung của thế giới, bảo đảm việc kiểm soát chặt chẽ nội dung phim, xử lý kịp thời, nghiêm minh các vi phạm như dự thảo Luật.

Luật được thông qua quy định khi phổ biến phim trong hệ thống rạp chiếu phim và địa điểm chiếu phim công cộng, doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài đều phải xin cấp Giấy phép phân loại phim. Khi phổ biến phim trên hệ thống truyền hình đều phải có Quyết định phát sóng của cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động truyền hình.

Đồng thời, trước khi phổ biến phim trên không gian mạng đều phải có trách nhiệm phân loại phim theo độ tuổi người xem, hiển thị cảnh báo và tuân thủ các quy định của Luật Điện ảnh (sửa đổi); thống nhất một tiêu chí phân loại phim áp dụng chung cho các hình thức phổ biến phim.

Các đại biểu bấm nút thông qua dự thảo Luật.

Về cung cấp dịch vụ sản xuất phim cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, Dự thảo Luật được thông qua cũng quy định dù thực hiện theo phương án nào thì tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng dịch vụ quay phim có sử dụng bối cảnh tại Việt Nam đều phải cam kết bằng văn bản không vi phạm các quy định về những nội dung, hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh của Luật này trước khi thực hiện phổ biến phim.

Về Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, theo báo cáo của cơ quan trình dự án Luật, Quỹ chưa thành lập được là do khó khăn về nguồn thu, nguồn thu của Quỹ không được quy định trong Luật Điện ảnh và nghị định hướng dẫn thực hiện, cơ chế quản lý Quỹ chưa rõ là đơn vị sự nghiệp hay doanh nghiệp hay tổ chức tài chính.

Trong thời gian qua, Chính phủ đã có 2 lần xem xét, cho ý kiến về thành lập Quỹ, khắc phục các tồn tại nêu trên, quy định rõ nguồn thu, tổ chức bộ máy của Quỹ. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin được giữ quy định Quỹ tại dự thảo Luật.

Theo đó, Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách được Nhà nước hỗ trợ vốn điều lệ, thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật; có khả năng tài chính độc lập; có nguồn thu, nhiệm vụ chi không trùng với nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước; có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng, do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, phê duyệt Điều lệ tổ chức và hoạt động.

Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu tiếp thu xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh nhằm đảm bảo tính khả thi và đảm bảo quy định về nguồn thu của Quỹ.

Phương Thảo