Phát huy giá trị di tích Thành cổ Sơn Tây

Dự hội thảo có các đồng chí: Bùi Huyền Mai - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội; Nguyễn Thanh Bình – Trưởng ban Văn hóa xã hội, Hội đồng Nhân dân Thành phố; Trần Thị Vân Anh – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Nội; Nguyễn Hồng Minh – Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội; Trần Anh Tuấn, Thành ủy viên, Bí thư Thị ủy Sơn Tây…

Tại hội thảo, Thành ủy viên, Bí thư Thị ủy Sơn Tây Trần Anh Tuấn cho biết: Thị xã Sơn Tây có hệ thống di sản phong phú, giàu truyền thống. Thành cổ Sơn Tây là một trong những trọng trấn bảo vệ kinh thành Thăng Long xưa.

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Bùi Huyền Mai đánh giá Sơn Tây là vùng đất có bề dày văn hóa và vị trí chiến lược.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Chương trình số 06 về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025”; Nghị quyết số 09 về “phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”… nhằm cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa xứ Đoài” nhân kỷ niệm 200 năm xây dựng Thành cổ Sơn Tây (1822-2022) là dịp để các nhà khoa học, nhà nghiên cứu đóng góp ý kiến liên quan đến các giá trị văn hóa xứ Đoài.

Hội thảo cũng là dịp để nhìn nhận đánh giá giá trị di tích Thành cổ Sơn Tây, để Sơn Tây xây dựng cơ sở đề xuất với Trung ương, Thành phố công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Bí thư Thị ủy Sơn Tây Trần Anh Tuấn cho biết, hội thảo là dịp để các nhà khoa học, nhà nghiên cứu đóng góp ý kiến xây dựng văn hóa xứ Đoài.

Phát biểu tại hội thảo, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Bùi Huyền Mai chia sẻ, hội thảo là hoạt động có ý nghĩa về nhiều phương diện. “Có thể nói sau điều chỉnh địa giới hành chính, Hà Nội trở thành nơi hội tụ, giao thoa văn hóa, hội tụ tinh hoa văn hóa xứ Đoài. Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa xứ Đoài luôn nhận được sự quan tâm của Thành phố. Với thị xã Sơn Tây – vùng đất có bề dày văn hóa, vị trí chiến lược thì hội thảo đóng vai trò quan trọng, góp phần khẳng định các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc nghệ thuật độc đáo cùng những đặc trưng di sản mà tiêu biểu là Thành cổ Sơn Tây” - Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Bùi Huyền Mai nhấn mạnh.

Tại hội thảo, nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu đã góp ý kiến để di tích Thành cổ Sơn Tây nâng tầm giá trị.

Được biết, Thành cổ Sơn Tây là tòa thành đá ong nằm ở trung tâm thị xã Sơn Tây, đây là một trong số ít những di tích giữ được không gian đẹp, với hệ thống hào nước, cổng thành và một số công trình như Điện Kính Thiên, Kỳ đài…

Thành cổ Sơn Tây.

Thành cổ Sơn Tây được vua Minh Mạng xây dựng vào năm 1822 và là một trong những khu căn cứ quân sự quan trọng, bảo vệ kinh thành Thăng Long xưa. Đây cũng là di tích văn hóa, lịch sử đại diện cho mô hình thành lũy Việt Nam thời kỳ chống giặc ngoại xâm. Trong khoảng thập kỷ 70 - 80 của thế kỷ 19, nơi đây là một trung tâm phòng bị kháng chiến chống Pháp của quan lại triều đình nhà Nguyễn giữa hai cuộc xâm lược Bắc kỳ lần thứ nhất (1872) và lần thứ hai (1883) của Pháp.

Thành được xây dựng có hình tứ giác, xung quanh có hào nước bao bọc với chiều dài 1.795m, chiều rộng của hào từ 25-30m có độ sâu 2-3m, đi qua hào nước là bức tường thành bằng đá ong.

Thành cổ Sơn Tây có 4 cổng quay ra các hướng Bắc, Nam, Tây, Đông, mỗi cổng có hình tứ giác, có mặt cắt hình thang. Hai cổng chính là cổng Bắc hướng ra phố Lê Lợi (nơi đặt trụ sở Ủy ban nhân dân thị xã Sơn Tây) và cổng Nam nhìn ra phố Quang Trung.

Toàn cảnh hội thảo.

Phía trên mỗi cổng đều có lầu canh (vọng lâu) và chỉ có duy nhất một lối ra vào. Phía ngoài có đắp Dương mã thành (mang cá) hình chóp nón chắn phía ngoài của thành. Bề mặt thành có nhiều lỗ phía trên để quân lính nấp từ trong bắn súng ra ngoài.

Trải qua 200 năm tồn tại cùng những thăng trầm, biến cố lịch sử, nhiều công trình của thành đã bị phá huỷ. Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích Thành cổ Sơn Tây, nhiều dự án tu bổ, khôi phục lại các công trình của thành đã được triển khai. Dựa vào các tư liệu cổ, các công trình đã được dựng lại trên nền cũ.

Từ lâu, Thành cổ đã trở thành địa điểm tham quan, thư giãn của người dân cũng như du khách thập phương mỗi khi tới thăm Sơn Tây, mảnh đất xứ Đoài nghìn năm văn hiến.

Đinh Luyện