HoREA: Cần gỡ vướng thủ tục để "giải phóng" hàng ngàn nhà ở xã hội

Doanh nghiệp gặp khó về thủ tục pháp lý

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA), hiện nay có nhiều doanh nghiệp ở Thành phố tự thương lượng giải phóng mặt bằng để có quỹ đất sạch và tự bỏ vốn (kể cả vay với lãi suất thương mại) để đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, đặc biệt là các dự án nhà ở xã hội cho thuê như Công ty Lê Thành, Công ty Nam Long, Công ty Đầu tư Thủ Thiêm, Công ty Thiên Phát… Tuy nhiên, do vướng mắc trong khâu thực thi pháp luật nên một số dự án bị ách tắc chưa thể triển khai thực hiện.

Điển hình như tại Dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Tạo 2 của Công ty Lê Thành, có diện tích 3.560,2 m2, tổng diện tích sàn xây dựng 29.553 m2 với 518 căn hộ. Công ty đã nộp hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư dự án tại Sở Kế hoạch và Đầu tư ngày 28/4/2021. Ngày 2/7/2021, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản đề nghị các sở ngành có ý kiến.

Dự án EHomeS Nam Sài Gòn tại Khu đô thị Mizuki Park, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh.

Dù Sở Quy hoạch - Kiến trúc và Ủy ban nhân dân quận Bình Tân đã có văn bản ủng hộ công ty thực hiện Dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Tạo 2, nhưng vẫn phải điều chỉnh quy hoạch cục bộ theo quy định. Trước tình trạng này, Công ty Lê Thành đã đề nghị Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo Sở Kế hoạch - Đầu tư sớm thực hiện thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư” tại dự án trên.

Đối với dự án chung cư nhà ở xã hội Nam Lý tại số 91A Đỗ Xuân Hợp, phường Phước Bình, thành phố Thủ Đức của Công ty Cổ phần Địa ốc Thảo Điền, dù đã được  đã được chấp thuận đầu tư, công nhận chủ đầu tư, thẩm định thiết kế cơ sở pháp luật, nhưng hơn 10 năm nay vẫn chưa thể triển khai do chưa được giao đất để thực hiện dự án. Công ty Cổ phần Địa ốc Thảo Điền nhiều lần gửi đơn cầu cứu đến Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh xem xét chấp thuận giao đất để thực hiện dự án nhằm cung cấp 291 căn nhà ở xã hội cho công nhân, người lao động.

Một trường hợp khác là Công ty Nam Long, hiện đã thực hiện 8 dự án nhà ở thương mại có giá vừa túi tiền từ Ehome 1 đến Ehome 8 và 2 dự án nhà ở xã hội là “Dự án EhomeS nhà ở xã hội” tại phường Phú Hữu, thành phố Thủ Đức và “Dự án Ehome5S nhà ở xã hội” tại Khu đô thị Mizuki Park, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh với tổng số 3.000 căn hộ nhà ở xã hội bán, cho thuê mua.

Mặc dù Công ty đã hỗ trợ cho người mua nhà ở xã hội 2% lãi suất trong 2 năm đầu tiên (chỉ phải trả 7%/năm thay vì 9%/năm) và đã bàn giao nhà cho người mua hơn 3 năm qua, nhưng đến nay vẫn chưa được xác định giá bán nhà ở xã hội nên Công ty Nam Long chưa thể làm được “sổ hồng” cho người mua nhà và cũng chưa quyết toán được công trình.

Tổng Công ty Cổ phần Địa ốc Sài Gòn (Saigonres) cũng kêu cứu khi Dự án chung cư nhà ở xã hội An Phú Đông, phường An Phú Đông, quận 12 có diện tích 4.200 m2 do công ty này làm chủ đầu tư, đã xây dựng tòa nhà 16 tầng với 320 căn hộ, được bàn giao đưa vào sử dụng từ tháng 12/2019.

Tuy nhiên đến thời điểm hiện nay dự án vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở cho các hộ dân. Vướng mắc trên liên quan đến việc dự án chưa được Ủy ban nhân dân quận 12 chấp thuận phương án kết nối giao thông, đồng thời yêu cầu Chủ đầu tư phải sử dụng nguồn vốn tự có để đầu tư nâng cấp mở rộng tuyến đường hiện hữu bờ bao kênh Rạch Giá với quy mô mặt cắt ngang đường là 7m để kết nối vào dự án.

Saigonres cho rằng, đây là dự án nhà ở xã hội do doanh nghiệp tự đền bù đất và đầu tư xây dựng bằng kinh phí của doanh nghiệp nhằm đóng góp chung vào quỹ nhà ở xã hội cho người có thu nhập, đồng thời phải thực hiện theo đúng quy định về nhà ở xã hội về lợi nhuận tối đa của dự án (không quá 10%). Do đó việc yêu cầu Saigonres tiếp tục đầu tư kinh phí để nâng cấp hạ tầng đường giao thông kết nối vào dự án là không phù hợp với các quy định của nhà nước.

Gỡ vướng cho hơn 5.000 căn hộ nhà ở xã hội

Trước hàng loạt vuớng mắc của doanh nghiệp liên quan đến thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, Ủy ban nhân dân Thành phố cần chỉ đạo quyết liệt để các Sở, ngành, quận, huyện, thành phố Thủ Đức phối hợp chặt chẽ và khẩn trương để tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục đầu tư xây dựng, hoặc điều chỉnh quy hoạch phân khu 1/2000, hoặc thủ tục giao đất cho các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội…để tăng thêm nguồn cung nhà ở xã hội trong thời gian tới.

Bởi chỉ riêng các dự án nhà ở xã hội Lê Thành - Tân Kiên (giai đoạn 1 và giai đoạn 2); dự án nhà ở xã hội Lê Thành - Tân Tạo 2; dự án nhà ở xã hội Nam Lý; dự án nhà ở xã hội cho thuê (giai đoạn 2) Khu chế xuất Linh Trung 2 nếu được các Sở, ngành, quận, huyện, thành phố Thủ Đức tháo gỡ các vướng mắc thì hoàn toàn có thể khởi công xây dựng các dự án nhà ở xã hội này trong 6 tháng đầu năm 2022, để có thêm 5.209 căn hộ trong năm 2024-2025.

Phối cảnh Dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Kiên tại xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh.

Ngoài ra, ông Châu cũng đề nghị sớm tháo gỡ vướng mắc về thủ tục đầu tư xây dựng của các dự án bất động sản, nhà ở thương mại không thuộc diện bị rà soát pháp lý, không bị kiểm tra, thanh tra, điều tra để tạo điều kiện cho chủ đầu tư tiếp tục thực hiện dự án, được nộp tiền sử dụng đất, được cấp Giấy chứng nhận cho khách hàng mua nhà.

Các vướng mắc về thủ tục đầu tư xây dựng mà doanh nghiệp đề nghị được tháo gỡ như thủ tục “chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư”; thủ tục “tính tiền sử dụng đất dự án; tính tiền sử dụng đất phát sinh (nếu có)”; thủ tục “phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 (có thể kết hợp điều chỉnh quy hoạch phân khu 1/2000)”; thủ tục cấp “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất” (hiện nay, còn khoảng hơn 20.000 căn hộ dự án nhà chung cư chưa được cấp “sổ hồng”)…

Đồng thời, ông Châu cũng đề nghị Ủy ban nhân dân Thành phố phối hợp hoặc đề xuất với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét sớm có kết luận đối với các dự án bất động sản, nhà ở thương mại thuộc diện phải rà soát về pháp lý hoặc phải kiểm tra, thanh tra, điều tra để các doanh nghiệp là chủ đầu tư dự án biết rõ và thực hiện kết luận của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Minh Tuấn