Xã Hữu Bằng, huyện Thạch Thất: Người dân còn chịu ô nhiễm môi trường từ bãi rác đến bao giờ?

Bãi rác tại xã Hữu Bằng nhìn từ xa mờ mịt khói

Bãi rác "khổng lồ" gây ô nhiễm

Theo sự chỉ dẫn của một người dân, chúng tôi có mặt tại bãi tập kết rác thải trên địa bàn xã Hữu Bằng. Một bãi rác "khổng lồ" khó có thể hình dung hiện ra trước mắt chúng tôi với đủ loại rác thải, từ rác thải sinh hoạt cho đến mút, bông, xốp, mùn cưa… và cả vật liệu xây dựng được đổ tràn đường, tràn xuống cả ruộng.

Cả con đường nội đồng kéo dài khoảng 200m giờ đã trở thành một bãi rác. Ruồi nhặng, những dòng nước với đủ loại hóa chất độc hại ngày đêm đang thấm vào những thửa ruộng liền kề. Thực trạng đáng báo động này đã diễn ra trong nhiều tháng qua đang khiến người dân hoang mang, lo lắng về môi trường sống.

Mặc dù trời mưa phùn nhưng khói vẫn mù mịt trong bãi rác

Nằm ngay sát bãi rác là một xưởng sơn của tư nhân đang hoạt động. Bà Kiều Thị Tin, công nhân của xưởng sơn, nhanh nhảu đưa cho chúng tôi mỗi người 1 chiếc khẩu trang mới và nói: "Vào đây các anh phải đeo thêm khẩu trang vào, không chịu nổi được mùi xú uế, độc hại tại bãi rác này đâu".

Theo bà Tin, đây là điểm tập kết rác thải sinh hoạt của xã Hữu Bằng. Tuy nhiên, trong thời gian qua, tình trạng đổ rác thải công nghiệp, rác thải xây dựng từ các xưởng mộc làng nghề truyền thống khiến rác tràn ra khắp nơi khiến nơi đây trở thành khu vực ô nhiễm môi trường nhất xã. "Thượng vàng hạ cám, ở đây đủ các loại rác, nhiều người sau khi vứt rác xong là đốt luôn. Và khói, lửa cứ âm ỉ qua ngày này tháng khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe của người dân xung quanh khu vực"…

Bà Kiều Thị Tin, người làm thuê ở xưởng sơn ngay sát bãi rác

Ghi nhận thực tế tại bãi rác trong khoảng 15 phút, từ người phụ nữ đi xe máy chở đầy mút cho đến xe 3 bánh chở chất thải xây dựng và thậm chí cả những xe ô tô tải chở hàng chục bao tải rác, họ cứ vô tư đổ rác bất chấp rác đã quá tải tràn xuống ruộng. Kể cả khi chúng tôi quay phim, chụp ảnh lại và yêu cầu dừng đổ rác thì họ vẫn bất chấp, với lý do: "Không đổ rác ở đây thì không còn chỗ nào khác".

Khó khăn trong công tác thu gom, xử lý rác thải

Tại buổi làm việc với chúng tôi, ông Phan Lạc Mạnh - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) xã Hữu Bằng, cho biết, tình trạng ô nhiễm môi trường từ bãi rác thải tạm thời của xã là do bãi rác đang bị quá tải. Ngoài nguyên nhân chưa có điểm vận chuyển rác đi thì nguyên nhân nữa là do ý thức của người dân.

Nhiều người dân đổ trộm các loại chất thải không phải là rác sinh hoạt ra điểm tập kết. Lực lượng liên ngành của huyện đã từng xử lý trường hợp công dân chở cả xe rác thải công nghiệp (mút, bông) trong quá trình sản xuất của các công ty, hộ sản xuất đổ thải tại điểm tập kết rác thải. "Trong thời gian tới, UBND xã sẽ tăng cường kiểm tra, bắt quả tang, xử lý nghiêm những trường hợp có hành vi đổ trộm chất thải không phải là chất thải sinh hoạt ra điểm tập kết theo đúng quy định của pháp luật", ông Phan Lạc Mạnh thông tin.

Ông Phan Lạc Mạnh - Phó Chủ tịch UBND xã Hữu Bằng, trao đổi với phóng viên

Về công tác thu gom xử lý rác tại bãi rác Hữu Bằng, trao đổi với phóng viên, bà Khuất Thị Hợp - Tổ trưởng Môi trường xã Hữu Bằng, Hợp tác xã Thành Công cho biết, Hợp tác xã về tiếp nhận công tác thu gom xử lý rác tại địa bàn xã Hữu Bằng từ đầu năm 2021. Công tác vận chuyển rác sinh hoạt diễn ra thường xuyên, liên tục, không bị tồn đọng.

Lượng rác tồn đọng ở bãi hiện nay là của Công ty Minh Quân - đơn vị chịu trách nhiệm thu gom, vận chuyển rác thải trong giai đoạn trước để lại. Lượng rác này còn khoảng hơn 1.000 tấn, song đã bị đốt lẫn với rác thải công nghiệp nên đơn vị không thể vận chuyển về bãi Xuân Sơn được. Thêm vào đó, do làng nghề Hữu Bằng không có bãi rác xử lý rác thải công nghiệp nên người dân tự ý mang rác công nghiệp ra đây đổ và đốt khiến bãi rác ngày càng quá tải, gây khó khăn trong việc xử lý…

"Hiện nay, trên địa bàn xã Hữu Bằng, Hợp tác xã Thành Công tổ chức vận chuyển rác 4 ngày/tuần với khối lượng khoảng 50 tấn/ngày. Tuy nhiên, từ ngày 6/10 đến nay thì lượng rác vận chuyển lên bãi chỉ được khoảng 20 tấn/ngày. Hiện đơn vị đang ưu tiên thu gom trước tại các bãi nhỏ, bãi nằm dọc đường khiến lượng rác sinh hoạt tại bãi Hữu Bằng tạm thời bị tồn đọng", bà Khuất Thị Hợp cho biết.

Sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm

Liên quan đến việc tăng cường kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường làng nghề, từ giữa tháng 6/2021, UBND huyện Thạch Thất đã có Công văn số 974/UBND-TNMT chỉ đạo các xã, thị trấn tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí, tuyên truyền, kiểm tra, xử lý các trường hợp đốt rơm rạ, rác thải, xử lý triệt để các điểm nóng về ô nhiễm bụi, gây ô nhiễm môi trường. UBND huyện yêu cầu các xã, thị trấn chỉ đạo công tác tuyên truyền, truyền thông, yêu cầu các hộ dân ký cam kết không đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp trên ruộng đồng. Bên cạnh đó, xử lý kịp thời các trường hợp cố tình vi phạm làm ảnh hưởng đến chất lượng môi trường không khí, ảnh hưởng tầm nhìn và mỹ quan chung.

Cần xử lý nghiêm hành vi đổ trộm rác thải không phải rác thải sinh hoạt

Lãnh đạo huyện Thạch Thất cũng yêu cầu các xã, thị trấn tăng cường kiểm tra các điểm tập kết rác thải, không để tình trạng đốt chất thải, kịp thời xử lý các đối tượng có hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Đồng thời kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh của các cơ sở sản xuất trên địa bàn xã có làng nghề, trong đó có xã Hữu Bằng, yêu cầu các hộ tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường trong sản xuất kinh doanh…

Chỉ đạo của UBND huyện là vậy, nhưng có thể thấy, việc buông lỏng quản lý từ cấp xã dẫn tới tình trạng ô nhiễm môi trường từ bãi rác thải tạm thời của xã ngày càng trở nên báo động. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tuấn Chinh - Phó Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thạch Thất, cho biết: "Chúng tôi sẽ tiếp thu những phản ánh của phóng viên về tình trạng ô nhiễm môi trường tại bãi rác tạm thời xã Hữu Bằng. Trước mắt, yêu cầu xã Hữu Bằng tăng cường kiểm tra, xử lý việc vứt trộm chất thải, không để bãi rác ngày càng quá tải. Đối với những doanh nghiệp nào không tuân thủ quy định về đảm bảo môi trường, nếu cần yêu cầu dừng hoạt động để đảm bảo tính răn đe"…

Trong không gian đặc quánh mùi xú uế, những đứa trẻ mặc quần áo phong phanh, không đeo khẩu trang, đi theo bố mẹ nhặt rác vẫn đang chơi đùa ngay trong bãi rác. Không biết tương lai chúng sẽ về đâu nhưng tương lai về một môi trường sống trong lành của người dân xã Hữu Bằng cũng như các xã lân cận thì đang "mù mịt" như những đám khói vẫn ngày đêm bốc lên từ bãi rác khổng lồ.

Thu Trang