Dự án đường sắt Nhổn - Ga Hà Nội: Nỗ lực khắc phục khó khăn, hoàn thành tiến độ

Nhiều khó khăn, thách thức

Xuyên suốt từ đầu năm 2021 đến hiện nay, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đã gây ảnh hưởng nặng nề trên nhiều lĩnh vực kinh tế xã hội, trong đó có Dự án đường sắt đô thị thí điểm của Thành phố, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội. Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội cho biết, diễn biến khó lường của đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động của Dự án, làm đứt gãy, gián đoạn quá trình triển khai thi công. Mặt khác, trong quá trình thi công, môi trường làm việc luôn áp dụng các biện pháp hạn chế, cách ly, giữ khoảng cách… nên cũng ảnh hưởng phần nào đến công tác thi công.

Dự án đường sắt Nhổn – Ga Hà Nội khi được đưa vào khai thác sẽ góp phần tích cực trong việc tạo nên diện mạo mới cho thành phố, từng bước hoàn chỉnh hệ thống giao thông Thủ đô. (Ảnh: Giang Nam)

Bên cạnh những lý do khách quan như dịch Covid-19, sự cố kênh đào Suez ảnh hưởng đến thời gian vận chuyển các đoàn tàu về nước... Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội chia sẻ, một số nguyên nhân chủ quan cũng đang tác động đến Dự án như: Sự “vênh” giữa hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn trong nước và thế giới; mẫu hợp đồng quốc tế được sử dụng để ký kết các gói thầu; các khâu đoạn vướng mắc trong giải phóng mặt bằng… khiến Dự án có khả năng không đạt được tiến độ kế hoạch.

Cụ thể, theo Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội hiện với Dự án đường sắt Nhổn – Ga Hà Nội, các vướng mắc do hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn về lĩnh vực đường sắt đô thị ở Việt Nam đang chưa đồng bộ và đầy đủ, có nhiều điều chỉnh trong quá trình thực hiện Dự án. Đặc biệt, các quy chuẩn, tiêu chuẩn về công trình ngầm, về hệ thống phòng cháy chữa cháy, về đánh giá an toàn hệ thống, về các hệ thống chạy tàu… dẫn đến vướng mắc trong quá trình thẩm duyệt hồ sơ thiết kế và nghiệm thu các công trình chuyên biệt của các cơ quan quản lý Nhà nước. Một số thay đổi về quy chuẩn, tiêu chuẩn cũng trực tiếp dẫn đến vướng mắc điều chỉnh thiết kế của Dự án.

Ngoài ra, trong quá trình thực hiện Dự án, sự khác biệt giữa quy định pháp luật của Việt Nam và Hợp đồng FIDIC (Mẫu hợp đồng quốc tế được sử dụng để ký kết các gói thầu của Dự án theo yêu cầu của nhà tài trợ - PV) trong quá trình thực hiện, Chủ đầu tư vừa phải thực hiện theo hợp đồng ký kết vừa phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam do đó dẫn đến thời gian đạt được sự thống nhất giữa các bên kéo dài.

Bên cạnh đó, thủ tục giao vốn ODA, các thủ tục điều chỉnh Dự án, điều chỉnh các hiệp định vay, Nghị định thư tài chính… giữa Chính phủ Việt Nam và các nhà tài trợ phức tạp, kéo dài do quy định của Việt Nam và nhà tài trợ có nhiều khác biệt. Được biết, Dự án được đồng tài trợ từ 4 nhà tài trợ, bình quân thời gian thực hiện cho thủ tục điều chỉnh một hiệp định vay kéo dài từ 1 đến 1,5 năm…

Bên cạnh những nguyên nhân kể trên, câu chuyện giải phóng mặt bằng cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ của Dự án. Quanh vấn đề này, Phó trưởng Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội Lê Trung Hiếu cho biết, tuyến đường sắt đô thị số 3, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội gặp khó khăn một phần do chính sách bồi thường, hỗ trợ và quy trình thực hiện bồi thường cho các hộ dân có nhà bị ảnh hưởng khi thi công tuyến hầm là chưa có tiền lệ.

“Vấn đề mặt bằng gây ảnh hưởng đến tiến độ Dự án, hầu hết các Dự án đều mắc phải chứ không riêng gì ở Hà Nội. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Dự án này, vấn đề mặt bằng cũng dần tháo gỡ song số lượng nhà trong diện giải phóng mặt bằng chiếm tỷ lệ thấp nhưng lại đóng vai trò mấu chốt để có thể hoàn thành được Dự án. Đến thời điểm hiện tại, Dự án còn vướng một số hộ dân ở khu vực ga S11, hiện chúng tôi đã phối hợp với các đơn vị liên quan tháo gỡ…”, ông Lê Trung Hiếu chia sẻ.

Đẩy nhanh tiến độ

Để đẩy nhanh tiến độ, tính trong 8 tháng đầu năm 2021, trước tác động của dịch Covid-19, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội và các nhà thầu vẫn triển khai thực hiện Dự án và đạt được những kết quả khả quan. Cụ thể, theo tính toán, hiện tiến độ chung Dự án đạt được 74%/kế hoạch năm 77,76%; tiến độ đoạn trên cao đạt 89,41%/kế hoạch năm đạt 100%. Công tác an toàn của Dự án cũng được đặc biệt chú trọng, không ghi nhận sự cố đang tiếc nào về “Sức khỏe, an toàn và môi trường”.

Công nhân lao động đẩy nhanh tiến độ thi công tại Dự án đường sắt Nhổn – Ga Hà Nội. (Ảnh: Giang Nam)

Đáng chú ý, hiện việc vận chuyển 10 đoàn tàu của Dự án từ Pháp về Việt Nam đã hoàn thành và nhanh hơn so với thời gian dự kiến. Mặc dù trong bối cảnh dịch Covid-19, việc huy động chuyên gia nước ngoài sang làm việc cũng như việc sản xuất, nhập khẩu các thiết bị từ châu Âu... gặp nhiều khó khăn nhưng các nhà thầu và phía Việt Nam là Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đã phối hợp chặt chẽ, chưa để xảy ra bất kỳ sự cố nào.

Ngay sau khi tàu về, việc thử nghiệm liên động đã được tiến hành với từng toa tàu. Dự kiến vào tháng 12/2021, tất cả các đoàn tàu của dự án sẽ chạy thử liên tiếp. Bên cạnh đó, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội cũng đang tiến hành làm việc với Cục đăng kiểm để đăng kiểm các đoàn tàu theo quy định và cung cấp các hồ sơ cho đơn vị Tư vấn ABC để thực hiện đánh giá an toàn toàn hệ thống.

Với Dự án đường sắt Nhổn – Ga Hà Nội, Phó trưởng Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội Lê Trung Hiếu chia sẻ, bài học rút ra đầu tiên là phải có mặt bằng sạch rồi mới thi công, từ đó góp phần đảm bảo tiến độ đề ra. “Chúng tôi đã tham mưu cho Thành phố đối với các công trình giao thông khác mà chúng tôi đang chuẩn bị triển khai thì điều kiện trước tiên là có mặt bằng sạch thì mới khởi công để thi công. Thông qua các khó khăn gặp phải từ Dự án này, với vai trò là cơ quan tham mưu cho lãnh đạo Thành phố về lĩnh vực đường sắt đô thị thì chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu cho Thành phố chính sách để đi trước đón đầu, giúp các Dự án tiếp sau đảm bảo thuận lợi hơn”, ông Lê Trung Hiếu chia sẻ.

Rõ ràng, việc sớm hoàn thành các Dự án đường sắt đô thị đóng vai trò hết sức quan trọng, góp phần giảm tải các phương tiện giao thông cá nhân, hướng đến một đô thị đồng bộ trong hạ tầng. Vượt qua các vướng mắc, hạn chế, các giải pháp từ Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội cộng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chắc chắn việc xây dựng tuyến đường sắt đô thị Nhổn – Ga Hà Nội theo quy hoạch sẽ sớm hoàn thành, góp phần tích cực trong việc tạo nên diện mạo mới cho Thành phố, từng bước hoàn chỉnh hệ thống giao thông Thủ đô.

Giang Nam