Thu kinh phí công đoàn qua tài khoản trung gian ở Nghệ An: Khó khăn chỉ là bước đầu

Triển khai trong bỡ ngỡ

Sáng kiến phối hợp các ngân hàng làm đối tác cung cấp phần mềm quản lý thu kinh phí Công đoàn của Tổng Liên đoàn Lao động đã giúp cho các cấp Công đoàn quản lý tốt hơn việc thu. Toàn bộ các dữ liệu liên quan đều được cập nhật trên hệ thống thể hiện việc thu kinh phí được công khai, minh bạch, thống kê chi tiết các đơn vị phải đóng, từ đó, hạn chế thất thu.

Bên cạnh đó, phương thức thu ứng dụng công nghệ thông tin giúp cho công tác chỉ đạo, quản lý, theo dõi, cũng như báo cáo được kịp thời, chính xác và thuận tiện ở cả 4 cấp.

Thực hiện chủ trương, Liên đoàn Lao động Nghệ An đã tập huấn phương thức thu kinh phí cho Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và hướng dẫn Công đoàn cơ sở cập nhật thông tin, dữ liệu vào hệ thống và mở tài khoản. (Ảnh chụp khi dịch Covid -19 chưa bùng phát ở Nghệ An)

Tại Nghệ An, thực hiện Nghị quyết Đại hội Công đoàn các cấp, Liên đoàn Lao động tỉnh đã ban hành Đề án tập trung nguồn lực tài chính công đoàn nhằm tăng cường công tác quản lý thu, chi; quản lý tài sản theo hướng chuyên nghiệp; thực hiện phân phối công bằng, hiệu quả để đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới.

Từ năm 2017, sau khi có chủ trương, Liên đoàn Lao động Nghệ An đã ký kết quy chế phối hợp với Ngân hàng VietinBank và Agribank Nghệ An. Qua đó, tuyên truyền, tập huấn phương thức thu kinh phí cho Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và hướng dẫn Công đoàn cơ sở cập nhật thông tin, dữ liệu vào hệ thống và mở tài khoản để nhận kinh phí phân phối tự động từ tài khoản trung gian trong vòng 24 giờ.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 28/29 Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở (Công đoàn Viên chức không có doanh nghiệp) và hơn 150 Công đoàn cơ sở mở tài khoản theo quy định tại các chi nhánh ngân hàng. Trên 50 doanh nghiệp thực hiện chuyển kinh phí công đoàn qua tài khoản chung với số tiền hơn 15 tỉ đồng. Các đơn vị đã thực hiện tốt là huyện Diễn Châu, huyện Nghĩa Đàn, thị xã Cửa Lò và Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam.

Lãnh đạo Liên đoàn Lao động Nghệ An tặng quà cho những công nhân có hoàn cảnh khó khăn.

Việc thu phí qua tài khoản chung đã tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đóng kinh phí công đoàn 2%, tạo chủ động cho Công đoàn cơ sở tổ chức các hoạt động chăm lo cho đoàn viên và người lao động.

Nghĩa Đàn là huyện miền núi, điều kiện sản xuất, kinh doanh còn nhiều khó khăn, nhưng nhiều doanh nghiệp trên địa bàn đã sớm thực hiện mở tài khoản tại ngân hàng để chuyển kinh phí công đoàn. Ông Trần Văn Dương, Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện chia sẻ: “Khi có chủ trương, Liên đoàn Lao động đã gặp các Chủ tịch Công đoàn cơ sở trong khối doanh nghiệp trao đổi, thống nhất. Từ đó, họ tác động đến chủ doanh nghiệp để thực hiện mở tài khoản chuyển kinh phí công đoàn. Hiện, trên địa bàn đã có 10 doanh nghiệp với gần 3.000 người lao động thì có 9 đơn vị đã mở tài khoản và có 3 đơn vị đã chuyển phí công đoàn. Còn lại do dịch Covid-19 nên nguồn thu không ổn định nên doanh nghiệp chậm chuyển kinh phí”.

Còn đó không ít những khó khăn

Thực hiện Nghị định 191/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định đối tượng đóng kinh phí công đoàn là cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp (không phân biệt đã có hay chưa có tổ chức công đoàn) đều phải có nghĩa vụ đóng kinh phí bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Thế nhưng, trên thực tế, thời gian qua, việc thu kinh phí công đoàn ở khu vực sản xuất kinh doanh ở Nghệ An còn gặp không ít khó khăn.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Công đoàn các cấp, Liên đoàn Lao động Nghệ An đã ban hành Đề án tập trung nguồn lực tài chính công đoàn theo hướng chuyên nghiệp đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới. (Ảnh chụp khi chưa bùng phát dịch Covid-19)

Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An chủ yếu là doanh nghiệp có quy mô nhỏ, mang tính chất gia đình. Nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh không ổn định. Thậm chí, có doanh nghiệp chỉ có tên, còn địa điểm và hoạt động sản xuất, kinh doanh không rõ ràng nên rất khó khăn trong việc tiếp cận để tuyên truyền, vận động, đốc thúc nộp kinh phí Công đoàn.

Một số chủ doanh nghiệp chưa nhận thức đúng, đầy đủ về trách nhiệm, nghĩa vụ, tính ưu điểm trong việc thực hiện trích nộp kinh phí công đoàn qua tài khoản trung gian. Các doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn hầu như không thu được vì chủ yếu nhỏ lẻ và mới thành lập, mới đi vào sản xuất, kinh doanh.

Tình hình dịch bệnh Covid-19 khiến nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn, phải cắt giảm lao động, thu hẹp sản xuất. Vì vậy, việc làm và thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng, một số doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động.

Bên cạnh đó, tầm ảnh hưởng của một số cán bộ công đoàn chuyên trách cấp trên trực tiếp cơ sở chưa nhận thức hết trách nhiệm trong việc tuyên truyền, vận động, chưa chỉ đạo quyết liệt. Vẫn còn một số kế toán công đoàn chưa thực sự tâm huyết, hạn chế về chuyên môn trong công tác tài chính công đoàn.

Ngoài ra, triển khai thực hiện bước đầu còn một số vướng mắc như: nhiều công đoàn cơ sở mở ngại tài khoản vì số kinh phí công đoàn đóng ít, kế toán công đoàn chủ yếu kiêm nhiệm, ngại giao dịch. Công tác hướng dẫn cơ sở cập nhật dữ liệu vào hệ thống đôi khi chưa chính xác dẫn đến việc trích chuyển kinh phí sai bị trả về hoặc phân phối kinh phí về bị chậm,...

Thành phố Vinh hiện có có 3.400 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh với 11.000 công nhân, lao động. Tuy nhiên, hiện nay, số doanh nghiệp mở tài khoản để nạp kinh phí công đoàn chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Ông Thái Lê Cường, Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố cho biết, trước đây, khi thu công đoàn phí và kinh phí công đoàn, các đơn vị thường nhập vào một chỗ sau đó nạp lên cấp trên nên nhiều đơn vị bây giờ không muốn tách từng khoản. Chưa nói quá trình nhập số liệu, kế toán đôi khi còn sai sót nên dễ bị thất lạc các khoản. Đặc biệt, địa bàn số doanh nghiệp tuy nhiều nhưng quy mô nhỏ, lẻ, công nhân lao động ít, kinh phí công đoàn không lớn nên ngại mở tài khoản để nạp tại ngân hàng.

Để công tác thu kinh phí công đoàn khu vực sản xuất, kinh doanh qua tài khoản chung đạt kết quả cao, theo ông Nguyễn Hữu Thắng, Phó trưởng Ban Tài chính Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An thì cần tuyên truyền kết hợp với vận động chủ doanh nghiệp chấp hành các quy định về nộp, trích kinh phí công đoàn. Tham mưu với chính quyền thành lập đoàn liên ngành kiểm tra việc thực hiện pháp luật về lao động, có lồng ghép kiểm tra việc thực hiện Luật Công đoàn của doanh nghiệp. Có thể khởi kiện ra tòa án để đòi nợ đối với đơn vị nợ số tiền lớn và vi phạm pháp luật kéo dài. Chỉ đạo công đoàn cơ sở thực hiện đúng, đủ và kịp thời các quy định về quản lý tài chính, tài sản và chế độ kế toán công đoàn. Trả lời kịp thời, thỏa đáng những thắc mắc, kiến nghị về tài chính, tài sản và chế độ kế toán công đoàn của doanh nghiệp

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Thắng: “Cần xử lý kịp thời những vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, tạo lòng tin, động lực cho doanh nghiệp và công đoàn cơ sở thực hiện. Tổ chức tổng kết, đánh giá, rà soát để bổ sung những thiếu sót và bất cập trong các chương trình phối hợp với các cơ quan liên quan nhằm tổ chức triển khai thực hiện trong các năm tiếp theo đạt kết quả tốt hơn. Ngoài ra, phải kịp thời khen thưởng, nêu gương đối với những đơn vị, doanh nghiệp chấp hành tốt các quy định về trích, nộp kinh phí công đoàn, quản lý tài chính, tài sản công đoàn”.

Những năm qua, thực hiện chủ trương của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về triển khai thu phí công đoàn qua tài khoản trung gian, đã giúp các cấp Công đoàn tại Nghệ An quản lý chặt chẽ và hiệu quả hơn trong hoạt động tài chính công đoàn. Liên đoàn Lao động Nghệ An sẽ tiếp tục không ngừng bổ sung, hoàn thiện trong quá trình thực hiện để đảm bảo hoàn thành tốt những mục tiêu đã đặt ra.

Cao Sơn