Đẩy mạnh công tác dân số trong tình hình mới

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình, thời gian qua, đã đạt được nhiều thành tích quan trọng. Quy mô dân số hiện nay gần 96,5 triệu người (năm 2019), tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, tỷ lệ tăng dân số 10 năm (2009-2019) trong khoảng từ 1,05% đến 1,15%/ năm, mức sinh thay thế được duy trì suốt 14 năm qua.

Ông Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu khai mạc hội thảo

Từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng, cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh, chiếm 68%. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt, tuổi thọ trung bình đạt 73,6% tuổi (năm 2019), cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người.

Tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em đều giảm mạnh; tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện. Mỗi cặp vợ chồng có hai con đã trở thành chuẩn mực, lan tỏa trong toàn xã hội; dịch vụ Dân số - Kế hoạch hoá gia đình ngày càng được mở rộng và chất lượng ngày càng cao...

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Y tế, công tác dân số hiện đang gặp nhiều khó khăn, thách thức. Từ việc chỉ tập trung giải quyết vấn đề kế hoạch hóa gia đình để ổn định quy mô dân số, hiện nay công tác dân số phải đẩy mạnh việc giải quyết toàn diện các vấn đề cả về quy mô, cơ cấu, phân bổ; nhất là nâng cao chất lượng dân số và phải đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội. Ngoài ra, mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng miền, tỉnh thành phố.

Đáng chú ý, mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn ra nghiêm trọng và ngày càng lan rộng. Lợi thế dân số vàng chưa thật sự được khai thác và phát huy hiệu quả bởi chưa có giải pháp đồng bộ… Các nội dung về dân số trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội còn chưa được chú trọng đúng mức. Nguồn lực đầu tư cho công tác dân số còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu...

"Với ý nghĩa của Tháng hành động Quốc gia về Dân số, nhằm tiếp tục phát huy tinh thần nhiệt huyết và thành tích đã đạt được, thay mặt Bộ Y tế, tôi đề nghị các đơn vị trong toàn ngành, bám sát chủ đề của Tháng hành động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền; chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể triển khai đồng bộ các nội dung, giải pháp về công tác dân số và phát triển", Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh.

Toàn cảnh hội thảo

Trong khuôn khổ buổi hội thảo, ông Mai Trung Sơn, Phó vụ trưởng Vụ Quy mô Dân số - Kế hoạch hoá gia đình, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình cũng thông tin, Việt Nam đã khống chế thành công tốc độ gia tăng nhanh quy mô dân số, đạt mức sinh thay thế vào năm 2006, duy trì tới nay. Tuy nhiên, chương trình kế hoạch hóa gia đình nước ta đang phải đối mặt nhiều thách thức lớn. Trong đó, nhu cầu phương tiện tránh thai tiếp tục tăng do số phụ nữ 15-49 tuổi vẫn gia tăng. Tình trạng phá thai, vô sinh có xu hướng tăng. Nhu cầu tránh thai chưa đáp ứng vẫn còn cao, nhất là nhóm vị thành niên, người di cư.

Theo ông Mai Trung Sơn, chương trình củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đến năm 2030 hướng tới mục tiêu 100% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận thuận tiện các biện pháp tránh thai hiện đại, hỗ trợ sinh sản, dự phòng vô sinh tại cộng đồng. Trong đó, tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đạt 50% vào năm 2025, 52% năm 2030 và giảm 2/3 số vị thành niên, thanh niên có thai ngoài ý muốn.

K.Tiến