Tái hiện các phong tục dân gian độc đáo dịp Tết Đoan Ngọ tại Hoàng thành Thăng Long

	Thống nhất nội dung Dự án hợp tác Hà Nội - Toulouse tại Hoàng Thành Thăng Long
	Cận cảnh khu vực điện Kính Thiên tại Hoàng thành Thăng Long sau khi được khai quật
	Di sản Hoàng thành Thăng Long: Khẳng định thêm bề dày lịch sử

Đoan Ngọ (Đoan Dương) là tết cổ truyền của Việt Nam và một số quốc gia Đông Á, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Ở nước ta, Đoan Ngọ là thời điểm chuyển mùa, mở đầu chuỗi ngày nắng nóng nhất trong năm nên thường xuất hiện nhiều dịch bệnh.

Từ xa xưa, trong dân gian cũng như cung đình đã biết dùng các loài thảo mộc mà thiên nhiên ban tặng như một phương thức bí truyền để phòng chữa bệnh. Đặc biệt, người xưa tin rằng thảo mộc được hái vào giờ Ngọ ngày Đoan Ngọ thì hương sắc được kết tinh lại sẽ làm tăng thêm dược tính chữa bệnh.

Trưng bày thể hiện phong tục hái lá thuốc ngày Tết Đoan Ngọ.

Tất cả các bộ phận của thảo mộc từ rễ, thân, lá, hoa và quả được sử dụng rất đa dạng với hai tính năng phổ biến nhất là dùng làm trà uống tiêu độc, thanh nhiệt, phòng bệnh hàng ngày và biệt dược để chữa các loại bệnh thông thường, cũng như phòng chống dịch bệnh trong cộng đồng.

Trong lịch sử, từ thế kỷ XIII, Thái y viện nhà Trần đã sử dụng các loại thảo mộc để chữa bệnh cho vua quan và quân đội. Dưới thời Lê, các tỉnh thành lập Tế sinh đường khán chẩn để khám bệnh, trông coi, cấp phát thuốc. Vào năm 1467, trong nước xảy ra dịch bệnh, vua Lê Thánh Tông ra chỉ dụ: "Từ nay trở đi phủ nào có bệnh dịch cho phép các quan lại địa phương dùng tiền thuế để mua thuốc phát cho dân".

Ngày nay, truyền thống nhân văn ấy tiếp tục được phát huy, tỏa sáng qua những chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ trong chỉ đạo chống dịch Covid – 19 "Chống dịch như chống giặc", "Tính mạng con người là trên hết" và kiên quyết "Không để ai bị bỏ lại phía sau".

Tái hiện Không gian thưởng trà cung đình với sự tham gia của nghệ nhân trà Hoàng Anh Sướng.

Với truyền thống lịch sử tốt đẹp đó, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội đã tổ chức chương trình Tết Đoan Ngọ với chủ đề "Hương sắc thảo mộc Đoan Dương" tại khu di sản Hoàng thành Thăng Long, với nhiều hoạt động trưng bày, trình diễn, tái hiện các nghi thức, phong tục dân gian và cung đình độc đáo. Đặc biệt là tái hiện Không gian thưởng trà cung đình, với sự tham gia của nghệ nhân trà Hoàng Anh Sướng, đã mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị về nét đẹp trong văn hóa uống trà của người Việt.

Nghệ nhân trà Hoàng Anh SướngTừ cho biết, từ xa xưa, thưởng trà đã là một thú vui tao nhã của bậc nam nhân. Vua Trần xưa cũng đã từng dựng điện thưởng trà (gọi là “điện trà”), vua Nguyễn dùng trà làm vật phẩm ban cho các bề tôi vào ngày thiết triều mừng tiết Đoan Ngọ. Trà không chỉ là một thức uống dân dã, bình dị trong dân chúng, tốt cho sức khỏe mà uống trà còn được nâng lên như một nghệ thuật thưởng thức, vừa công phu, tinh tế, vừa đậm đà bản sắc dân tộc.

Đến với không gian trưng bày, du khách còn được tìm hiểu những phong tục độc đáo của ngày Tết Đoan Ngọ như tục "giết sâu bọ", tục hái thảo mộc làm trà và làm thuốc, tùy thích lựa chọn các sản phẩm từ thảo mộc như trà, tinh dầu, nước sát khuẩn…, an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường.

Từ những phong tục, tri thức dân gian quý báu trong phòng bệnh, chữa bệnh lâu đời của cha ông ta, thông qua triển lãm, du khách có thế tiếp cận những thông điệp, những kiến thức bổ ích để lưu truyền, vận dụng trong việc bảo vệ sức khỏe, phòng chống dịch bệnh ngày nay.

Vào các ngày cuối tuần, chương trình còn có nhiều hoạt động hấp dẫn dành cho du khách như: Giao lưu và trải nghiệm nghệ thuật thưởng trà do nghệ nhân Hoàng Anh Sướng, nghệ nhân Nguyễn Thiện Hùng, nghệ nhân Nguyễn Cao Sơn trình diễn; thưởng thức những điệu ca trù sâu lắng do NSƯT Bạch Vân thể hiện; chương trình ngâm thơ của các nghệ sĩ CLB thơ Hán Việt Pháp Anh; khám phá nghệ thuật thư pháp của các thành viên Câu lạc bộ Thư pháp Thư Viên; trình diễn trang phục cung đình của nhóm Ỷ Vân Hiên.

Trưng bày "Hương sắc thảo mộc Đoan Dương" sẽ diễn ra từ 20/6 đến 20/7/2020.

Phương Bùi