Tòa án huyện Đơn Dương chưa đánh giá toàn diện các chứng cứ

	Tòa án nhân dân Tối cao yêu cầu 12 tỉnh, thành phố thuộc nhóm nguy cơ cao tiếp tục tạm dừng xét xử
	Tòa án tạm ngừng xét xử để tập trung phòng chống dịch Covid-19
	Xét xử sơ thẩm đại án MobiFone mua AVG

Đơn phương chấm dứt hợp đồng theo “cảm tính”

Tại Bản án sơ thẩm số 21/2019/DS-ST của Tòa án nhân dân (TAND) huyện Đơn Dương về việc xét xử vụ án “Tranh chấp dân sự về hợp đồng thuê khoán” giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Văn Điền, trú tại xã Đạ Ròn, huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) và bị đơn là Công ty TNHH Apollo (Công ty Apollo) có trụ sở tại xã Tu Tra (huyện Đơn Dương) nêu rõ, ngày 01/12/2011 Công ty Apollo và ông Điền đã ký hợp đồng khoán chăm sóc 20ha cây cà phê, chủng loại Arabica (khoảng 1ha cà phê Robusta); ngày 02/12/2011 hai bên ký hợp đồng khoán chăm sóc cây cà phê thứ 2 – Số hợp đồng 0112211-AP, nhưng nội dung thỏa thuận, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên không thay đổi. Thời hạn hợp đồng là 10 năm, tính từ ngày 05/12/2011 – 05/12/2021.

Công ty Apollo đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê khoán chăm sóc cà phê với ông Nguyễn Văn Điền khi chưa chứng minh được rõ thiệt hại như thế nào

Với hợp đồng ký kết, ông Điền là người phải chịu toàn bộ chi phí chăm sóc, trồng dặm, tỉa những cây chết…đồng thời, mỗi năm phải nộp sản lượng 20 tấn cà phê Arabica tươi loại chín đỏ, đẹp cho Công ty Apollo; sản lượng còn lại ông Điền sẽ được hưởng và bán lại cho công ty theo giá thỏa thuận, nếu công ty không thu mua nữa thì ông Điền được bán ra ngoài. Ngược lại, nếu không nộp đủ sản lượng sẽ bị phạt nộp 40 tấn cà phê cho Công ty.

Theo đơn khởi kiện, sau khi nhận khoán ông Điền đã đầu tư tiền, nhân công…chăm sóc vườn cà phê. Cụ thể, năm 2012 ông đầu tư trồng mới 30.000 cây cà phê Catimo (khoảng 6ha), trồng rải rác trong diện tích 20ha; năm 2013, ông Điền đầu tư trồng mới toàn bộ tại lô B1, B2, B5 với diện tích 25.000 cây (5ha); năm 2014, tiếp tục trồng dặm 20% vào 5ha đã trồng mới trong năm 2013. Tổng số tiền đầu tư là 5.675.405.000 đồng. Cùng với công sức, tiền bạc đầu tư, năm 2012, tổng sản lượng ông Điền thu được vừa nộp đủ sản lượng 20 tấn cà phê cho Công ty Apollo; năm 2013, tổng sản lượng thu được là 29 tấn; năm 2014, tổng sản lượng ông Điền thu được là 80 tấn, nộp sản 20 tấn.

Quá trình thực hiện hợp đồng, khoảng tháng 9/2013, nhằm tạo hệ sinh thái bền vững cho cây cà phê ông Điền đã trồng xen khoai tây, măng tây, đậu trắng trên lô đất B1, B5, khu vực cây cà phê còn nhỏ. Việc áp dụng này được ông Điền tiến hành sau khi tham gia lớp học theo chương trình UTZ (tạo hệ sinh thái bền vững cho cây cà phê năm 2012). Để tham gia chương trình này, Công ty Apollo cử ông Điền đi tập huấn, sau đó Apollo được cấp chứng nhận từ chương trình. Điều đáng nói, khi ứng dụng chương trình UTZ vào thực địa tại 20ha cà phê, ông Điền đã báo cáo, xin phép Công ty Apollo và được đồng ý (đồng ý bằng miệng).

Đồng ý là vậy, tuy nhiên ngày 11/6/2014, ông Điền bất ngờ nhận được “Thư nhắc nhở” của Công ty về việc không cho ông tiếp tục trồng rau màu xen canh trên diện tích 20ha cà phê nữa, sau đó ông Điền có gửi thư giải thích, báo cáo lên Công ty nhưng phía Công ty không phản hồi. Ngày 07/01/2015, Công ty Apollo bất ngờ ra văn bản chấm dứt hợp đồng với ông Điền với lý do nguyên đơn đã trồng xen cây rau màu vào diện tích 20ha cà phê, mà không có bất kỳ thông báo nào trước đó. Đồng thời, cấm ông Điền vào khu vực trồng cà phê của công ty.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hoàng Tám Phi người đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn cho rằng, trong hợp đồng ký kết giữa hai bên thì không có điều khoản cấm trồng xen canh cây rau màu. Ngoài ra, khi đơn phương chấm dứt hợp đồng với ông Điền công ty đã không xác định được lỗi của bên vi phạm và lỗi đó có nghiêm trọng hay không? Đồng thời, không xác định rõ việc thuê khoán có phải là nguồn sống duy nhất của ông Điền, cũng như việc không thông báo một khoảng thời gian hợp lý cho bên vi phạm. Việc đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê khoán của Công ty Apollo có đúng theo quy định của pháp luật?.

Nhiều phán quyết trái với quy định

Trước sự vô lý trên, ngày 12/8/2015 ông Điền khởi kiện và TAND huyện Đơn Dương đã xét xử sơ thẩm ngày 26/5/2017 với phán quyết, buộc Công ty Apollo phải bồi thường cho ông Điền 6,4 tỷ đồng. Không đồng ý với bản án này, ông Điền tiếp tục có đơn kháng cáo. Ngày 18/10/2018, TAND tỉnh Lâm Đồng đã tuyên hủy bản án sơ thẩm số 119/2018/DS-ST ngày 26/5/2017, trả hồ sơ và yêu cầu TAND huyện Đơn Dương xét xử lại.

Kháng nghị phúc thẩm của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lâm Đồng về bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Đơn Dương (Lâm Đồng)

Ngày 08/10/2019, Tòa án nhân dân huyện Đơn Dương xét xử sơ thẩm và ra bản án số 21/2019/DS-ST với nội dung, chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện “Tranh chấp về hợp đồng thuê khoán tài sản” của nguyên đơn Nguyễn Văn Điền với bị đơn Công ty Apollo. Buộc Công ty có trách nhiệm thanh toán cho ông Điền số tiền 538.824.500đồng. Trong đó, 430 triệu đồng là giá trị 28.902 cây cà phê Catimo ông Điền trồng năm 2012-2013 và hơn 108 triệu đồng là giá trị tài sản ông Điền đã đầu tư…

Bản án sơ thẩm được tuyên, ngày 08/11/2019, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã ra Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 766/QĐKNPT-VKS-DS với bản án dân sự sơ thẩm số 21/2019/DS-ST, ngày 08/10/2019 của TAND huyện Đơn Dương. Kháng nghị nêu rõ, qua nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thể hiện, ông Điền thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình và Công ty Apollo cũng thừa nhận ông Điền đóng đủ sản lượng, chăm sóc, trồng mới các cây bị chết…

Năm 2013, nhằm cải tạo đất ông Điền có trồng xen canh vào vườn cà phê các loại cây rau màu như đậu, xà lách, cà pháo và măng tây. Phía công ty cho rằng, ông Điền đã vi phạm hợp đồng và công ty đã nhắc nhở yêu cầu chấm dứt nhưng ông Điền vẫn tiếp tục vi phạm, nên đã ra thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng là không có cơ sở.

Tuy nhiên kháng nghị chỉ rõ, theo quy định tại Điều 385 Bộ luật dân sự năm 2015 và theo quy định tại khoản 2 Điều 423 liên quan đến vấn đề vi phạm và Hợp đồng thỏa thuận…thì việc Tòa án sơ thẩm cho rằng ông Điền vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng nên áp dụng khoản 1 Điều 428 Bộ luật dân sự xác định, Công ty Apollo chấm dứt hợp đồng là đúng và không có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại là trái với quy định. Kháng nghị cũng nêu, Tòa sơ thẩm cho rằng việc Công ty Apollo đơn phương chấm dứt hợp đồng với ông Điền mà không thông báo trước thời gian chấm dứt, không xem xét việc nhận khoán chăm sóc cà phê là nguồn sống chủ yếu của ông Điền và bản án sơ thẩm nhận định việc Công ty Apollo đơn phương chấm dứt hợp đồng với ông Điền là đúng, là vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 492 Bộ luật dân sự. Việc ông Điền yêu cầu Công ty Apollo bồi thường thiệt hại là có căn cứ.

Bên cạnh đó, kháng nghị cũng nêu, việc bản án sơ thẩm chỉ chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Điền, buộc Công ty Apollo bồi thường cho nguyên đơn 538.824.500 đồng là chưa xem xét đánh giá toàn diện các chứng cứ có trong hồ sơ, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của ông Điền. Do đó, đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Lâm Đồng xét xử theo quan hệ tranh chấp là “Tranh chấp hợp đồng thuê khoán và bồi thường thiệt hại trong hợp đồng”.

Buộc Công ty Apollo có trách nhiệm bồi thường cho ông Nguyễn Văn Điền số tiền là 13.856.482.984 đồng (trong đó 12.206.955.248 đồng là khoản lợi nhuận đáng ra được hưởng trong 07 năm còn lại của hợp đồng; 1.540.704.236 đồng là chi phí đầu tư và 108.823.500 đồng là giá trị tài sản mà ông Điền đã đầu tư sau khi nhận khoán).

Đỗ Đạt