Vì sao khiếu nại, tố cáo còn diễn biến phức tạp?

	Hoạt động giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo được triển khai hiệu quả
	Hiệu quả trong công tác giải quyết đơn thư
	Tích cực tham gia giải quyết khiếu nại tố cáo

Hôm nay (14/11) các ĐB Quốc hội nghe và cho cho ý công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo

Trình bày Báo cáo công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2018, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho hay: Năm 2018, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân tăng về số lượng đơn thư, số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước so với năm 2017. Cụ thể, tổng số đơn khiếu nại, tố cáo tăng 11,8%; tổng số vụ việc khiếu nại, tố cáo tăng 4,7% nhưng số lượt đoàn đông người không tăng so với năm 2017.Nhìn chung, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân từ cuối năm 2017 đến nay còn diễn biến phức tạp và gay gắt. Các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, đông người chủ yếu thuộc lĩnh vực đất đai, trong đó có những vụ việc đã được nhiều cơ quan giải quyết nhưng công dân không đồng ý, tiếp tục khiếu nại với thái độ bức xúc.

Tổng Thanh tra Chính phủ thừa ủy quyền của Thủ tướng đọc Báo cáo (ảnh TTXVN)

Nguyên nhân của tình trạng này, Tổng Thanh tra Chính phủ cho rằng, đó là do công tác quản lý Nhà nước và việc thực thi pháp luật của cán bộ, công chức có thiếu sót, vi phạm. Trong lĩnh vực đất đai, công tác quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch và lập kế hoạch sử dụng đất còn nhiều hạn chế, yếu kém. Việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, không đúng trình tự, thủ tục, không tạo sự đồng thuận với người dân trước khi thực hiện. Đặc biệt, còn có tình trạng lạm dụng quy định nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, cộng đồng; phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất chưa thỏa đáng, thiếu công khai, minh bạch, công bằng. Bên cạnh đó, thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Ý thức chấp hành pháp luật và hiểu biết pháp luật của một bộ phận người khiếu nại, tố cáo còn hạn chế, nhiều trường hợp có những yêu cầu vượt quá quy định của pháp luật, có vụ việc mặc dù đã được giải quyết có lý, có tình nhưng người khiếu nại vẫn cố tình khiếu kiện kéo dài…

Liên quan đến kết quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, Báo cáo của Chính phủ nêu rõ: Các cơ quan hành chính nhà nước đã giải quyết 27.580 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt 83,7%. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho nhà nước, trả lại cho tập thể, cá nhân 213,2 tỷ đồng, 97,2 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.800 tập thể, cá nhân; kiến nghị xử lý vi phạm 462 người, chuyển cơ quan điều tra 9 vụ. Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cũng tiến hành trên 1.300 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 2.200 cơ quan, tổ chức, đơn vị; phát hiện 533 đơn vị có vi phạm, kiến nghị kiểm điểm rút kinh nghiệm 470 tổ chức và nhiều cá nhân, xử lý kỷ luật 14 cá nhân. Kết quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã góp phần quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, tạo sự ổn định chính trị - xã hội, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

ĐB Tô Văn Tám "hiến kế" đối thoại là con đường ngắn và hiệu quả nhất trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo (ảnh Q.P)

Kết quả là vậy, song theo báo cáo thời gian qua vẫn còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu quyết tâm trong việc tiếp công dân, đối thoại với dân, xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ việc có tính chất phức tạp. Ngoài ra, tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền tuy đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn đạt thấp hơn so với mục tiêu đề ra. Một số địa phương chưa quyết liệt trong giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Mặc dù, trong báo cáo do Tổng Thanh tra Chính phủ trình bày cũng đã đề cập đến những giải pháp, song thảo luận về nội dung này các ĐB cũng đã chỉ rõ hơn cội nguồn sâu xa của khiếu nại vượt cấp và hiến kế cách khắc phục. Theo BB Tô Văn Tám (Kon Tum), một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo gia tăng là chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo còn hạn chế. Ở một số nơi, chính quyền chưa quan tâm đúng mức, nhất là cấp huyện, xã. Những nơi này chưa làm hết trách nhiệm của mình, chưa xem xét giải quyết vấn đề từ gốc và có hiện tượng cán bộ thách thức người dân khiếu kiện dẫn đến khiếu nại, tố cáo vượt cấp. “Nếu xem xét giải quyết kịp thời, đúng chính sách, có tình, có lý ngay từ đầu thì người dân đồng tình. Ngược lại sẽ dẫn đến phức tạp và khiếu nại, tố cáo vượt cấp”- ĐB Tô Văn Tám nói.

Để góp phần hạn chế những vấn đề bức xúc xã hội, tố cáo kéo dài, vượt cấp ĐB Tám cho rằng đối thoại là con đường ngắn nhất và hiệu quả nhất. ĐB cho rằng, đa số do người dân thiếu thông tin nên đôi khi có nhận thức sai lệch. Đối thoại sẽ mang lại thông tin đầy đủ, chính xác, qua đó các bên hiểu thái độ, thiện chí để đồng thuận, có giải pháp. “Đối thoại phải được coi như nguyên tắc của giải quyết khiếu nại, tố cáo. Việc đối thoại phải được thực hiện nghiêm túc, cầu thị chứ không theo kiểu chiếu lệ, làm cho xong chuyện” –ĐB Tô Văn Tám nhấn mạnh.