Sách ấn bản sai sót nhiều, do đâu?

Ngoài biên tập viên chưa am hiểu lĩnh vực biên tập, còn do NXB chưa được phép sử dụng các chuyên gia tham gia một cách chính danh.
sach an ban sai sot nhieu do dau Từ khó quá đến khó tin!
sach an ban sai sot nhieu do dau Tái sử dụng sách giáo khoa để tránh lãng phí
sach an ban sai sot nhieu do dau Ràng buộc trách nhiệm nhà xuất bản để chống đạo văn

Hiện nay, ngày càng có nhiều cuốn sách xuất bản bị bạn đọc phát hiện không ít sai sót trong nội dung. Nguyên nhân chính là sai sót từ bản thảo nhưng để những ấn phẩm sai sót này đến bạn đọc là lỗi của khâu biên tập.

Thiếu cẩn trọng

Cuốn "Lịch sử Việt Nam phổ thông" tập 2 (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật), thuộc danh mục sách nhà nước đặt hàng, trong đó có cả phần về nguồn gốc, "gia phả" của anh hùng Lý Nam Đế với nhiều thông tin mới. Lâu nay, các sử gia phong kiến như Lê Văn Hưu (đời Trần), tác giả bộ "Đại Việt sử ký"; Ngô Sĩ Liên và các sử thần đời Lê trong bộ chính sử "Đại Việt sử ký toàn thư" viết về Lý Nam Đế như sau: "Vua họ Lý, tên húy là Bí, người Thái Bình, Long Hưng. Tổ tiên là người Bắc, cuối thời Tây Hán khổ vì việc đánh dẹp, mới tránh sang ở đất phương Nam, được 7 đời thì thành người Nam. Mậu Thìn (548). Mùa xuân, tháng 3, ngày Tân Hợi, Nam Đế ở động Khuất Lão lâu ngày nhiễm lam chướng, ốm chết". Thế mà nay, lại có các thông tin trước đó chưa ai đề cập đến. Nếu am hiểu sử học thì biên tập viên (BTV) phải trao đổi lại với tác giả.

sach an ban sai sot nhieu do dau
Hai cuốn sách nội dung lịch sử tiêu biểu gây tranh cãi sau khi xuất bản

Theo tôi, nhìn về lịch sử, mỗi thời kỳ hầu như các nhà nghiên cứu đều có cách nhìn khác, có thể phong phú hơn, đa dạng hơn do quá trình khám phá, tìm tòi thêm từ nhiều nguồn tài liệu nhằm làm rõ, bổ sung thậm chí chỉnh lý về nhân vật, sự kiện… mà thế hệ trước chưa có điều kiện tiếp cận.

Điều này, cần thiết và hết sức bình thường trong nghiên cứu về sử nói chung. Thế nhưng, những thông tin đó một khi chưa có kết luận cuối cùng của Hội Khoa học Lịch sử thì nó vẫn được xem là tài liệu tham khảo, là một gợi ý, phát hiện mới mẻ để người khác hoặc chính người đó hoàn thiện để thuyết phục hơn. Sự cẩn trọng này là không thừa.

Nhưng những thông tin đó được đưa vào tập sách sử có tính chất phổ thông - như bộ "Lịch sử Việt Nam phổ thông", về trường hợp anh hùng Lý Bí - nên sách in xong đã gây nhiều ý kiến là vậy.

Bên cạnh đó, nhiều nhân vật lịch sử khác cũng đã thông tin chưa đúng. Chẳng hạn, trong quyển "Vang mãi khúc quân hành" (NXB Hội Nhà văn) có nhà nghiên cứu cho rằng từ thời trẻ, trung tướng Nguyễn Bình "Sớm theo Bác Hồ trước Cách mạng Tháng Tám". Câu này không thể không "nhặt sạn" vì nếu ai am tường sử học đều biết Nguyễn Bình thời trẻ tham gia Việt Nam Quốc dân đảng, mãi sau này, sau khi ở tù Côn Đảo về mới gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam…

Nhắc lại một, hai chi tiết đơn giản để thấy rất nhiều sai sót trong các ấn bản không chỉ do trình độ BTV yếu mà còn có thể do BTV đó không am tường lĩnh vực mình phải biên tập.

Chứng chỉ biên tập chỉ để được đứng tên

Nhằm chấn chỉnh sai sót trong xuất bản, vài năm gần đây, Cục Xuất bản có quy định là cán bộ BTV tại các NXB phải theo học lớp biên tập về nghiệp vụ. Điều này thoạt tưởng là một trong những biện pháp tích cực nhưng rồi sai sót vẫn… sai sót. Vậy vấn đề cốt lõi nằm ở đâu? Để trả lời câu hỏi này, tôi xin nêu ý kiến của một nhà làm sách tư nhân tại TP HCM - đơn vị làm sách của anh nổi tiếng đã làm được nhiều ấn bản "nặng ký" từ hình thức đến nội dung.

Anh bảo: "Trước khi đưa bản thảo qua NXB làm thủ tục liên kết xuất bản, đội ngũ nghiệp vụ của chúng tôi đã biên tập chỉn chu. Bên đó, chỉ xem lại nội dung theo Luật Xuất bản, còn lại về chuyên môn thì không phải thay đổi, chỉnh sửa gì cả". Tôi ngạc nhiên hỏi: "Tại sao? BTV của các NXB được trả lương để làm việc này cơ mà?".

Anh cười và chỉ tay lên kệ sách, tôi nhìn thấy các tập sách về triết học, lịch sử, văn minh Đông Tây kim cổ: "Các loại sách này, thử hỏi cán bộ biên tập dù tốt nghiệp đại học mà không thuộc chuyên ngành được đào tạo thì liệu họ có hiểu tường tận? Do đó, khi xuất bản các ấn phẩm này, chúng tôi phải thuê các vị giáo sư, tiến sĩ giỏi thuộc chuyên ngành đó thẩm định chất lượng bản thảo và biên tập trước".

Theo chúng tôi, đây là một cách làm sáng tạo, linh hoạt nhằm tránh sai sót. Chứ hiện nay, do quy chế chỉ những ai có chứng chỉ biên tập thì mới được đứng tên trang nộp lưu chiểu. Mà trình độ biên tập dù có "giỏi bằng trời" đi nữa làm sao có thể am hiểu, thấu hiểu mọi lĩnh vực?

Thật ra, sáng kiến này không quá mới. Tôi còn nhớ là khi NXB Trẻ mới thành lập, nhằm bung ra tìm nhiều đầu sách hay, giá trị phục vụ bạn đọc, bấy giờ giám đốc là anh Trương Văn Khuê đã nhờ cậy đến chất xám của các trí thức thực thụ tài giỏi. Dù không phải cán bộ của NXB nhưng với kiến văn uyên bác, họ đã giúp ích nhiều cho NXB khi xử lý bản thảo nào đó. Việc làm này là cần thiết và là kinh nghiệm quý báu trong tình hình xuất bản hiện nay.

Được quyền thuê người biên tập, sao không?

Trong thời buổi thị trường sách đang có nhiều sai sót về nội dung, nên chăng cơ quan quản lý xuất bản "bật đèn xanh" cho các NXB được quyền thuê biên tập một cách chính danh. Chính danh ở đây hiểu là người đó phải đứng tên ở trang lưu chiểu bình đẳng như BTV đã có chứng chỉ hành nghề biên tập, tức họ có ý thức phải chịu trách nhiệm trước công luận, thậm chí pháp luật về những gì mình đã biên tập.

Theo Anh Lưu/ nld.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).

Tin khác

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Tăng chuyến bay phục vụ khách dịp nghỉ lễ 30/4 và cao điểm hè

Tăng chuyến bay phục vụ khách dịp nghỉ lễ 30/4 và cao điểm hè

(LĐTĐ) Để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân dịp nghỉ lễ 30/4, Quốc tế Lao động 1/5 và cao điểm hè, một số cảng hàng không, hãng bay đồng loạt điều chỉnh tăng slot, chuyến bay.
Giá xăng tăng, tiến sát 25.000 đồng/lít

Giá xăng tăng, tiến sát 25.000 đồng/lít

(LĐTĐ) Liên Bộ Tài chính - Công Thương vừa phát đi thông báo cho biết, trong kỳ điều hành giá ngày 28/3, giá xăng E5RON92 được điều chỉnh tăng 406 đồng/lít và xăng RON95 tăng 532 đồng/lít. Trong khi đó, giá dầu diesel giảm 320 đồng/lít.
Gấp rút nâng thị phần vận tải hàng hải

Gấp rút nâng thị phần vận tải hàng hải

(LĐTĐ) Việt Nam có lợi thế lớn để phát triển vận tải hàng hải và đường thủy nội địa. Thế nhưng thời gian qua, thị phần vận tải trong lĩnh vực này so với đường bộ chỉ chiếm chưa tới 20%. Điều này đang đặt ra bài toán phải gấp rút nâng thị phần vận tải hàng hải và đường thủy nội địa để khai thác hiệu quả kinh tế, cũng như “chia lửa” cho vận tải đường bộ đang trong tình trạng quá tải, mất cân đối như hiện nay.
Xử lý doanh nghiệp xăng dầu không thực hiện xuất hóa đơn điện tử

Xử lý doanh nghiệp xăng dầu không thực hiện xuất hóa đơn điện tử

(LĐTĐ) Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan xem xét xử lý các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không thực hiện đúng quy định về hóa đơn điện tử. Kể cả việc yêu cầu tạm dừng hoạt động kinh doanh và thu hồi giấy phép.
Xử phạt 12 cơ sở vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng

Xử phạt 12 cơ sở vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng

(LĐTĐ) Trên cơ sở rà soát, kiểm tra 127 cơ sở kinh doanh vàng, trong thời gian hơn 1 tháng, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện 12 cơ sở vi phạm, xử phạt gần 222 triệu đồng.
Trước giờ "G", nhiều doanh nghiệp xăng dầu "chạy nước rút" xuất hóa đơn điện tử bán lẻ

Trước giờ "G", nhiều doanh nghiệp xăng dầu "chạy nước rút" xuất hóa đơn điện tử bán lẻ

(LĐTĐ) Sau khi Bộ Tài chính và Bộ Công Thương đề nghị, đến hết 31/3, sẽ xem xét tạm dừng hoạt động kinh doanh đối với các doanh nghiệp kinh doan xăng dầu chưa thực hiện xuất hóa đơn bán lẻ, nhiều doanh nghiệp đã "chạy nước rút" để hoàn thành tiến độ trước "giờ G".
Nguyên nhân từ đâu?

Nguyên nhân từ đâu?

(LĐTĐ) Thời gian qua, các chuyên gia và giới truyền thông tốn không biết bao nhiêu giấy mực cho câu chuyện về bất cập giữa mặt bằng thu nhập chung của người dân hiện nay với giá cả... song thực tế, nó vẫn cứ diễn ra “nghịch lý”: Việc làm, thu nhập khó khăn, giá vẫn… cứ tăng!
Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc tổ chức vào ngày 17/5

Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc tổ chức vào ngày 17/5

(LĐTĐ) Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc năm 2024, dự kiến sẽ được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 17/5, với khoảng 550 đại biểu tham dự.
Thương mại điện tử xuyên biên giới và những thách thức với hàng Việt

Thương mại điện tử xuyên biên giới và những thách thức với hàng Việt

(LĐTĐ) Hàng hóa phong phú, giá rẻ, giao nhanh và cước vận chuyển thấp là lợi thế lớn của hàng hóa xuyên biên giới, đặc biệt là từ thị trường Trung Quốc. Các mặt hàng này đang nhanh chóng gia tăng thị phần trên thương mại điện tử, và các nhà sản xuất tại Việt Nam cần những chiến lược cạnh tranh, tránh đối đầu trực tiếp với các mặt hàng thế mạnh của Trung Quốc.
Xem thêm
Phiên bản di động