Khi tay nghề được tôn vinh

Hai ngả rẽ số phận

Nguyễn Văn Việt và Phạm Ngọc Tiến (Hoài Đức, Hà Nội) là đôi bạn thân cùng xóm, học cùng nhau từ năm lớp 1 và cùng là những học sinh có học lực xuất sắc. Vậy nhưng, sau khi tốt nghiệp PTTH, chỉ có Tiến dự thi và thi đỗ Đại học Xây dựng còn Việt thì theo học nghề hàn kỹ thuật tại một trung tâm dạy nghề. Sau 6 tháng học nghề, Việt tìm được việc làm tại một công ty cơ khí xây dựng, chuyên đi lắp đặt nhà xưởng trong các khu công nghiệp, mức lương khởi điểm 6 triệu đồng/tháng. Với lòng yêu nghề và năng khiếu sẵn có, cộng với sự chịu khó quan sát, học hỏi, Việt nhanh chóng trở thành thợ hàn lành nghề. Lương của anh tăng dần và hiện đạt mức 12 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, Tiến tốt nghiệp đại học vào đúng thời điểm nền kinh tế nói chung, ngành xây dựng nói riêng gặp khó, nhiều dự án xây dựng bị đình trệ, nên dù gõ cửa nhiều nơi vẫn không tìm được việc làm. Tiến buộc phải đi làm phục vụ ở một nhà hàng vào buổi tối để có thu nhập, chờ đợi cơ hội công việc đến với mình. “Biết vậy trước đây theo Việt đi học thợ hàn, giờ có lẽ cũng được ung dung”, Tiến nói trong nuối tiếc.

Nghề thợ hàn có  mức lương hấp dẫn và cơ hội XKLĐ cao.

Là con một, gia đình khá giả, nên bố mẹ Phan Hoàng Long (Đông Anh, Hà Nội) luôn kỳ vọng, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho Long được học hành, phấn đấu và định hướng cho con trai sẽ trở thành một kiến trúc sư.  Trong khi đó, Long lại thấy mình có năng khiếu và đam mê nấu nướng, anh mong ước trở thành một đầu bếp tài ba. Vậy là kỳ thi đại học năm ấy, mặc cho bố mẹ động viên, khuyên nhủ, Long vẫn nhất quyết bỏ thi đại học để nộp đơn học trung cấp nấu ăn. Học xong, Long xin vào làm một nhà hàng của Nhật. Với niềm đam mê, Long vừa làm, vừa tự mày mò học hỏi, nên tay nghề nâng lên rất nhanh. Long được đầu bếp người Nhật quý, tin tưởng, cho làm phụ tá và dạy thêm nghề. Hiện Long thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng. Anh còn nhận được những lời mời, hợp đồng làm việc từ nhiều khách sạn, nhà hàng có tiếng. “Nếu tôi thi đại học, thì rất có thể bây giờ cũng đang phải vất vả ôm hồ sơ đi xin việc khắp nơi. Nhưng điều quan trọng hơn là ngay cả khi tôi xin được việc, nhưng phải làm công việc mà mình không thực sự đam mê, thì cũng sẽ rất khó thành công”, Long chia sẻ.

Đừng ảo tưởng vào những chức danh

Chuyện một cô chủ cửa hàng cắt tóc, gội đầu có thể dư tiền mua chung cư, xe máy đắt tiền, giúp đỡ bố mẹ nuôi em ăn học, hay cô thợ may giỏi chỉ có cái cửa hàng nhỏ trong con ngõ nhỏ nhưng khách hàng nườm nượp, rồi người thợ  sửa chữa điện lạnh (máy lạnh, tủ lạnh), lắp đặt điều hòa cứ mùa hè đến là chạy bở hơi tai…là những  câu chuyện phổ biến trong cuộc sống. Những câu chuyện đó minh chứng rất rõ cho thực tế những người thợ có nghề luôn sống khỏe dù nền kinh tế có khó khăn tới đâu.

Thực tế là vậy, nhưng hiện nay, có rất ít bậc cha mẹ và các bạn trẻ mặn mà với việc học nghề, đa số chỉ muốn học đại học để có một công việc nhàn hạ. Học đại học xong có được công việc tốt, nhàn hạ hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng chuyện cử nhân phải đi làm công nhân, làm các công việc tự do giờ đây không còn là chuyện hiếm. Mới đây, Bộ LĐ- TB & XH công bố, trong quý IV năm 2013, cả nước có tới 72.000 thạc sĩ, cử nhân không có việc làm.  Trong khi đó, các doanh nghiệp ở Việt Nam đang có nhu cầu rất lớn về thợ kỹ thuật lành nghề. PGS.TS Cao Văn Sâm, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề, Bộ LĐ- TB & XH cho biết: “Nhu cầu lao động trực tiếp cao hơn rất nhiều so với nhu cầu lao động gián tiếp ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhu cầu lao động trực tiếp lên tới 90 - 95%.”

Kỳ thi đại học, cao đẳng đang tới gần. Thiết nghĩ, các bậc cha mẹ đừng quá ảo tưởng vào những chức danh mà cần nhìn thẳng vào năng khiếu của con mình và vào thực tế xã hội để tìm ngành học và nơi học vừa sức, phù hợp, chứ không nhất nhất phải vào đại học.

Ngọc Tú