Dịch vụ cầm đồ - Mảnh đất nảy sinh tội phạm

Dịch vụ cầm đồ, như nấm sau mưa

Trên nhiều tuyến phố của Hà Nội, nhất là khu vực đông dân cư, gần trường học, tuyến đường có nhiều người qua lại… các cửa hiệu cầm đồ mọc lên nhan nhản. Với những lời quảng cáo như “ cầm đồ giá rẻ, cầm đồ sinh viên, cầm đồ uy tín, cầm đồ nhanh…”, các hiệu cầm đồ đang ăn nên làm ra vào thời điểm kinh tế khó khăn này. Tìm hiểu ở một số cửa hiệu cầm đồ có thể thấy quy tắc của dịch vụ này. Theo đó, bất cứ món tiền nào được xuất ra khỏi hiệu cầm đồ cũng cần một tài sản khác đưa vào thế chấp. Tài sản được thế chấp có giá trị cao gấp đôi, gấp ba lần giá trị tiền vay.

Hầu hết các cửa hiệu cầm đồ, lãi suất được tính từ 3.000 - 10.000/triệu đồng/ngày tuỳ từng mức vay. Lượng tiền vay càng nhiều thì lãi suất càng giảm. Thời hạn tối thiểu món đồ được cầm là 10 ngày.  Các hiệu cầm đồ đều trưng quảng cáo lãi suất thấp nhưng thực ra lãi siêu lợi nhuận. Ví dụ một chiếc điện thoại di động được thoả thuận cầm với mức giá 10 triệu đồng; lãi suất tính 10.000/triệu đồng/ngày. Với cách tính lãi suất như vậy, chỉ riêng một chiếc điện thoại đã cho thu về 1 triệu đồng sau 10 ngày. Tháng 6/2014, vòng chung kết cúp bóng đá thế giới (Worl Cup) sẽ được tổ chức tại Brazil, cá độ là điều không thể không xảy ra. Và đương nhiên, tài sản của nhiều “thiêu thân” lao vào cá độ sẽ tìm đến những hiệu cầm đồ. Dịch vụ cầm đồ lại nở rộ và có đất sống.

Dịch vụ cầm đồ ngày càng phát triển

Nơi nảy sinh tội phạm

Cầm cố hay cầm đồ tài sản là một giải pháp tài chính có hợp đồng và có kỳ hạn, qua việc thế chấp tài sản (vàng, bạc, đá quý và các tài sản có giá trị khác) để nhận tiền mặt. Khi cầm đồ, quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản đó vẫn thuộc người đi cầm đồ. Đến kỳ hạn thanh toán, người đi cầm đồ phải trả cho chủ nợ cả vốn và lãi để chuộc lại tài sản của mình, nếu không, tài sản sẽ thuộc về người nhận cầm đồ. Vì vậy, cầm đồ cũng chính là một hình thức đơn giản của việc vay thế chấp và trên thực tế, cầm đồ cũng chẳng khác mấy so với cho vay nặng lãi vì lãi suất bao giờ cũng cao gấp cả chục lần lãi suất ngân hàng. Hoạt động biến tướng của các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ đang nảy sinh nhiều yếu tố pháp lý phức tạp. Người cầm đồ luôn đối mặt với nguy cơ rủi ro bị mất tài sản vì phải trả lãi quá cao, không có tiền chuộc lại, trong khi đó việc định giá tài sản lại quá thấp nhưng không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lợi. Chưa kể, nhiều cửa hàng cầm đồ sử dụng lực lượng xã hội đen bảo kê và sẵn sàng giải quyết mọi chuyện bằng bạo lực, gây mất trật tự an ninh xã hội.

Theo CATP Hà Nội, những biến tướng trong hoạt động cầm đồ hiện nay đặt ra vấn đề sẽ giải quyết như thế nào, nếu trong giao dịch cầm cố tài sản nảy sinh yếu tố pháp lý. Bởi lẽ, với kiểu cầm cố không cần kiểm tra rõ nguồn gốc tài sản của chủ hiệu cầm đồ và theo cách đôi bên tự thỏa thuận về giá trị tài sản và mức lãi suất, người có tài sản cầm cố không có cơ sở pháp lý để đòi lại quyền lợi của mình đối với việc bị tính lãi suất quá cao so với quy định. Mặt khác, nếu tài sản được cầm cố là tang vật vụ án, thì đó chính là môi trường thuận lợi để tội phạm lợi dụng tiêu thụ của gian. Luật sư Ngọc Anh (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng: Vẫn chưa có một văn bản quy phạm pháp luật nào khống chế đối với hoạt động cầm đồ. Do vậy, với mức lãi suất rất cao mà các hiệu cầm đồ tự đặt ra như hiện nay, chỉ sau một thời gian ngắn số tiền lãi của những người đi cầm cố phải trả đã bằng trị giá của tài sản thế chấp. Không có tiền trả lãi, đương nhiên người vay tiền phải chấp nhận mất tài sản. Như vậy, nhiều cửa hàng cầm đồ đang hoạt động tiếp tay cho các đối tượng làm “tín dụng đen”. Nếu buông lỏng quản lý, ngoài những hệ lụy liên quan trực tiếp đến ANTT, hoạt động cầm đồ còn làm cho Nhà nước thất thu thuế, vì không thể kiểm soát được thu nhập của các hiệu cầm đồ.

Bài 2: Đòi  nợ thuê –Hệ lụy khôn lường

Bình Yên