Cuối năm tai nạn lao động gia tăng: NLĐ cần tự bảo vệ mình

Thu không đủ chi

Nhiều NLĐ ngoại tỉnh lên thành phố làm việc thời vụ cho các chủ thầu trung gian, không có hợp đồng lao động, đã bị quỵt tiền lương hoặc không được bồi thường thỏa đáng khi bị tai nạn lao động. Đã hơn 1 tháng nay, anh Lê Minh Trung ở huyện Thường Tín (Hà Nội) thường xuyên phải làm thêm ở một công trình xây dựng quận Nam Từ Liêm (Hà Nội). Số tiền anh kiếm được từ việc làm thêm ca đêm và ngày nghỉ khoảng 3,5 triệu đồng/tháng. Với anh, số tiền này không hề nhỏ, tuy nhiên chỉ vì sơ suất trong lúc làm việc, anh bị rơi từ tầng 3 xuống đất. Cú ngã bất ngờ khiến anh gãy 2 xương sườn và chấn thương đầu khá nặng phải vào Bệnh viện Việt Đức cấp cứu. Nghe tin chồng bị tai nạn lao động (TNLĐ), chị Hoàng Thị Lại, vợ anh vội vàng gửi hai đứa con nhỏ cho ông bà nội để xuống bệnh viện chăm chồng. Gần 3 tuần nằm viện, chi phí thuốc men mà anh Trung phải thanh toán ngót 25 triệu. Cầm tập hóa đơn thanh toán viện phí trên tay, chị Lại rầu rĩ: “Chồng em theo người làng xuống Hà Nội làm công trình được 3 tháng nay, tiền lương kiếm được chưa là bao thì bị TNLĐ. Em chạy vạy khắp nơi vay được gần 10 triệu đồng để đóng viện phí cho chồng, hiện còn thiếu 10 triệu, đang phải nhờ các anh ở công trường ứng lương mà không biết có được không. Giá như anh ấy cứ nghe em ở nhà làm nông nghiệp thì không ra nông nỗi này”.

Cùng rơi vào hoàn cảnh như chị Lại, chị Trần Thị Oanh ở huyện Nho Quan (tỉnh Ninh Bình) có chồng là anh Lê Văn Tuyên cũng đang nằm điều trị ở Bệnh viện Việt Đức vì TNLĐ. Anh Tuyên vốn là thợ lăn sơn, làm nội thất nên  dịp cuối năm, anh liên tục nhận được “hợp đồng”. Cũng chính bởi tham công tiếc việc, anh Tuyên làm liên tục không có ngày nghỉ, thường xuyên thiếu ngủ. Ngày 28/12/2014, khi đang đu dây để lăn sơn chống thấm tại một tòa nhà 3 tầng, anh bị tuột dây ngã, chấn thương nặng ở cột sống. Hơn 1 tuần  điều trị ở bệnh viện, anh Tuyên phải nằm bất động. Người nhà lo anh sẽ phải ngồi xe lăn suốt đời. Cũng may nhờ sự điều trị tích cực của bác sỹ, đốt sống bị tổn thương nặng của anh đã lành. “Một tháng nay, cả gia đình em phải tập trung tiền nong lo thuốc men cho chồng. Số tiền đã bỏ ra gần 50 triệu đồng, may là anh ấy còn đi lại được. Tiền làm thêm thì cũng tạm ổn nhưng gặp tai nạn này không biết rồi đây sức khỏe anh ấy có hồi phục như  xưa không…”, chị Oanh nói.

Trên đây chỉ là 2 trong số hàng trăm vụ TNLĐ được chuyển đến Bệnh viện Việt Đức. Theo thống kê của Bệnh viện Việt Đức, trong nửa cuối năm 2014, mỗi tháng bệnh viện chỉ tiếp nhận khoảng hơn 100 trường hợp bệnh nhân nhập viện do TNLĐ nhưng riêng tháng 12, con số này tăng vọt lên tới 180 trường hợp. Vào dịp cuối năm, số bệnh nhân bị TNLĐ tăng do nhiều nguyên nhân. Số bệnh nhân này hầu hết đều thuộc nhóm lao động có tay nghề thấp, lao động thời vụ làm việc trong lĩnh vực xây dựng.

Chính vì lẽ đó, để bảo đảm quyền lợi cho mình, người lao động cần phải có giao kết bằng văn bản với chủ thầu. Trong bản giao kết, phải có địa chỉ, số điện thoại, nơi thường trú của chủ thầu, thỏa thuận tiền lương, ngày giờ trả lương. Có như vậy mới giảm thiểu rủi ro, bảo đảm quyền và lợi ích của người lao động .

58121

58120

Cần tự bảo vệ mình

Theo tìm hiểu của PV, nguyên nhân khiến số lượng bệnh nhân gia tăng vì TNLĐ vào dịp cuối năm bởi khi khối lượng công việc tăng đồng nghĩa với rủi ro cũng tăng. Ý thức phòng tránh tai nạn của NLĐ và đơn vị sử dụng lao động còn yếu. Người lao động phải làm việc liên tục với cường độ cao trong nhiều giờ, cộng với áp lực tâm lý bị thúc ép hoặc tâm lý cố gắng kiếm thêm thu nhập bất chấp sức khỏe thì vấn đề về an toàn lao động đương nhiên bị lơ là.

Theo các bác sĩ  Bệnh viện Việt Đức, những bệnh nhân nhập viện vì TNLĐ ở độ tuổi từ 18 đến dưới 40 chiếm đại đa số. Đây được xem là độ tuổi của lao động trẻ nhưng kinh nghiệm về an toàn lao động (ATLĐ) lại không cao. Trong số các ca nhập viện vì TNLĐ thì thương tích ở khu vực đầu, cổ, mặt và chân tay nhiều. Riêng chấn thương sọ não có khả năng gây tàn tật và tử vong cao. Theo một thống kê của Cục Quản lý môi trường y tế thì hầu hết bệnh nhân TNLĐ đều không có kinh nghiệm hoặc chưa được tập huấn về ATLĐ. Ngoài ra, cũng phải kể đến những yếu tố khách quan  như môi trường lao động của công nhân không được quan tâm, bảo hộ lao động cho NLĐ không được đảm bảo. Nhiều chủ công trình thờ ơ với vấn đề này. Trong khi đó, đa phần công nhân là lao động thời vụ và ngoại tỉnh, không có bảo hiểm lao động và bảo hiểm y tế. Do đó khi xảy ra TNLĐ thì mọi chi phí khám chữa bệnh đều do người lao động phải chi trả nên gánh nặng đè lên vai gia đình bệnh nhân.

Theo luật sư Trần Đại Dương, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội, vì cường độ làm việc quá sức, thời gian nghỉ ngơi ít nên người lao động không đủ tỉnh táo. Lại làm việc trong điều kiện nguy hiểm nên họ rất dễ bị TNLĐ. Bên cạnh đó, chế tài xử phạt các chủ sử dụng lao động vi phạm về ATLĐ là quá thấp, chưa đủ sức cảnh cáo, răn đe. Các mức xử phạt chủ yếu là phạt tiền, không có tác dụng phòng ngừa, dẫn đến việc coi thường tính mạng của người lao động. Công tác thanh tra xử lý chưa hiệu quả khiến chủ sử dụng lao động không nghiêm túc chấn chỉnh những vi phạm này. Việc xử lý, xử phạt các trường hợp vi phạm về ATLĐ dẫn đến TNLĐ nghiêm trọng cũng chưa được tuyên truyền rộng rãi.    

Phước Long